حمید ضیایی‌پرور: در تازه‌ترین وعده مسئولان برای اتمام فرایند تصویب نقشه جامع علمی کشور، ‌ بابک نگاهداری معاون ارتباطات شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، اعلام کرد: برگزاری دو جلسه فوق‌العاده علاوه بر جلسات شورا در ماه‌های مهر و آبان جهت بررسی نهایی نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است.


به گفته وی تصمیم جدی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی این است که حتما نقشه جامع علمی کشور تا پایان آبان ماه به تصویب برسد؛ بدین ترتیب یک تاریخ دیگر به تاریخ‌های وعده داده شده برای اتمام این سند مهم و استراتژیک علمی کشور اضافه شد. پیش‌تر در سلسله وعده‌های مکرر و متعدد، بارها مسئولان این شورا از اتمام این نقشه طی 2ماه آینده خبر داده بودند؛ 2ماهی که طی سال‌های اخیر هرگز فرا نرسید و نقشه نیز کامل نشد.

مقام معظم رهبری در 23مرداد 85 در دیدار با رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور بر لزوم ترسیم نقشه جامع علمی کشور و تهیه برنامه‌های عملیاتی زمان‌دار در راستای تحقق اهداف چشم‌انداز درخصوص علم و فناوری تأکید فرمودند و تدوین آن را از وظایف و مسئولیت‌های مراکز علمی و پژوهشی بیان کردند. تهیه نقشه جامع علمی کشور پس از فرمایشات مقام معظم رهبری در سال85 توسط مسئولان ذی‌ربط مطرح شد. ابتدا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری عهده‌دار تدوین نقشه علمی شدند و در همین راستا پیش‌نویس سند اول توسعه علمی کشور توسط مرکز تحقیقات سیاست علمی تدوین شد. اما شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در سال 86 با راه‌اندازی 3کمیسیون مهندسی فرهنگی، نقشه جامع علمی کشور و تحول در نظام آموزش کشور، کار تدوین نقشه جامع علمی کشور را رسما بر عهده گرفت.

طی سال‌های گذشته خبرهای متعددی در باره نحوه پیشرفت و تصویب بخش‌های مختلف این نقشه توسط مسئولان شورای‌عالی انقلاب فرهنگی منتشر شده است. چندین بار وعده وفا نشده، چندین بار خبرهای ضد‌ونقیض و چندین بار هم عبور از زمان اعلام شده باعث سردرگمی جامعه علمی کشور و تحقق نیافتن این وعده‌ها شد. مثلا در تاریخ 9/2/88 دکــتـر محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی وعده داد که کار تلفیق نهایی نقشه جامع علمی کشور ظرف مدت 2ماه انجام می‌شود و نقشه جامع علمی کشور بعد از مدت مقرر به‌عنوان مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قابل ابلاغ خواهد بود اما حدود 2 ماه بعد در تاریخ 6/4/88 بــابــک نگاهداری، معاون ارتباطات شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از نهایی شدن 30 درصد نقشه و تکمیل احتمالی آن تا یک ماه بعد خبر داد.

آن یک‌ماه نیز سپری شد و از نقشه خبری نشد تا اینکه در تاریخ 10/6/88 مجددا محمدرضا مخبر دزفولی وعده داد: نقشه جامع علمی کشور تا یک ماه آینده تدوین و نهایی می‌شود. آن یک‌ماه نیز تمام شد و در وعده دیگری به تاریخ 7/7/88 دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از رونمایی نقشه جامع علمی کشور طی هفته‌های آینده خبر داد. در تاریخ 15/7/88 معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری شخصا به میدان آمد تا خبری خوش بدهد و آن این بود که هم‌اکنون نقشه جامع علمی کشور مراحل نهایی خود را طی می‌کند. وی از بررسی و تصویب نگاشت نهادی نقشه جامع علمی کشور طی 2جلسه آینده خبر داد.

سرانجام در تاریخ 18/8/88 محمدرضا مخبردزفولی اعلام کرد: کار تهیه نقشه جامع علمی کشور به اتمام رسیده و هم‌اکنون این نقشه نهایی شده و طی 3 یا 4 هفته آینده در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در حضور رئیس‌جمهوری رونمایی می‌شود. از رونمایی نقشه خبری نشد تا اینکه در تاریخ24/9/88، این بار دبیر شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری با ابراز امیدواری از اینکه نقشه جامع علمی کشور ظرف 2ماه آینده نهایی و رونمایی می‌شود، گفت: در نشستی با مسئولان نظام نقشه جامع علمی کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد تا اصلاحات اعمال شود.

در تاریخ17/11/88 نیز منصور کبگانیان، عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی یک وعده به وعده‌های داده شده افزود و گفت: این نقشه تا پایان سال 88 از سوی شورا نهایی می‌شود. در تاریخ 27/11/88 رئیس‌جمهوری شخصا در باره این نقشه اظهار نظر کرد و گفت: نقشه جامع علمی کشور اصلش تهیه شده و در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در حال بررسی است. در این زمینه بودجه و امکانات می‌خواستند که افزایش داده‌ایم و امیدواریم خبرهای خوشی در این زمینه داده شود. سال جدید فرا رسید و وعده‌های تازه نیز مثل نقل و نبات داده شد؛ از جمله در تاریخ 27/1/89 مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت از ابلاغ نقشه جامع علمی کشور در آینده‌ای نزدیک خبر داد.

در تاریخ 30/1/89 نیز مهدی نژادنوری، معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم ابعاد دیگری از روند تصویب نقشه جامع علمی را اعلام کرد و گفت: نقشه جامع علمی پس از تأیید در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به دفتر مقام معظم رهبری تقدیم شده و در حال بازنگری و ارائه نواقص موجود است که نهایتا پس از تأیید معظم له به رؤسای قوا ابلاغ خواهد شد. یک هفته بعد در تاریخ 8/2/89 دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گفت: سند نهایی نقشه جامع علمی کشور در جلسه ‌آتی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بررسی و تصویب خواهد شد.

آخرین اظهار نظر در این باره به نام حجت‌الاسلام دکتر سید مهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی ثبت شده است که در تاریخ 16/5/ 89 درباره زمان پایان کار بررسی پیش‌نویس نقشه جامع علمی کشور گفته است: حداقل یکی دو جلسه دیگر نقشه جامع باید در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.از آن تاریخ تا‌کنون چندین جلسه دیگر برگزار شده و هر بار بخشی از این نقشه تصویب شده اما ماجرا همچنان ادامه دارد و بعد از گذشت 4سال از رهنمود رهبر معظم انقلاب برای تدوین این نقشه، مسئولان علمی کشور هنوز این کار را به پایان نرسانده‌اند. این در حالی است که طی این مدت انتقادات زیادی از سوی صاحب‌نظران به این ماجرا شده و حتی برخی از کهنه شدن مباحث تدوین شده اولیه نقشه در زمان حاضر صحبت کرده و گفته‌اند که این نقشه قبل از تصویب باید به روز رسانی شود.

تازه همه اینها در حالی است که بخش اصلی کار، اجرایی شدن این نقشه است، چرا که تدوین و تصویب نقشه
به تنهایی نمی‌تواند دردی را درمان کند؛ اگرچه به گفته مسئولان شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، پیش طراحی‌های لازم برای فاز اجرایی و پایش نقشه در دبیرخانه این شورا آغاز شده است. البته گفته شده که ورود به فاز اجرایی نقشه نیازمند همکاری نهادهای تقنینی است.