گروه ادب و هنر- ندا انتظامی: آواها و موسیقی‌هایی که صدها سال مردمان سختکوش ایران‌زمین هنگام کار و تلاش زیرلب زمزمه کرده‌اند یا با صدای بلند آن را به دست باد سپرده اند،

اکنون در جشنواره‌ای به اسم همایش موسیقی بزرگ علمی - فرهنگی و هنری کارآواها و آیین‌‌های موسیقایی در حوزه هنری بازخوانی می‌شوند.در نشستی خبری که با حضور رضا مهدوی، رئیس مرکز موسیقی حوزه هنری و هوشنگ جاوید دبیر همایش در حوزه هنری برپا بود، توضیحات کاملی از این همایش که برای نخستین بار برگزار می‌شود ارائه شد.

همه آواهای کار

موسیقی کار، گونه‌ای از موسیقی است.به گفته رضا مهدوی پیشه‌وران، کشاورزان، کارگران و... همیشه در هنگام کار ترانه‌هایی را زمزمه می‌کرده‌اند و ملودی‌هایی را برای خود داشته‌اند که این بحث در جهان به‌عنوان یک ژانر دیده می‌شود. او با اشاره به غفلت از موسیقی محلی به پژوهش پیرامون موسیقی کار در ایران به همت هوشنگ جاوید، اشاره کرد؛ پژوهشی که باعث شد به موسیقی کار که پیش از این نادیده گرفته می‌شد توجه شود و همایشی برای آن ترتیب داده شود.

رئیس مرکز موسیقی حوزه هنری در ادامه گفت: ما این جشنواره را با توجه به اینکه امسال با نام همت مضاعف و کار مضاعف نامگذاری شده، برگزار خواهیم کرد. او برگزاری این جشنواره‌ها را زمینه‌ساز تحقیقات و پژوهش‌های بعدی و شناخت بیشتر موسیقی اعلام کرد: ما می‌توانیم با در اختیار گذاشتن این تحقیقات پیشینه 4هزار ساله هنری خود را و مفاهیم فرهنگی، ارزشی و انقلابی را منتقل کنیم.هوشنگ جاوید که خود از پژوهشگران موسیقی است، تحقیقات شروع این جشنواره را از 4 سال و نیم گذشته شروع کرده است و در این مدت به‌طور جدی پیگیر آواها، ترانه‌ها و اصوات آهنگین بوده‌است.

او در بین این پژوهش‌ها به این نتیجه رسیده‌است که گنجینه‌های موسیقی ایران درحال از بین رفتن است؛ آواهای کارهایی چون «نمد مالی»، «برداشت گندم»، «چوپانی»، «کارگری»، «ساربانی»، «میرآبی». او در ادامه افزود: در این مدت به مسائل شگفت‌انگیزی در موسیقی کار برخوردم که برایم بسیار جالب بود؛ چرا که ما زیبایی‌هایی حین کار داریم که از چشم همه پنهان مانده‌اند. آواهای زنان و مردان حین کار با هم متفاوت است که همه اینها حاکی از فرهنگ و دانشی پیشرفته در فرهنگ ایران زمین است.

او یکی دیگر از زیبایی‌های آواهای کار سرزمین ایران را برگشت به اساطیر ایران دانست: کسانی که راوی این ترانه‌ها هستند وضعیت زندگی، اجتماعی، اقتصادی، حکومتی و در برخی موارد عشق‌شان را نیز بیان می‌کنند. به گفته جاوید با گرد‌آوری این گنجینه‌ها علاوه بر بازشناسی و بازنگری این آواها می‌‌توان آنها را دریک طرح جامع گنجاند و به روز استفاده کرد.آواهای کار ایران به پهناوری سرزمین ایران است و به‌دلیل همین گستردگی است که همه هنرمندان در این جشنواره شرکت ندارند.

کتابی برای جشنواره

در این همایش که از روز 19 تا 22 مهرماه برگزار خواهد شد، محمدرضا درویشی، شاهین فرهت، ایرج افشار سیستانی، محمد میرشکرایی، دلشاد رحیمف و... حضور دارند و درباره موسیقی استان‌های گلستان، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان غربی و شرقی، مرکزی، خراسان رضوی، فارس، خراسان شمالی، سمنان، اصفهان، یزد، بوشهر، لرستان، خوزستان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان سخنرانی خواهند کرد.

ثبت موسیقی نواحی ایران در جهان

یکی از اتفاقات خوب برای موسیقی ایران، ثبت موسیقی نواحی در فهرست میراث معنوی یونسکو است. به گفته جاوید تلاش حوزه هنری در این امر بسیار مؤثر بوده‌است. او در ادامه گفت: در حال حاضر ثبت موسیقی نواحی بخشی‌های ایران نیز انجام شده و هم‌اکنون درصدد این هستیم که موسیقی کار را نیز به‌عنوان میراث فرهنگی به ثبت برسانیم.

گرچه عنوان «نخست» در پوسترهای این همایش به چشم می‌خورد اما قرار نیست که این همایش ادامه‌دار باشد. با این حال دبیر جشنواره معتقد است، این موضوع پتانسیل برگزاری چندین جشنواره را دارد و تمام چیزهایی که در جشنواره اجرا می‌شود، تمام آواهای کار سرزمین ایران نیست.همایش موسیقی بزرگ علمی - فرهنگی و هنری کارآواها و آیین‌‌های موسیقایی کار 19 تا 22 مهرماه در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار می‌شود.