به گزارش همشهری، با وجود آنکه پیش‌بینی می‌شد خبر قطعی شدن معامله بلوک 18درصدی سهام ایران خودرو اثر مثبتی روی بازار داشته باشد اما بازار سهام هفته گذشته را نیز با عملکرد منفی به کار خود پایان داد و زمینه نگرانی بیش از پیش سهامداران را به‌وجود آورد.
بورس تهران که از ابتدای سال‌جاری روند رو به رشدی را طی کرده و در طول این مدت بیش از 50 درصد بازده نصیب سهامداران کرده بود، همزمان با آغاز فصل پاییز اسیر جو روانی ناشی از هدفمندکردن یارانه‌ها شد و شاخص‌های بورس تهران در طول این مدت بیش از هزار واحد نزول کردند. فعالان بازار امیدوار بودند قطعی شدن معامله عمده سهام شرکت ایران‌خودرو اثر روانی مثبتی روی بازار داشته باشد و زمینه صعود شاخص‌ها را فراهم کند اما اینچنین نشد.
در چنین شرایطی به‌دلیل مبهم بودن نحوه اجرای هدفمندکردن یارانه‌ها بازار شایعه در بور س تهران داغ است و تازه‌ترین شایعه‌ای که در بازار سهام منتشر شده مبنی بر این است که محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری قرار است روز شنبه در یک برنامه تلویزیونی رسما آغاز هدفمندکردن یارانه‌ها و حتی نحوه قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی را اعلام کند.
ارزیابی‌های اولیه حکایت از آن دارد که قیمت حامل‌های انرژی سالی 20 درصد افزایش خواهد یافت تا ظرف 5 سال قیمت انرژی در ایران به سطح جهانی برسد. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند طولانی شدن زمان هدفمندکردن یارانه‌ها و منتشرنشدن خبر‌های دقیقی در این مورد بازار سهام را با ابهام مواجه کرده است.
چشم‌انداز بازار، مثبت است
حسین خزلی خرازی در این باره به همشهری گفت: عمده‌ترین دلیل کاهش شاخص‌ها در پاییز امسال ابهام در هدفمندکردن یارانه‌هاست به‌دلیل اینکه هنوز مشخص نیست به‌طور دقیق اجرای این طرح و افزایش قیمت حامل‌های انرژی چه تاثیری روی حاشیه سود شرکت‌ها خواهد داشت. وی افزود: بسیاری از فعالان بازار تاثیر دقیق افزایش قیمت حامل‌های انرژی را روی تولید و درآمد شرکت‌ها نمی‌دانند، بر این اساس خیلی‌ها تصمیم می‌گیرند تا از بازار خارج شوند.
خرازی ادامه داد: به‌طور کلی صنایع بورس را به‌لحاظ اثرپذیری از طرح هدفمندکردن یارانه‌ها می‌توان به 3دسته تقسیم‌بندی کرد. دسته نخست صنایع و شرکت‌هایی هستند که انرژی نقش زیادی در تولیداتشان دارد و با افزایش قیمت انرژی قیمت محصولاتشان افزایش پیدا می‌کند و چون مجاز به افزایش قیمت کالا یا خدماتشان نیستند این موضوع باعث کاهش سودآوری و در نتیجه کاهش ارزش سهامشان می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: دسته دوم صنایع و شرکت‌هایی هستند که انرژی نقش تعیین کننده‌ای در تولیداتشان دارد اما چون می‌توانند قیمت کالا و خدماتشان را افزایش دهند در نتیجه تاثیر چندانی در درآمدشان ایجاد نمی‌شود و سودشان تغییر نمی‌کند.وی تصریح کرد: دسته سوم نیز شرکت‌هایی هستند که انرژی نقش مؤثری در تولید یا ارائه خدماتشان ندارد و در نتیجه از این موضوع نفع می‌برند مانند مخابرات، مپنا یا بانک‌ها.
وی افزود: حتی پیش‌بینی می‌شود برخی از این شرکت‌ها مانند مخابرات و مپنا با اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها با افزایش تقاضا برای کالا و خدماتشان روبه‌رو شوند؛ به‌طور مثال مردم برای کاهش هزینه‌های خود سعی می‌کنند از امکانات شرکت مخابرات بیشتر استفاده کنند تا هزینه کمتری بپردازند.
خرازی تاکید کرد: بخش زیادی از شرکت‌های بورس تهران در دسته‌های دوم و سوم قرار دارند مانند شرکت‌های معدنی، فولاد و یا مخابرات. بنابر این نباید چندان نگران اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها بود.وی در پاسخ به این پرسش که چه زمانی بازار سهام با روند صعودی مواجه خواهد شد، گفت: اگر اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها از آبان ماه شروع شود، به‌نظر می‌رسد پس از طی یک دوره طبیعی، بازار سهام در اوایل یا اواسط دی ماه بار دیگر به حالت عادی بازگردد.
گزارش‌های محتاطانه
در همین رابطه شهریار شهمیری دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز به همشهری گفت: یکی از ملموس‌ترین عوامل افت بازار سهام ابهام در نحوه اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌هاست چرا که هیچ کارشناسی نمی‌تواند به‌طور دقیق ابعاد و اثرات اجرای این طرح را بر بازار سرمایه ارزیابی کند. او افزود: بورس تهران چشم‌انداز روشنی دارد اما مبهم بودن شرایط اجرای این طرح بازار را با سردرگمی مواجه کرده است اما موضوعی که در این میان وجود دارد برآورده نشدن انتظار سهامداران و فعالان بازار از گزارش‌های 6 ماهه برخی از شرکت‌هاست.
شهمیری با بیان اینکه بازار سهام نیاز به شفافیت دارد تاکید کرد: اینکه شرکت‌ها نمی‌دانند اجرای این طرح چه تاثیری روی سود آوری شان دارد باعث شده، گزارش‌های 6ماهه شرکت‌ها محتاطانه تنظیم شود. بر همین اساس انتظار سهامداران و فعالان بازار هم که انتظار دیگری از عملکرد 6 ماهه برخی شرکت‌ها داشتند، برآورده نشد.