تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۳۸۹ - ۰۸:۲۶

ترجمه رضا خطیبی: هنگامی که نام تونی بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا و مؤسسه خط مشی خاور نزدیک در واشنگتن(WINEP ) در کنار هم می‌آیند، می‌دانید که اتفاق نگران کننده‌ای خواهد افتاد.


 مؤسسهWINEP از حامیان اسرائیل در واشنگتن است و تونی‌بلر نیز از جمله رهبران نواستعماری در غرب محسوب می‌شود که درباره برقراری صلح در خاورمیانه سخنان جالبی بر زبان می‌آورند، اما در عمل بر آتش جنگ می‌دمند یا علل واقعی منازعه کنونی خاورمیانه را نادیده می‌گیرند. ماه پیش بود که مؤسسه WINEP جایزه محقق- دولتمرد سال2010 را به بلر اعطا کرد. سخنان بلر در مراسم اعطای این جایزه اما به خوبی نشان داد که چرا تنش غرب- اعراب- آسیایی‌ها همچنان ادامه دارد و حتی بدتر نیز می‌شود.

جان کلام بلر در این مراسم این بود که برای شکست دادن « افراط گرایی» باید برداشتی[از اسلام] را که شکل دهنده افراط گرایی است، شکست بدهیم و در این راه باید انقلابی در نحوه تفکر خود ایجاد کنیم... تعداد حامیان افراط‌گرایی اسلامی اندک است. اما تعداد طرفداران [این برداشت از اسلام] در بخش‌های مختلف تفکر غالب در جهان اسلام گسترش می‌یابد. بلر گفت: اما این برداشت چه می‌گوید؟ برداشت مذکور می‌گوید که اسلام در واقع مورد ظلم غرب قرار گرفته است، مورد بی‌احترامی واقع شده و با بی‌انصافی با آن برخورد شده و اقدامات نظامی که پس از 11سپتامبر علیه کشورهایی صورت گرفت، به خاطر این بود که آن کشور‌ها مسلمانند و اینکه در خاورمیانه، ما بی‌عدالتی را علیه فلسطینی‌ها، به خاطر حمایت از اسرائیل، نادیده می‌گیریم، چرا که فلسطینی‌ها مسلمانند و اسرائیلی‌ها عمدتا یهودی.

این برداشتی است که اینک شمار بسیاری وب‌سایت وبلاگ و سازمان در اختیار دارد و البته بسیاری از آنها که با این برداشت موافقند، از تروریسم نفرت دارند. اما آنطور که حمایت گسترده از اخوان‌المسلمین در سراسر خاورمیانه نشان می‌دهد، تعداد بسیاری در این منطقه تحلیل تندرو‌ها را- و نه روش‌های آنها- می‌پذیرند... به باور من، آنچه ما باید در قبال این برداشت از اسلام انجام دهیم، این است که مستقیما با آن روبه‌رو شویم و اتحادی را در برابر آن و در برابر شکاف‌های فرهنگی و تمدنی برای شکست دادن آن تشکیل دهیم.

اگر تونی‌بلر شایسته دریافت جایزه‌ای باشد، این جایزه باید به خاطر درک نادرست، دروغگویی و نقاط ضعف سیاسی در بالاترین حد ممکن که در همین اظهارات او مشاهده می‌شود، به وی اعطا شود. تأکید بلر بر یک برداشت افراطی که به باور او در سراسر اسلام رایج است، تا حدی ریشه در واقعیت دارد، چه تروریست‌ها و تندروهایی هستند که ایالات متحده، بریتانیا، اسرائیل و سایر کشورهای غربی را به داشتن تمایلات ضد اسلامی متهم می‌کنند. افکار عمومی در جهان غرب هنگامی که می‌بیند ارتش‌ها و دیپلمات‌های غربی به گونه‌ای که با سایر کشورهای جهان برخورد می‌کنند، با اعراب و مسلمانان رفتار نمی‌کنند، به شکل نگران کننده‌ای احساس می‌کند که قدرت‌های غربی دچار تمایلات ضد اسلامی‌اند و با مسلمانان برخورد منفی دارند.

بلر فاقد مسئولیت عمده دولتمردان و محققینی است که تحلیل دقیق علل این احساسات و تمایلات منفی [علیه مسلمانان] و تلاش برای درک صحیح شدت، حلقه‌های ارتباطی و تبعات آن را ارائه می‌کنند . او همان اشتباه عامیانه‌ای را مرتکب می‌شود که به شکل فزاینده‌ای در ایالات متحده و سایر بخش‌های غرب رایج است- اینکه افراطی‌هایی مانند القاعده در کنار جریان غالب مسلمانان مانند اخوان‌المسلمین و حتی افکار عمومی در سرزمین‌های اسلامی- آسیایی یکی انگاشته شوند.

ضعف بزرگ بلر- چه زمانی که بر مسند قدرت بود و چه حالا- این است که وی از درک جدی یا پذیرش اینکه افراط گرایی و احساسات ضد اسرائیلی، ضد بریتانیایی یا ضدآمریکایی در کشور‌های اسلامی - آسیایی و ملل مسلمان عمدتا واکنشی است به این واقعیت که این کشورها خط مشی آمریکا، بریتانیا، اسرائیل و سایر متحدان خارجی آنها را در عمل مشاهده و تجربه کرده‌اند، ناتوان است.

بلر و مدیران مؤسسهWINEP هیچ کدام نمی‌خواهند با این واقعیت ناخوشایند روبه‌رو شوند که سیاست‌های دوران زمامداری او و نگرشی که وی حتی حالا نسبت به ماهیت و علل افراط گرایی سیاسی در جهان غرب - آسیایی دارد، از جمله عواملی است که موجب افزایش تنش و خشونت شده است؛ تنش و خشونتی که هر دو جهان - غرب و جهان اسلام - را تهدید می‌کند. وضعیت هشدار نسبت به عملیات تروریست‌ها در هفته گذشته در انگلیس و سایر نقاط اروپا شاهد این مدعاست. سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینیان و سایر اعراب- شامل اشغال، استعمار، حبس‌های گسترده‌تر، محاصره و ایجاد اختناق در غزه- به خصوص علل عمده نارضایتی اعراب از دولت‌های آمریکا و بریتانیاست که اگرچه در کلام از صلح و عدالت برای همه سخن می‌رانند، در عمل حتی با اکراه تسلیم این سیاست‌های اسرائیل می‌شوند.

از نظر بلر، آمریکایی‌ها، اسرائیلی‌ها، بریتانیایی‌ها و سایر غربی‌ها می‌توانند در قبال سیاست‌ها و برخوردهایی که موجب ناراحتی و آسیب دیدن آنان می‌شود با ایجاد جنگ و اعمال تحریم واکنش نشان بدهند اما اعراب، آسیایی‌ها و جوامع عمدتا مسلمان حق ندارند چنین واکنش و شرایطی را برای غرب به وجود آورند.تونی‌بلر با سلب کردن حق ما ساکنان خاورمیانه برای واکنش نشان دادن و مخالفت کردن- که دقیقا سیاست و نحوه عملکرد اسرائیل و ایالات متحده در منطقه است- و با نادرست و معیوب خواندن احساسات عمومی مسلمانان و سوءتفاهم خواندن اسلام ستیزی غرب، دقیقا به ما یادآوری می‌کند که چرا جهان اوایل و اواسط قرن بیستم علیه استعمارگرایی و نژادپرستی اروپایی‌ها که حقوق سیاسی و حتی انسانیت بقیه مردم جهان را از اساس، رد می‌کردند، به‌پا‌خاست.

رامی خوری - دیلی استار