و اگر رقم صورت‌حسابتان به طور غیرمعمول افزایش پیدا کرده بود، بدانید با پدیده‌ای جدید و خطرناک روبه رو شده‌اید؛ سیم کارت شما کپی شده است! این امر اصلا قابل تعجب نیست. پدیده‌ای است که مشترکان تلفن همراه در 2 ماه اخیر با آن مواجه شده‌اند. حرف و حدیثها در این مورد زیاد است و بازار گفتگو و اظهار نظر در این میان گرم. برای تکمیل اطلاعات خود در این زمینه، به خواندن خود ادامه دهید.
کپی سیم کارت شایعه است؟!
محمد سلیمانی - وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات- در آخرین نشست خبری خود، درباره شایعه کپی سیم کارت تلفن همراه تاکید کرد: وقتی گفته می‌شود که شایعه، یعنی این که شایعه است و صحت ندارد، از این رو گزارشی در این رابطه به ما نشده است و ما با موضوع کپی سیم کارت برخورد نکرده‌ایم، حتی سیستم‌های ما چیزی در این رابطه نشان نمی‌دهند و شاید این مساله یک نوع کلاهبرداری برای فروش کالایی باشد.
اما رئیس انجمن فروشندگان سیم کارت گوشی و لوازم جانبی در این‌باره گفت: در حال تهیه و تنظیم گزارشی در رابطه با سیم کارت‌هایی که قابلیت‌های ضبط مشخصات سیم کارت‌ها را دارند، هستیم؛ تا آن را برای بررسی و تصمیم‌گیری بیشتر به مراکز ذی‌صلاح ارسال کنیم.
افشار فروتن لاریجانی اظهار کرد: به دلیل وجود تنوع سیم کارت‌هایی که بعد از ورود اپراتور اول در بازار به وجود آمد، افرادی وجود دارند که دارای چندین خط و سیم کارت در سراسر دنیا هستند و به این منظور سیم کارت‌هایی با این ادعا وارد بازار شد که قابلیت ضبط مشخصات سیم کارت‌ها را دارد.
وی با بیان این که بیشتر مشترکان مهارت کافی برای کپی این نوع سیم کارت‌ها را ندارند، گفت: استفاده از این سیم کارت‌ها و ریختن اطلاعات بر روی آن‌ها کار راحتی نیست و این کار باید توسط متخصصان انجام شود که البته طبق گزارش‌های رسیده در این زمینه تخلفاتی صورت می‌گیرد و افرادی با گرفتن مبلغی پول اقدام به کپی سیم کارت‌ها می‌کنند.
به گفته او، مواردی وجود دارد که یکسری از افراد که به امور نرم‌افزاری و رایانه آشنا هستند، با گرفتن وجهی در حدود 40 تا 50 هزار تومان، به کپی سیم کارت‌ها اقدام می‌کنند و این خود، زمینه سوءاستفاده افرادی را فراهم آورده است. اما چندی پیش سرپرست روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار، با تاکید بر این که سیم کارت‌های موجود در این شبکه قابلیت کپی کردن ندارند، گفته بود: تاکنون گزارشی مبنی بر کپی شدن سیم کارت‌های شبکه ارتباطات سیار به ما ارایه نشده است.
عباسعلی ابوالفضلی با بیان این که سیم کارت‌هایی که از ابتدای سال 73 در شبکه ارتباطات سیار فعال شده بود، از پیچیدگی نرم‌افزاری بالایی برخوردار نبود، گفت: از آنجایی که هر سیم کارتی عمر مفید دارد، در حال حاضر سیم کارت‌های قدیمی در شبکه ارتباطات سیار وجود ندارد و سیم کارت‌های جدید نیز از قابلیت نرم‌افزاری پیچیدهای برخوردار است.وی با بیان این که دخل و تصرف در هر سیستم نرم‌افزاری ممکن است، افزود: امکان کپی یک سیم کارت به‌صورت تئوریک وجود دارد، اما تا به حال به موردی برخورد نکرده‌ایم.
به گفته سرپرست روابط عمومی ارتباطات سیار، کسی که دست به این کار میزند، مطمئنا از تخصص نرم‌افزاری بسیار بالا و وجدان اخلاقی بسیار پایینی برخوردار است. این در حالی است که علی‌رغم رد شایعه کپی سیم کارت تلفن همراه ازسوی مسئولان امر، ظاهرا شرکت ارتباطات سیار این موضوع را در دست بررسی دارد.
کپی سیم کارت تأیید شد
رییس هیات مدیره شرکت مخابرات ایران گفت: تاکنون مواردی از کپی سیم کارت تلفن همراه گزارش شده که سریعا شناسایی و پیگیری شده است و امیدواریم با هوشیاری مشترکان، معضل کپی سیم کارت زودتر از بین برود. البته وجود این مورد، با مراقبت و نظارت شرکت ارتباطات سیار، بسیار محدود بوده است.
وفا غفاریان، درباره مباحث مطرح شده درباره کپی سیم کارت تلفن همراه در بازار اظهار کرد: یکسری از سیم کارت‌های قدیمی قابل کپی کردن هستند و گفته می‌شود که دستگاه‌های آن نیز در بازار وجود دارد، اما این امر سریعا در سیستم‌های مخابراتی ما شناسایی می‌شود؛ چرا که از یک سیم کارت در دو ناحیه استفاده می‌شود و با توجه به مختلف بودن محل‌های تماس و نوع گوشی‌ها، این امر قابل شناسایی است؛ از این رو، هر دو سیم کارت مسدود می‌شود تا وضعیت آن مشخص شود.
وی با اشاره به این که حداکثر 12 ساعت طول می‌کشد تا سیم کارت غیرمجاز در شبکه شناسایی شود که بلافاصله قابل پیگیری است، گفت: این امر از طریق قضایی و حقوقی نیز قابل پیگیری است.
او با تاکید بر این که سیم کارت‌های جدید تلفن همراه به هیچ وجه قابل کپی‌برداری نیستند، گفت: با توجه به این که در حال حاضر چند نوع سیم کارت در بازار موجود است، تنها برخی از سیم کارت‌های قدیمی قابل کپی کردن هستند. غفاریان تصریح کرد: برای ایمنی بیشتر، بهتر است، مشترکان در محافظت از سیم کارت خود مراقبت کنند و سیم کارت خود را به افراد ناشناس ندهند و همچنین از مراکز معتبر، سیم کارت خریداری کنند.
همچنین عباسعلی ابوالفضلی - سرپرست روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار- اظهار کرد: از سیم کارت‌های جدید شرکت ارتباطات سیار تا به امروز هیچ‌گونه کپی گرفته نشده است.
او افزود: تنها برخی از سیم کارت‌های قدیمی ارتباطات سیار به دلایل مختلف در گذشته کپی شده، اما هر زمان این امر اتفاق افتاده، ردیابی و کشف شده است، از این رو در حال حاضر و هر شش ساعت یک بار بر خطوط مشترکان نظارت می‌شود، بنابراین اگر مکالمه همزمان در سیستم شناسایی شود، سیم کارت مورد نظر قطع می‌شود و پس از آن با مراجعه مالک سیم کارت به مخابرات، اطلاع داده می‌شود و به تناسب آن پیگیری‌های لازم به عمل می‌آید.
وی تاکید کرد: در طول مدتی که خطوط مشترکان به شکل دوره‌ای چک می‌شود، تنها یک مورد کپی سیم کارت شناسایی شده است.او خاطرنشان کرد: امکان دخل و تصرف در هر نرم‌افزار به شکل طبیعی وجود دارد و اما این امر نیازمند تخصص بسیار بالایی است و از این رو ضریب امنیتی سیم‌کارت‌های جدید ارتباطات سیار 2هزار برابر بیشتر از سیم‌کارت‌های قدیمی شبکه است و بر این اساس، مشکلی برای مشترکان پیش نمی‌آید.
سرپرست روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار تصریح کرد: به مشترکان توصیه می‌کنیم مراقب سیم‌کارت و تلفن همراه خود باشند و تلفن همراه خود را به افراد ناشناس یا تعمیرگاه‌های غیرمجاز ندهند.
این سخنان در حالی عنوان می‌شوند که مسئولان مخابرات و وزارت ارتباطات، ازجمله شخص وزیر، در چند روز گذشته بارها این موضوع را از اساس رد می‌کردند و به مردم اطمینان خاطر می‌دادند. اما حالا با این تاییدها به نظر می‌رسد هر مشترکی علاوه بر مشکلات حقوقی و قضائی محتمل، دست‌کم در معرض 12ساعت هزینه اضافی مکالمه قرار دارد.
کپی‌کاری سیم‌کارت؛ عجیب اما ممکن!
اخیرا در بازار تلفن همراه تهران، دستگاه‌هایی ساخت کشورهای چین و ژاپن به بازار آمده است که با قراردادن یک سیم‌کارت اصلی صادرشده از سوی شرکت مخابرات ایران، اطلاعات امنیتی و کلیدی سیم‌کارت‌ها(ki) را رمزگشایی کرده و این رمز را روی سیم‌کارت خام منتقل می‌کند.
در این صورت از یک شماره موبایل، 2عدد در شبکه مادر تعریف می‌شود؛ بدون اینکه صاحب سیم‌کارت اصلی از چنین سوء‌استفاده‌ای باخبر باشد. بر اساس اطلاعات فنی موجود، هنگامی که یک تلفن همراه روشن می‌شود، چندین کد و شماره رمز به مرکز مادر مخابراتی ارسال می‌شود. مرکز شبکه ارتباطات سیار(M.S.C) با دریافت این کدها، ارتباط شماره سیم‌کارت را با شماره‌های موجود خود مقایسه و در صورت موجودبودن این شماره، از آن به عنوان دستگاه روشن در شبکه ثبت‌نام می‌کند.
قبل از صدور اجازه ورود سیم‌کارت به شبکه و ثبت نام لیست سیاه، شماره‌های شبکه مادر نیز شماره جدید را کنترل و اجازه ورود صادر می‌کند.
دستگاه‌هایی که اکنون با معادل فارسی سیم‌کارت‌خوان به بازار آمده، قادر است با کپی سیم‌کارت اصلی، چنین مراحل امنیتی را در شبکه تلفن همراه کشور طی کرده و خود را در شبکه تعریف کند. این دستگاه‌ها با 2مارک سوپرسیم و سیم از چین و ژاپن وارد بازار شده است که دستگاه چینی بین 45 تا 50هزار تومان و دستگاه ژاپنی 80هزار تومان قیمت دارد.
همراه با این دستگاه‌ها یک عدد سیم‌کارت خام از نوع سیم‌کارت‌های شرکت مخابرات ایران موجود است و در صورت تقاضای خریدار، تعداد بیشتری سیم‌کارت خام به قیمت حدودا 25 تا 30هزار تومان در اختیار وی قرار می‌گیرد.
شکل این دستگاه‌ها تقریبا شبیه گوشی تلفن همراه کوچک است و سیم‌کارتی که پشت آن، عکس یک ماهی قرمز با مارک «سیم ماکس» چاپ شده است و یک لوح فشرده نرم‌افزار نیز ضمیمه آن است.
البته فناوری پیشرفته‌تری نیز برای کپی‌کردن سیم‌کارت به بازار آمده که به صورت بی‌سیم عمل کرده و قیمت آن طوری نیست که همگان بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند. این دستگاه‌ها قادر است اطلاعات حیاتی و امنیتی سیم‌کارتی را که داخل یک گوشی روشن در حال کار است، شکار، رمزگشایی و در خود ذخیره کند. این فناوری، خطرناک‌تر است، چرا که اطلاعات یک سیم‌کارت به طور سریع و همزمان به چند سیم‌کارت خام منتقل و کپی می‌شود.
کپی سیم‌کارت، چالشی جدید
کارشناس ارشد مخابرات درباره چگونگی کپی سیم‌کارت تلفن همراه گفت: زمانی که یک موبایل در شبکه روشن می‌شود، اتفاقات متعددی برای ورود به این شبکه جریان می‌یابد؛ از جمله اینکه چندین کد و شماره مشخص به صورت رمز به مرکز ارسال می‌شود.
بابک نیک‌فال این رمزها را شامل شماره مشخصه سیم‌کارت و شماره سریال دستگاه تلفن همراه عنوان کرد و افزود: مرکز شبکه ارتباطات سیار(MSC) با دریافت این کدها، ابتدا شماره سیم‌کارت را با شماره‌های موجود خود مقایسه و در صورت موجود بودن این شماره، از آن به‌عنوان دستگاه روشن ثبت‌نام می‌کند.
وی یادآور شد: قبل از صدور اجازه ورود به شبکه و ثبت‌نام، شماره‌های مشخصه با لیستی به نام «لیست سیاه» (Black List) مقایسه و در صورت وجودنداشتن در این لیست، جهت ورود به شبکه مجاز می‌شود.
به گفته وی، «لیست سیاه» شامل سیم‌کارت‌ها یا شماره سریال دستگاه‌های تلفن همراه غیرمجاز و متخلف است.
نیک‌فال ادامه داد: از هشت سال پیش، دستگاه‌هایی وارد بازار شد که با کپی اطلاعات سیم‌کارت و ارسال آن به شبکه، سیم‌کارت را شبیه‌سازی یا به عبارتی جعل می‌کند. این کارشناس گفت: این دستگاه‌ها به دو صورت کار می‌کنند؛ در روش اول، سیم‌کارت در داخل دستگاه قرار می‌گیرد و از آن کپی می‌شود و در روش دوم، دستگاه خاصی به صورت بی‌سیم، اطلاعات موبایل‌های روشن را شکار، رمزگشایی و در خود ذخیره می‌کند.
نیک‌فال تصریح کرد: در هر دو روش، صورتحساب مکالمات تلفنی به نام دارنده سیم‌کارت اصلی ارسال می‌شود. وی بیان داشت: در اداره پلیس آمریکا (FBI) بخشی مخصوص ردیابی این‌گونه افراد تاسیس شده است که در صورت شناسایی شماره مشخصه یک سیم‌کارت در دو نقطه مختلف با صاحب اصلی سیم‌کارت تماس حاصل کرده و صاحب سیم‌کارت جعلی را ردیابی و دستگیر می‌کند.
نیک‌فال گفت: برای جلوگیری از چنین سودجویی‌هایی توصیه می‌شود در محل‌های پررفت‌وآمد از روشن یا خاموش کردن غیرضروری دستگاه تلفن همراه پرهیز کنید و سیم‌کارت خود را به‌سادگی در اختیار افراد مشکوک قرار ندهید.
طراحی سیستم رمز برای جلوگیری از کپی‌برداری
کپی‌برداری از سیم‌کارت، این روزها به یک معضل و یک تفکر منفی برای صاحبان تلفن همراه تبدیل شده است. رئیس آزمایشگاه رمزنگاری دانشگاه علم و صنعت از طراحی 3سیستم رمز برای موبایل‌های ایران و استفاده‌های بین‌المللی خبر داد و گفت: اکنون به دنبال سرمایه‌گذاری برای اجرای این طرح‌ها هستیم.
دکتر مجید نادری افزود: با توجه به کپی‌برداری از سیم‌کارت‌های تلفن همراه و استفاده از سیم‌کارت افراد ضرورت ایجاب می‌کرد سیستم رمزی در تلفن‌های همراه ایجاد شود.
وی گفت: این سیستم در دنیا به صورت A3، A5 و A7 به تلفن‌های همراه افزوده می‌شود و از این طریق امکان بهره‌برداری از سیم‌کارت و اطلاعات افراد از بین می‌رود.
مسئول آزمایشگاه رمزنگاری دانشگاه علم و صنعت اظهار داشت: دانشگاه علم و صنعت نیز طراحی 3سیستم رمز را برای موبایل‌های ایران و استفاده‌های بین‌المللی انجام داده است که به دنبال سرمایه‌گذاری برای اجرای آن است. متأسفانه مذاکرات با مخابرات و دیگر دستگاه‌های اجرایی برای خرید این طرح و سرمایه‌گذاری بر روی آن تاکنون بی نتیجه باقی مانده است.
وی اضافه کرد: از همین طریق می‌توان برای امنیت سیستم‌های نظامی مانند بی‌سیم و ... استفاده کرد.
نادری در اهمیت این امر گفت: کشور آمریکا مدت 5 سال بر روی شکستن رمز بی‌سیم و تلفن‌های همراه کشور افغانستان سرمایه‌گذاری کرد تا بتواند به اطلاعات این کشور دست یابد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت در رشته کامپیوتر گفت: کشور ما حاضر نیست بر روی این مسائل سرمایه‌گذاری کند و احتمال به خطر افتادن اطلاعات و سرقت‌های اطلاعاتی بسیاری در کشور وجود دارد که امنیت کشور را مخدوش می‌کند.
نادری با بیان اینکه تا هکرها وجود دارند، دائما باید به دنبال سیستم‌های امن بود، افزود: باید رمزگذاری بر روی تلفن‌های همراه و سیستم‌های موبایل را به عنوان یک پروژه بزرگ پایه‌گذاری کرد و در این مسیر از تکنولوژی‌های روز بهره گرفت.
وی تاکید کرد: هنگامی که از سیم کارت کپی‌برداری می‌شود، علاوه بر اینکه تمامی هزینه‌های شخص کپی کننده برای دارنده اصلی سیم کارت محاسبه می‌شود، مکالمات و اطلاعات شخص اصلی نیز در دسترس متخلفین کپی کننده قرار می‌گیرد.
با کپی کاران باید طبق قانون جعل برخورد شود
یک وکیل دادگستری معتقد است: با عاملان کپی سیم کارت‌های تلفن همراه باید مطابق قانون جعل برخورد شود. نعمت احمدی با بیان اینکه این اقدام همانند اقدام به جعل اسکناس، چک بانکی، مهر و غیره است، گفت: این که گفته می‌شود در قبال کپی سیم کارت‌های تلفن همراه خلع قانونی وجود دارد، درست نیست، بلکه با این امر نیز مانند سایر موارد جعل برخورد خواهد شد که مجازات آن برابر قانون جعل اسناد رسمی دولتی برابر با 3 سال حبس است.
احمدی با بیان اینکه وظیفه پلیس به عنوان ضابط قوه قضاییه کشف عاملان و وظیفه قوه قضاییه نیز به عنوان مجری قانون، تطبیق عمل متخلفان با قوانین موجود و مجازات آنهاست ادامه داد: سازمان مخابرات کشور نیز می‌تواند به عنوان شاکی اقدام به شکایت کند. علاوه بر آن می‌تواند از ابزار و وسایلی استفاده کند که کمتر قابل جعل باشند تا به این وسیله راه سوءاستفاده را به روی متخلفان ببندد.
این وکیل دادگستری افزود: این مسأله تبعات زیادی را نیز به دنبال دارد که از جمله آسیب‌پذیری اسناد دولتی و زیان به دولت، آسیب به منافع عمومی و ضرر زدن به اقتصاد کشور است.
این در حالی است که حقوقدانی دیگر نوع برخورد با پرونده‌های متخلفان کپی سیم کارت تلفن همراه را همانند برخورد با کلاهبرداری دانست و گفت: در سیستم فعلی در قبال این مسأله می‌توان با عنوان کلاهبرداری برخورد کرد مگر آنکه قوانین خاصی در این خصوص از سوی مخابرات تعیین شود.
جمشید نورشرق گفت: این که ما به مسأله کپی سیم کارت عنوان جعل بدهیم قطعا" با تعریف جعل هماهنگی ندارد. عنوان دیگری که می‌توان به این مسأله نسبت داد توسل به وسیله متقلبانه برای بردن مال دیگران است اما اشکال در اینجاست که باید شاکی خصوصی مطرح باشد. به نظر این حقوقدان می‌توان برای این اقدام عنوان کلاهبرداری را در نظر گرفت.