این شورا به مجمع عمومی در پیشبرد توسعه و همکاری بین‌المللی اقتصادی و اجتماعی کمک می‌کند.
اکوسوک در حال حاضر 54 عضو دارد .کرسی‌های این شورا بر اساس تقسیم‌بندی جغرافیایی به منطقه‌های زیر اختصاص دارد:
- کشورهای آفریقایی، 14 کرسی
- کشورهای آسیایی، 11 کرسی
- کشورهای اروپای شرقی ،6 کرسی
- کشورهای آمریکای لاتین و دریای کارائیب،10 کرسی
- کشورهای اروپای غربی و دیگر کشورها، 13 کرسی
طبق منشور سازمان ملل، این شورا ارگانی مهم و اصلی برای کمک به کارهای اجتماعی، اقتصادی و کارهای مربوطه 14 آژانس تخصصی سازمان ملل، کمیسیون‌های در حال کار و 5 کمیسیون منطقه‌ای آن است.
شورای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل متحد دارای کمیته ای برای هماهنگی است. این کمیته وظیفه ایجاد ارتباط بین نهادهای وابسته به این شورا و نهادهای بین المللی را دارد.
تشکیلات
کمیسیون‌های اجرایی:
کمیسیون توسعه اجتماعی، کمیسیون حقوق بشر، کمیسیون مواد مخدر، کمیسیون جلوگیری از جرائم و دادگستری جنایی، کمیسیون علم و تکنولوژی برای توسعه، کمیسیون توسعه پایدار، کمیسیون وضعیت زنان، کمیسیون جمعیت و توسعه و کمیسیون آمار
کمیسیون‌های منطقه‌ای:
کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای اروپا ECE، کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای آفریقا ECA، کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای آمریکای جنوبی و منطقه دریای کارائیب ECLAC، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی ملل متحد برای آسیا و منطقه اقیانوس آرام ESCAP، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی ملل متحد برای غرب آسیا ESCWA
کمیته‌های دائمی ECOSOC
کمیته برنامه و هماهنگی، کمیته سازمان های غیردولتی، کمیته مذاکرات با آژانس های بین دولتی
گروه‌های ویژه
گروه ویژه تخصصی بین الدول در خصوص انرژی و توسعه پایدار، کارگروه ویژه انفورماتیک
گروه‌های تخصصی متشکل از متخصصان دولتی
کمیته متخصصان کالاهای خطرناک و سیستم هماهنگ طبقه بندی شیمیایی، گروه تخصصی سازمان ملل درخصوص نام های جغرافیایی
گروه‌های تخصصی
کمیته سیاست توسعه، کمیته کارشناسان اداره عمومی، کمیته کارشناسان همکاری‌های بین‌المللی در امور مالیات، کمیته اقتصادی، اجتماعی و حقوق فرهنگی، گردهمایی دائمی در خصوص مسائل داخلی
دیگر نهادها
هیئت امنای تحقیق بین المللی و موسسه آموزشی به منظور ارتقاء زنان
نقش ECOSOC در رابطه با WSIS
طبق دستور کار تونس برای جامعه اطلاعاتی از اکوسوک خواسته شد که بر جریان پی گیری نتایج حاصل از اجلاس های WSIS که در ژنو و تونس برگزار شدند، نظارت داشته باشد.
کمیسیون علم و فناوری برای توسعه CSTD
این کمیسیون یکی از نهادهای وابسته به ECOSOC می باشد. این سازمان در سال 1992 و در نتیجه بازسازی و احیاء مجدد سازمان ملل در حوزه های اقتصادی ، اجتماعی و سایر حوزه های مرتبط بوجود آمد. در این بازسازی مجدد، مجمع عمومی، کمیته بین دولتی علم و فناوری برای توسعه IGCSTD منحل و با CSTD جایگزین شد. اولین جلسه کمیسیون در آوریل 1993 در نیویورک آمریکا تشکیل شد. از جولای 1993 دبیرخانه آنکتاد مسئول ارائه خدمات به کمیسیون بوده است. به دنبال آن کمیسیون جلسه خود را در ژنو سوئیس تشکیل داد.
دلیل برپایی کمیسیون این بود که توصیه هایی در سطح بالا از طریق ارائه تحلیل و توصیه های سیاست گذاری مناسب، در خصوص مسائل مرتبط برای مجمع عمومی و شورای اکوسوک ارائه دهد. تا این ارگان ها بتوانند سازمان ملل را برای انجام فعالیت های آینده و توسعه سیاست های عمومی و توافق درباره اقدامات مناسب راهنمایی نماید.
در این راستا کمیسیون به صورت یک فورم برای تحقق امور ذیل فعالیت می کند:
• رسیدگی به مسائل مربوط به علم و فناوری و کاربردهای آن ها در توسعه
• بهبود درک سیاست های مربوط به علم و فناوری به خصوص در رابطه با کشورهای در حال توسعه
• فرموله کردن توصیه ها و خطوط اصلی مربوط به موضوعات علم و فناوری در سیستم سازمان ملل.
5-1 نشست های CSTD
جلسات این کمیسیون سالانه و به مدت یک هفته برگزار می شود. تاکنون این کمیسیون 10 جلسه برگزار کرده است که بجز اولین جلسه که در نیویورک برگزار شده بقیه در ژنو سوئیس برگزار شده اند.
عضویت: این کمیسیون 43 عضو دارد که توسط ECOSOC برای یک دوره 4 ساله انتخاب می‌شوند. متخصصانی که توسط دولت هایشان معرفی می شوند باید واجد شرایط باشند و از دانش علمی و حرفه ای کافی برخوردار باشند.
کمیسیون 11 عضو از آفریقا، 9 عضو از آسیا، 8 عضو از آمریکای لاتین و حوزه کارائیب، 5 عضو از اروپای شرقی و 10 عضو از اروپای غربی و سایر دولت ها دارد. هم اکنون ایران نیز یکی از اعضاء آسیایی این کمیسیون است
نقش CSTD در رابطه با WSIS
همانطور که پیشتر اشاره شد، در دستور کار اجلاس جامعه جهانی اطلاعاتی مقرر شد، اکوسوک در تعهدات CSTD از جمله تقویت کمیسیون و استفاده از نظرات ذینفعان چندگانه در تصمیم گیری بازنگری نماید. اکوسوک در طول جلسه خود در جولای 2006 قطعنامه ای را با نام "پیگیری اجلاس سران جهان درباره جامعه اطلاعاتی WSIS و مروری بر کمیسیون علم و فناوری برای توسعه CSTD" تصویب کرد. در این جلسه تصمیم گرفته شد CSTD بطور موثر اکوسوک را در پیگیری سیستمی نتایج WSIS یاری نماید و توصیه هایی را با هدف اجرا و تکمیل هر چه بیشتر نتایج اجلاس به اکوسوک ارائه دهد.
در این رابطه کمیسیون باید:
• پیشرفت اجرای خطوط عمل و تعهداتی که در مستندات نهایی WSIS در سطوح منطقه ای و بین المللی ارزیابی و مرور شود.
• بهترین تجارب و کارهای انجام شده و همچنین موانع و محدودیت های پیشرو و اقدامات لازم برای غلبه بر آن موانع و اجرای بهتر نتایج WSIS مشخص شوند.
• انجام دیالوگ و همکاری با سایر صندوق های سازمان ملل، برنامه ها و آژانس های تخصصی برای همکاری به منظور نیل به اهداف WSIS و اجرای نتایج آن.
• استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور دستیابی به توسعه و اهداف توسعه ای که مورد موافقت جهانی است. همراه با همکاری دولت ها، بخش خصوصی، جامعه مدنی، سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی بر طبق مسئولیت ها و نقش های مختلفی که برعهده دارند.
علاوه بر این؛ 11 برنامه و صندوق سازمان ملل نیز به شورای اکوسوک گزارش می‌دهند. این شورا به‌عنوان مرکز گفت‌و‌گو و گردهمایی برای بحث و تبادل نظر درباره موضوع‌ها ی اجتماعی و اقتصادی جهان است و برای کشورهای عضو و سیستم سازمان ملل توصیه‌های تعیین خط مشی ارائه می‌کند.
اکوسوک در زمینه‌های زیر مسئولیت دارد:
- پیشبرد استانداردهای بالای زندگی، استخدام کامل و پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی؛
- تشخیص و پیدا کردن راه حل برای مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی؛
- آسان و امکان‌پذیر کردن همکاری‌های بین‌المللی در حزوه آموزش و فرهنگ ، و
- تشویق و ترویج جنبه جهانی حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین.
شورا این قدرت را دارد که درخصوص این موضوع‌ها تحقیق کند و گزارش تهیه کند. همچنین این قدرت را دارد که به سازمان‌ها و آماده‌سازی‌های کنفرانس‌های مهم بین‌المللی در زمینه اقتصادی اجتماعی و موضوع‌های مربوطه و نیز پیگیری نتیجه این کنفرانس‌ها کمک کند.
دفتر این شورا در ابتدای هر جلسه سالانه توسط جمع انتخاب می‌شود. مقر اصلی وظیفه دارد دستور جلسه و برنامه عمل را تهیه کند و برگزاری جلسه با کمک دبیرخانه سازمان ملل نیز دیگر وظیفه اصلی این دفتر است.
اولین جلسه اکوسوک در چرچ هاوس، لندن - 23 ژانویه 1946.
اولین باری که سازمان‌های مردم‌نهاد در سازمان ملل نقش و حضور رسمی پیدا کردند سال 1946 از طریق اکوسوک بود.
سازمان‌های مردم نهاد می‌توانند در این شورا مقام مشورتی داشته باشند و در تهیه گزارش، رای دادن‌ها و تحقیق‌ها و طرح مسائل به عنوان مشاور و صاحب نظر ایفای نقش کنند.این ارتباط با اکوسوک امروزه طبق قطعنامه 1996/31 اجرا می‌شود.
سازمان‌های مردم نهاد ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، سازمان‌های دولتی غیردرآمدزا یا داوطلب حائز شرایط ارائه درخواست برای به دست‌آوردن مقام مشورتی هستند.سازمان‌های مردم نهاد علاوه بر کسب مقام مشورتی ممکن است اعتبار و موقعیت‌های دیگری نیز در حوزه اقتصادی و اجتماعی به‌دست بیاورند.بعضی از این مقام ها دیگر وجود ندارد و منقضی شده چون با توجه به کنفرانس‌های خاص اعطا شده بودند و دیگر اعتباری ندارند.
درخصوص این موقعیت‌ها می‌توان به حضور در کمیسیون توسعه پایدار، نشست جهانی توسعه پایدار و کشورهای در حال توسعه جزایر کوچک اشاره کرد.
درحال حاضر 3 هزار و 336 سازمان در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل، مقام مشورتی دارند.