به همین دلیل هر سال گردشگران، چه داخلی و چه خارجی، به دیدن این شهر می‌روند. همچنین دانشجویان غیربومی زیادی در مراکز آموزش عالی یزد تحصیل می‌کنند. با این حال مدتی است که جابه‌جایی پایانه اتوبوس‌های بین شهری، بسیاری از مسافران و شهروندان یزدی را با مشکل روبه‌رو کرده است.
یک سالی می‌شود که پایانه یزد را به مکانی دیگر انتقال داده‌اند. پایانه قدیم شهر یزد در ضلع شمال میدان امام حسین(ع)، روبه‌روی ساختمان استانداری قرار داشت، اما پایانه جدید در منطقه‌ای دور افتاده ساخته شده است که با مرکز شهر فاصله زیادی دارد. دسترسی به این مکان برای مسافران و یزدی‌ها آن‌قدر دشوار است که بسیاری از آنان ترجیح می‌دهند، برای مسافرت از قطار استفاده کنند اما شبکه ریلی در همه شهرها وجود ندارد، همچنین زمان بسیاری از مسافرت‌ها با ساعت حرکت قطار هماهنگ نیست. بنابراین گروه زیادی از مسافران ناچارند از حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده کنند.
مهران احمدی، دانشجوی رشته امور اداری دانشگاه امام علی(ع)یزد می‌گوید: «از میدان امام حسین(ع) شهر یزد به سمت پایانه اتوبوسرانی بین شهری جدید باید 3 هزار تومان کرایه تاکسی بدهیم، این درحالی است که کرایه اتوبوس بین شهری یزد - اصفهان 5 هزار تومان است».
وی می‌افزاید: «مسئولان فکر می‌کنند چه کسی با اتوبوس مسافرت می‌کند؟ بیشتر مسافران دانشجو یا سرباز هستند که اگر وضع مالی خوبی داشتند با خودروی شخصی یا هواپیما سفر می‌کردند».
اسماعیل عبدی، دانشجوی رشته معماری دانشگاه فنی و حرفه‌ای شهید صدوقی یزد، نیز درباره جابه‌جایی پایانه اتوبوس‌های بین شهری می‌گوید: «آن وقت که پایانه روبه‌روی استانداری قرار داشت بر سرویس‌های بهداشتی و قیمت بلیت اتوبوس به‌ویژه در زمان اوج مسافرت نظارت چندانی نمی‌شد، چه برسد حالا که پایانه جابه‌جا شده و کیلومترها از نزدیک‌ترین اداره دولتی فاصله گرفته است».
«ژزف مالاتونی» توریستی که از جمهوری چک برای دیدن یزد آمده و با اتوبوس از تهران راهی این شهر شده است، می‌گوید: «در بیشتر شهرهای گردشگر پذیر دنیا، مسئولان امکاناتی فراهم می‌کنند که استفاده از خدمات حمل‌ونقل عمومی برای مسافران که با شهر آشنا نیستند، آسان شود. چون بسیاری از توریست‌ها حاضر نمی‌شوند برای دیدن چند اثر تاریخی یا منظره طبیعی دردسر زیادی تحمل کنند».
این توریست می‌افزاید: «فاصله پایانه یزد تا هتل بسیار زیاد است، وسیله نقلیه هم برای رفتن به داخل شهر به سختی پیدا می‌شود. این در حالی است که وضع رفت‌وآمد در سایر شهرهای توریستی دنیا متفاوت است. برای نمونه، در پایانه شهر استانبول ترکیه سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی بین پایانه و مرکز شهر به‌صورت شبانه‌روز فعالیت می‌کنند».
رشیدی که در یکی از پادگان‌های یزد دوره خدمت سربازی را می‌گذراند، خاطرنشان می‌کند که پایانه جدید در حدود 500 متری مخازن سوخت شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی قرار گرفته است. در حالی که این مخازن با حفاظ از پیرامونش جدا نشده است.این سرباز می‌افزاید: «تاریکی اطراف پایانه نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که تردد مسافران از شهر یزد تا پایانه اتوبوس و بالعکس را دشوار می‌کند و موجب نگرانی خانواده آنان می‌شود».
وحید اولاوندی، یکی از شهروندان یزدی نیز می‌گوید:« یکی دو نفر اعضای خانواده‌ام هر چند وقت یک‌بار با اتوبوس به شهرهای دیگر سفر می‌کنند، هر بار که آنها را به پایانه یزد می‌برم و بر می‌گردم کلی بنزین می‌سوزانم که با توجه به کاهش سهمیه بنزین این تردد اصلا برایم به صرفه نیست».
وی می‌افزاید: «ای کاش مسئولان پایانه‌ای می‌ساختند که از نظر امکانات جانبی کامل بود تا مسافران با مشکلات ریز و درشتی از قبیل تاریکی مسیر و کمبود وسیله رفت‌وآمد روبه‌رو نمی‌شدند».
سید مهرداد میر‌جلیلی، دیگر شهروند یزدی با بیان پرسشی به انتقاد از جانمایی پایانه جدید یزد می‌پردازد. وی می‌گوید: «کلانشهر تهران نزدیک به 12 میلیون جمعیت دارد که در شهر جابه‌جا می‌شوند، اما پایانه‌هایش کیلومترها از شهر فاصله ندارند. چگونه می‌شود پایانه یزد مسافران این استان را به‌دلیل ترافیک جابه‌جا کنند در حالی که شهرستان‌های استان یزد سر‌جمع بیش از یک میلیون جمعیت ندارد».
گفتیم، توجه نکردند
برای پیدا کردن پاسخی برای انتقادات و گلایه‌های مطرح شده، سراغ محمد‌رضا بشیری، مدیر سازمان حمل و نقل و پایانه‌های استان یزد، رفتیم. وی در این‌باره می‌گوید: «مسئولیت ما راه‌اندازی پایانه‌هایی است که از سوی مسئولان شهری در اختیار سازمان قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر وظیفه ما ارائه خدمات برای جابه‌جایی مسافر بین شهری است و مسئولیتی در زمینه ساخت پایانه نداریم».
وی در همین حال تاکید می‌کند:« قبل از راه‌اندازی پایانه جدید یزد کمبودهای این مکان را از قبیل نبود روشنایی و دسترسی سخت مسافران، به مسئولان شهری و دست اندر کاران ساخت پایانه تازه تاسیس گوشزد کردیم که به توصیه‌ها توجهی نکردند».
بشیری می‌افزاید: «نبود مکانی برای تعویض روغن، تعمیرگاه و جایگاه سوخت‌رسانی از دیگر مشکلات این پایانه است».
وی با اعلام این‌که ساخت پایانه یزد 12 سال طول کشیده است، اضافه می‌کند: «به‌جای ساخت دفاتر بزرگ فروش بلیت که نیازمند هزینه بالای نگهداری شامل تامین روشنایی، گرمایش و سرمایش است، می‌توانستند امکانات دیگری که مردم به آنها نیاز بیشتری دارند، بسازند».
شهرداری زود‌تر ساخت
یکی از نگرانی‌ها درباره پایانه مسافربری جدید یزد همجواری آن با مخازن سوختی است که در مسیر انتقال فراورده‌های نفتی از جنوب به شمال کشور قرار دارد.رئیس شورای اسلامی شهر یزد دراین‌باره می‌گوید: «آن زمان که عملیات ساخت پایانه جدید در حال اجرا بود مسئولان شرکت نفت ساخت مخازن را درست مقابل آن آغاز کردند. به عبارت دیگر، مسئولان شهری زود‌تر از شرکت نفت ساخت و ساز را شروع کرده بودند».محمد فقیه خراسانی با بیان این‌که برای ساخت پایانه جدید براساس طرح تفصیلی یزد در نخستین دوره فعالیت شورای شهر طراحی و برنامه‌ریزی شد، خاطر نشان می‌کند که این مکان پس از گذشت 12 سال به بهره‌برداری رسید.از سوی دیگر نماینده مردم یزد با تاکید بر احتمال خطر بروز حوادث ناگوار به‌دلیل همجواری پایانه و مخازن نفتی می‌گوید: «براساس مصوبه هیات دولت در سفر‌های استانی به یزد، مخازن نفت باید به محیط دیگری منتقل شود. ولی تا‌کنون هیچ اقدامی برای جابه‌جایی این مخازن صورت نگرفته است».
علی‌اکبر اولیایی اضافه می‌کند که در مجلس به‌دلیل جابه‌جا نشدن مخازن به وزرای نفت و مسکن تذکر داده است.وی همچنین تاکید می‌کند که مسئولان شهر باید قبل از راه‌اندازی پایانه جدید، سامانه حمل و نقل میان پایانه و مرکز شهر را فراهم می‌کردند.نماینده یزد می‌افزاید: «نبود نور کافی در مسیر رفت‌وآمد خودروها همچنین نبود نظارت بر محیط ترمینال از دیگر مشکلات این پایانه است». اولیایی می‌گوید که از مسئولان خواسته است در تکمیل امکانات پایانه یزد «کمی عجله کنند».در همین حال رئیس شورای شهر یزد در گفت‌وگو با همشهری وعده داد که در کوتاه‌ترین زمان ممکن خطوطی برای جابه‌جایی مسافران به‌صورت شبانه‌روزی راه‌اندازی شود. به گفته فقیه خراسانی، برای تامین روشنایی مسیر منتهی به پایانه با اداره برق شهرستان مکاتبه و قرار شده است به‌زودی تیرهای برق نصب شود.
فرماندار یزد: مردم به پایانه جدید عادت می‌کنند
عزیزالله سیفی، فرماندار یزد، بالاترین مقام اجرایی شهرستان به شمار می‌رود. از این‌رو بهتر از هر مسئول دیگری می‌تواند پاسخگوی گلایه‌ها و انتقاداتی باشد که درباره جانمایی و امکانات پایانه مسافربری یزد مطرح می‌شود. با او در این‌باره گفت‌وگو کردیم.
- چرا مسئولان شهری تصمیم به جابه‌جایی پایانه اتوبوس‌های بین شهری گرفتند؟
پایانه قدیم شهرستان در بخش مرکزی یزد قرار داشت که باعث تردد اتوبوس‌ها در معابر درون‌شهری می‌شد که ترافیک سنگینی ایجاد می‌کرد. همچنین بارها تردد اتوبوس تصادف‌هایی در شهر ایجاد می‌کرد که برخی از آنها منجر به فوت شد. ساختمان قدیمی پایانه نیز از نظر امنیت و بهداشت و امکانات قابل‌قبول نبود که مجموع این عوامل سبب شد تا تصمیم به جابه‌جایی گرفته شود.
- به‌نظر شما وضع پایانه جدید از نظر امکانات رفاهی و بهداشتی و امنیتی اکنون قابل‌قبول است؟
ساختمان جدید از نظر امکانات بهداشتی با پایانه قدیم قابل مقایسه نیست، از نظر رفاهی نیز همین‌طور است. به هرحال ساختمان پایانه جدید، نوساز است و امکانات بهداشتی خوبی در آن ایجاد شده است.
سازمان اتوبوسرانی یزد نیز برای جابه‌جا کردن مسافران در مسیر مرکز شهر و پایانه، ایستگاه‌های اتوبوس درون‌شهری مستقر کرده است. همچنین سازمان تاکسیرانی ایستگاه‌های خوبی در نظر گرفته و در تمام ساعات شبانه‌روز تاکسی برای ارائه خدمات به مسافران وجود دارد. تاکسی‌های بی‌سیم هم در صورت نیاز شهروندان حتی در ساعات پایانی شب در هر نقطه از شهر حضور پیدا می‌کنند. با استقرار پلیس در پایانه نیز امنیت جانی و مالی مسافران به نحوه قابل‌قبولی تامین شده است. هنوز مشکلاتی وجود دارد که این مشکلات در گذر زمان حل خواهد شد.
- برنامه‌ای برای ساخت جایگاه سوخت‌رسانی، تعمیرگاه و مکان تعویض روغن که نبودآنها برای رانندگان اتوبوس مشکل ایجاد کرده است، دارید؟
درباره سوخت‌گیری باید بگویم که در فاصله کمی از پایانه جایگاه‌های عرضه سوخت وجود دارد اما برای ارائه خدمات دیگر، بخش خصوصی باید دعوت به کار شود. همین حالا هم نیاز نیست که رانندگان اتوبوس برای تعمیر خودرو یا تعویض روغن وارد شهر شوند، چون در کنار جاده ترانزیت امکان انجام چنین کارهایی وجود دارد.
- گلایه‌هایی درباره فاصله کم پایانه تا مخزن‌های سوخت شرکت پخش فراورده‌های نفتی وجود دارد. آیا این نزدیکی از نظر ایمنی مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
این پایانه براساس اصول توسعه شهری ساخته شده و مکان یابی این طرح علمی بوده است، پس وجود نقص ایمنی صحت ندارد. بعضی که فکر می‌کنند انتقال پایانه به مکان جدید برایشان مشکلاتی ایجاد کرده است، در برابر آن مقاومت می‌کنند. به هرحال هر کار تازه‌ای با مقاومت مواجه می‌شود. پایانه جدید در محدوده شهری و نزدیک به جاده ترانزیتی قرار دارد و به محله‌های پرجمعیتی چون آزادشهر و امامشهر نزدیک‌تر شده است. همچنین این پایانه مشکل رفت‌وآمد اتوبوس‌ها در شهر را رفع کرده است، امکانات بهداشتی و خدماتی خوبی هم دارد. ایرادات موجود نیز در گذر زمان رفع خواهد شد و مردم به مکان جدید عادت خواهند کرد.
وظیفه ما این است که مشکل مردم را حل کنیم. بنابراین نباید منافع یک گروه را به منافع کل شهر ترجیح دهیم. مردم به‌زودی شاهد خواهند بود که مشکلات پایانه جدید با همکاری دستگاه‌های اجرایی به‌طور کامل رفع می‌شود.
- بسیاری از مسافران از کرایه زیاد تردد میان مرکز شهر و پایانه جدید گله‌مند هستند، آیا در این خصوص برنامه‌ریزی شده است؟
تعدادی خط اتوبوس و تاکسی از میدان‌های اصلی شهر به سمت پایانه فعال هستند، اما در این میان افراد سودجویی نیز وجود دارند که از مسافران کرایه زیاد دریافت می‌کنند که دستگاه‌های نظارتی باید با آنان برخورد کنند.