آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و محافظه‌کاران مهم دیگر، نگران شکست خوردن این سیاستمدار محبوب بودند. این در حالی است که آنها به گوتنبرگ احتیاج داشتند تا میزان آرای حزبشان را در انتخابات دشوار ایالتی افزایش دهند. گوتنبرگ گفته بود که از عنوان «دکتر» چشم‌پوشی خواهد کرد اما ماجرا به اینجا ختم نشد. این موضوع تحول مهمی در عرصه سیاسی آلمان ایجاد می‌کند و می‌تواند سرنوشت صدراعظم این کشور را تغییر دهد.
«هورست زهوفر» فرماندار ایالت «باواریا» فرد شوخ‌طبعی در بین سیاستمداران آلمان به حساب می‌آید اما وقتی که هفته گذشته نظراتش را مطرح کرد، این اطمینان را به مردم داد که کوچک‌ترین نشانه‌ای از کنایه یا پیچیدگی در حرف‌هایش وجود ندارد. زهوفر در این باره اظهار داشت: به گوتنبرگ (وزیر دفاع) گفتم که از حمایت کامل من برخوردار است. این موضوع در آن زمان حقیقت داشت و من اکنون هم نسبت به قولم وفادار هستم. زهوفر تصریح کرد: ما در برابر مشکلات ایستادگی می‌کنیم و از جایمان هم تکان نخواهیم خورد. شما هم می‌توانید به من اعتماد کنید.
فرماندار ایالت باواریا یک بار دیگر به خاطر اطمینان یافتن از اینکه همه حرفش را فهمیده‌اند، افزود: کارل تئودور از حمایت خانواده سیاسی‌‌اش برخوردار است. وی سپس به آرامی صحبت و تأکید کرد: این حمایت بی‌قید و شرط است. وقتی که زهوفر اصلا شوخی نمی‌کند، شما هم می‌فهمید که قضیه جدی است. در حقیقت، اتحادیه سوسیال مسیحی محافظه کار زهوفر که همکار و شریک اتحادیه دمکرات مسیحی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به حساب می‌آید، نگران سرنوشت ابر ستاره سیاسی‌‌اش یعنی کارل تئودور زو گوتنبرگ، وزیر دفاع آن کشور بود. مقامات آلمان نگران این بودند که وزیر دفاع آن کشور به خاطر مطرح شدن اتهامات جدی سرقت ادبی و استفاده از آن در مدرک دکترایش، از مقامش کناره‌گیری کند. سرانجام هفته گذشته این اتفاق افتاد و مانند بمبی در عرصه سیاست آلمان منفجر شد.
گوتنبرگ بعد از ظهر دوشنبه هفته گذشته در نشست تبلیغاتی حزب دمکرات مسیحی در ایالت «هسه» اظهار داشت که اشتباهات بزرگی مرتکب شده است و برای همیشه از عنوان دکتر استفاده نخواهد کرد. وی توضیح داد که در طول 6 یا 7 سالی که روی رساله دکترایش کار کرده احتمالا ذکر منابع را در یک یا 2جای آن فراموش کرده است. اما او تصریح کرد که عمدا تقلب نکرده و قصد استعفا از مقامش را هم ندارد. گوتنبرگ در این باره افزود: من با تمام قدرت وظایفم را انجام خواهم داد.در حقیقت وزیر دفاع آلمان در مورد وضعیتش به شوخی به حضار آن جلسه گفت: صحبت‌هایی که شما می‌شنوید همه‌‌اش اصل است و کپی‌ای در کار نیست. چند روز بعد در روز چهارشنبه هفته گذشته، او در کنفرانس خبری استعفایش را اعلام کرد.
چندین روز است که اعضای اتحادیه سوسیال مسیحی از گوتنبرگ درخواست می‌کنند که از مقامش کناره گیری نکند. وزیر دفاع آلمان در هفته‌های گذشته پیامک‌ها، نامه‌های الکترونیک و تلفن‌های زیادی را دریافت کرده است که همگی از او یک چیز را می‌خواهند: «لطفا سر پستت بمان!». فرقی نمی‌کند که آنها متحدان یا رقیبان او باشند. تمام اعضای اتحادیه سوسیال مسیحی می‌دانند که آینده احکام و موقعیت‌هایشان به میزان زیادی به ماندن این سیاستمدار مهم در مقامش بستگی دارد. این حزب که دهه‌ها سیاست‌های باواریا را تحت کنترل خودش قرار داده بود، بر اساس نظرسنجی‌های سال‌های اخیر محبوبیتش در میان مردم آلمان به میزان زیادی کاهش یافته است. اما موضوع تحت فشار قرار گرفتن گوتنبرگ باعث شد که روند حمایت‌ها از او در داخل اتحادیه سوسیال مسیحی همچنان پایدار باقی بماند.
تداوم شک و تردیدها
طرفداران وزیر دفاع آلمان با اعتماد به نفس بر این موضوع پافشاری می‌کردند که گوتنبرگ احتمال اینکه از سمتش استعفا بدهد را رد کرده است. این مرد به خاطر تصمیم‌گیری‌های عجولانه‌‌اش معروف است، بنابراین آنها نمی‌توانستند با اطمینان کامل بگویند که او از مقامش استعفا نخواهد داد. این موضوع در بمباران جنگنده‌های آلمانی در ولایت قندوز افغانستان به خوبی مشهود بود. به خاطر این قضیه، گوتنبرگ به سرعت یک مقام ارشد وزارت دفاع و فرمانده ارتش آلمان را به‌دلیل حمله هوایی‌ای که با دستور آنها در افغانستان صورت گرفت و بسیاری از غیر نظامیان را کشت، از مقامشان برکنار کرد. به همین صورت هنگامی که اواخر سال گذشته شایعه‌ای در مورد کشتی آموزشی«گورچ فوک» نیروی دریایی آلمان مطرح شد، گوتنبرگ ناخدای آن کشتی را مقصر دانست و او را برکنار کرد. با وجود این، گوتنبرگ در مورد رسوایی سرقت ادبی هیچ کسی را نمی‌تواند سرزنش کند و تنها کسی را که باید از کار اخراج کند خودش است.
هورست زهوفر، فرماندار ایالت باواریا در این باره گفت: آیا استعفای گوتنبرگ واقعا منتفی است؟ بله البته که این طور است، من هیچ شکی در این رابطه ندارم. زهوفر همچنین گفت: اگر شما چیزی غیر از این می‌دانید باید بیان کنید به خاطر اینکه نگرانی‌ها همچنان ادامه دارد.وی تصریح می‌کند: گوتنبرگ در روزهای اخیر عقیده‌‌اش را درباره سرقت ادبی و استفاده از آن در رساله‌‌اش بیان کرد. مشخص است که او به خاطر افشای این سرقت ادبی، بسیار تحت فشار قرار گرفته است. روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه سونتاگ سایتونگ» که متعلق به سیاستمداران محافظه کار آلمانی است و نظرات مردم درباره گوتنبرگ را بازتاب می‌دهد، اکنون تمام بخش‌های رزومه او را مورد بررسی قرار داده است. این روزنامه نتیجه گرفت که گوتنبرگ شاخ و برگ زیادی به رزومه‌‌اش داده است. این مقاله 3 صفحه‌ای با تیترهایی مانند «این تحقیق به گوتنبرگ تعلق ندارد» کامل شده است. همچنین کاریکاتورهایی در روزنامه فرانکفورتر آلگماینه سونتاگ سایتونگ به چشم می‌خورد که گوتنبرگ و همسرش را به عروسک‌های «کن» و «باربی» تشبیه کرده است.
گوتنبرگ جمعه پیش بیانیه‌ای در این رابطه صادر کرد اما نتوانست فروتنی خودش را در آن نشان دهد و تلاشی برای آرام کردن اوضاع بکند. واکنش رسانه‌های آلمان در روز دوشنبه و اواخر هفته گذشته نسبت به این موضوع به‌طور کلی ناامید‌کننده بود.
رفتن گوتنبرگ بدتر از فاجعه هامبورگ
سیاستمداران حزب همکار اتحادیه سوسیال مسیحی یعنی اتحادیه دمکرات مسیحی، به سخنان گوتنبرگ توجه زیادی می‌کنند. بسیاری از دمکرات مسیحی‌ها، از جمله اعضای مهم آن حزب، این احساس را دارند که موضوع سرقت ادبی گوتنبرگ می‌تواند کاملا به ضرر آنها تمام شود. آنها احساس می‌کنند که اوضاع ممکن است از این هم بدتر شود. بسیاری از سیاستمداران اتحادیه دمکرات مسیحی بر این باورند که مدارک ارائه شده علیه گوتنبرگ پیامدهای منفی زیادی را در پی دارد و به همین دلیل از مدیریت ضعیف بحران توسط همکارشان در اتحادیه سوسیال مسیحی که معمولا حرف‌هایش را با صراحت عنوان می‌کند، متعجب شده‌اند.
قبل از ماجرای سرقت ادبی رساله گوتنبرگ، هنگامی که خدشه‌ای به اعتبار او وارد می‌شد بعضی از سیاستمداران اتحادیه دمکرات مسیحی ابراز شادمانی می‌کردند اما این بار ابراز شادی از شکست گوتنبرگ کمتر شده است.هیچ کس در اتحادیه دمکرات مسیحی دلش نمی‌خواست که محبوب‌ترین وزیر دولت از مقامش کناره‌گیری کند. براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته در آلمان، مردم آن کشور به گوتنبرگ وفادار مانده‌اند. اکثر آنها می‌خواهند که او در سمتش باقی بماند. استعفای وی قبل از برگزاری انتخابات مهم ایالتی در «راینلند پالاتینیت» و «بادن ورتمبرگ»، احتمالا پیامدهای جدی تری در مقایسه با شکست اتحادیه دمکرات مسیحی در انتخابات ایالتی هامبورگ خواهد داشت که در روز یکشنبه برگزار شد.
در حقیقت، استعفای گوتنبرگ می‌تواند به قیمت از دست دادن آرای زیادی برای حزب دمکرات مسیحی در انتخابات تمام شود. در نشست کمیته اجرایی اعضای حزب دمکرات مسیحی که روز دوشنبه برگزار شد، «استفان ماپوس» فرماندار ایالت «بادن ورتمبرگ» که می‌خواهد دوباره در انتخابات شرکت کند، با نگرانی پرسید: با توجه به موضوع سرقت ادبی گوتنبرگ، حزب دمکرات مسیحی چگونه می‌تواند به رقابت‌ها ادامه دهد؟ بر اساس اظهارات شرکت‌کنندگان در آن نشست، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان همان مطالبی را گفت که بعدا به صورت علنی آنها را دوباره تکرار کرد. او به خصوص تأکید کرد که کاملا از گوتنبرگ حمایت می‌کند.
مرکل نگران ابر ستاره حزب سوسیال مسیحی
آنگلا مرکل که رهبر اتحادیه دمکرات مسیحی به حساب می‌آید، نگران از دست دادن وزیر دفاع محبوبش است. این در حالی است که او برای پیشتازی حزبش در انتخابات به گوتنبرگ نیاز دارد. مرکل به خوبی می‌داند که گوتنبرگ برای حفظ ثبات حزب سوسیال مسیحی عامل مهمی محسوب می‌شود و به 2 حزب محافظه‌کار و شریک آنها که حزب دمکرات‌های آزاد است و از تجارت حمایت می‌کند،این امکان را می‌دهد که در سطح ملی دولت ائتلافی تشکیل دهند.اما مرکل هم به خوبی می‌داند که اتهامات سرقت ادبی که به گوتنبرگ نسبت داده شده است، بی‌پایه و اساس نیستند. بنابراین، او تمام تلاشش را کرد تا از قضاوت درباره این اتهامات خودداری کند. در نشست خبری‌ای که دوشنبه هفته گذشته در دفتر مرکزی حزب دمکرات مسیحی در برلین برگزار شد، مرکل فقط گفت: گوتنبرگ به اشتباهاتی که انجام داده اعتراف کرده است.
با وجود این، مرکل تمام تلاش‌هایش را می‌کند تا میان گوتنبرگی که وزیر کابینه‌‌اش است و گوتنبرگی که مدرک دکترای تقلبی دارد، تفاوت قائل شود. صدراعظم آلمان در این باره تصریح کرد که او یک مشاور تحقیق یا نامزد دکترا یا کسی را که رساله دکترا دارد به‌عنوان وزیر دفاع کشورش منصوب نکرده است. مرکل در این‌باره افزود: چیزی که برای من اهمیت دارد این است که چگونه گوتنبرگ در مقام وزیر دفاع آلمان به وظایفش عمل می‌کند. همین که او کارش را عالی انجام می‌دهد برای من کافی است. اما صدراعظم آلمان به این سؤال پاسخ نداد که آیا اظهاراتش بدین معناست که گوتنبرگ به‌عنوان وزیر دفاع در سمتش باقی خواهد ماند یا خیر.به‌نظر می‌رسد که شعار و پیام اصلی مرکل به گوتنبرگ این باشد: «آرام باش و به کارهایت ادامه بده». اما حتی صدراعظم آلمان هم می‌داند که اگر دانشگاه «بایروت» به این نتیجه برسد که بخش‌های مهمی از رساله گوتنبرگ کپی‌برداری و سرقت ادبی است و مدرک دکترایش را باطل کند، امکان حفظ او در کابینه غیرممکن می‌شود. از سوی دیگر، مشخص می‌شود که وزیر دفاع آلمان درباره کپی نبودن رساله‌‌اش دروغ گفته است.
بعضی از مقامات حزب دمکرات مسیحی در این رابطه می‌گویند: اگر این اتفاق بیفتد، نمی‌توان میان گوتنبرگی که مدرک دکترای تقلبی دارد و گوتنبرگی که سیاستمدار است، تفاوتی قائل شد.
اشپیگل