آمریکاییها تا امروز نسبت به اینکه ریشههای وقوع این درگیری چگونه شکل گرفت، با هم اختلاف دارند. جنگ داخلی آمریکا در یک یکشنبه بارانی اواخر ماه مارس، در محوطه بازمینهای نزدیک چارلستون، با سر و صدای بسیار زیاد آغاز شد. شروعکنندگان این جنگ، نبرد سال 1864 میلادی را آغاز کردند. نبرد مذکور یک پیروزی برای نیروهای ائتلاف ایالات جنوبی بر نیروهای اتحادیه ایالات شمالی بود.
درباره تاریخچه بردهداری در آمریکا و اینکه چرا این کار باعث شد کارولینای جنوبی نخستین ایالتی باشد که از ایالات متحده جدا میشود، حرفهای بسیاری گفته شدهاست اما نکته مشترک همه این بحثها این است که اختلافات دوران جنگ داخلی هنوز در آمریکا ادامه دارد.
آمریکا مهد جنگهای داخلی است و در حالی که 150سال از این جنگ میگذرد، یادآوری این تاریخ دردناک برای مردم ایالات متحده همچنان ناراحتکننده و عذابآور است. کسانی که شعلههای جنگ داخلی را افروختند، افراد مشتاق به شرکت در جنگ را از سراسر آمریکا دور هم جمع کردند. جنگ داخلی آمریکا 4سال طول کشید و جان بیش از 600 هزار سرباز و تعداد نامشخصی از غیرنظامیان را گرفت. ایالات جنوبی شکست خوردند و بردهداری غیرقانونی اعلام شد.
«شین مایلز» که سرهنگ نیروهای اتحادیه ایالات شمالی است و هنوز کلاه لبهدار و یونیفورم آبی به تن دارد، در این باره گفته است: جنگ از نظر سیاسی بیشتر در ایالات جنوبی آمریکا جریان داشت. بعضی از نیروها نسبت به اینکه یونیفورم ایالتهای شمالی و جنوبی را به تن کنند، خوشحال هستند اما عدهای دیگر از سربازها فقط میخواهند عضو یک گروه از ایالتها باشند.
او همچنین میگوید: به خاطر اینکه واحدهای پیادهنظام به سوی یکدیگر تیراندازی کرده و توپهای نیروهای اتحادیه ایالات شمالی سراسر «جزیره جانز» را بمباران کردند، هنوز هم بعضیها هستند که میخواهند دوباره جنگ داخلی جدیدی به راه بیندازند.
مایلز که اهل ایالت تنسی است، در این باره میگوید: بسیاری از افرادی که در ایالات جنوبی آمریکا ساکن هستند، احساس میکنند که در کشورشان با آنها مانند شهروندان درجه2 رفتار میشود. او این شرایط بهوجود آمده را نتیجه ویرانگرترین جنگ آمریکا میداند.
بعضی از افرادی که میخواهند دوباره در آمریکا جنگ داخلی به راه بیفتد، اظهاراتی شبیه به هم را بیان میکنند. آنها میگویند که ایالتهای جنوبی به خاطر اقدامات یکجانبه برای اداره جنگ بهای سنگینی پرداختند و تنها ایالات شمالی در این نبرد پیروز شدند.
«سیلویا دانیل» یکی از بازدیدکنندگان موزه جنگ در این باره میگوید: من فکر میکنم امروزه مردم بر این باورند که هنوز هم اختلافات طبقاتی و نژادی در جامعه آمریکا وجود دارد اما فکر نمیکنم که این موضوع درست باشد. در واقع علت اصلی اختلافات طبقاتی و نژادی، حقوق ایالتی هر شخص است. برنارد پاورز، مورخ دانشگاه چارلستون در این باره میگوید: بحث درباره حقوق ایالتها موضوع شناخته شدهای است اما برای توضیح درباره ریشههای درگیری کافی نیست. شما باید از این موضوع فراتر بروید و بپرسید که حقوق کدام یک از ایالتهای آمریکا نقض شده است؟
او همچنین میافزاید: چیزی که ایالات جنوبی بهدنبال آن بودند، حفظ تمام جنبههای جامعهای بود که بردهداری را هم در قلب خود داشت. هیچ کسی که در آن زمان زندگی میکرد، جرات انکار این موضوع را نداشت. اما نتایج نظرسنجی مؤسسه «هریس اینتراکتیو» که در ماه ژانویه منتشر شد، نشان داد که 54درصد از آمریکاییها بر این باورند که مردم ایالتهای جنوبی برای به دست آوردن حقوق ایالتیشان مبارزه میکنند تا اینکه بخواهند قوانین بردهداری را حفظ کنند. از سوی دیگر، 69 درصد از آنها بر این باورند که ایالتهای شمالی برای حفظ اتحادیه ایالات آمریکا تلاش میکنند تا اینکه بخواهند این اتحادیه را از بین ببرند. با وجود اینکه آبراهام لینکلن در سخنرانی مراسم معارفه آغاز به کار دوره ریاستجمهوری آمریکا در سال 1861 میلادی گفت: بردهداری تنها عامل مهم اختلافات به حساب میآید، اما مخالفتها با این موضوع همچنان ادامه دارد. بردهداری همه چیز را تحتالشعاع قرار میدهد. آمریکاییها درباره علتها و تأثیرات این درگیری حماسی به قدری با یکدیگر اختلافنظر داشتند که مجله تایم ماه گذشته عکس لینکلن را که در حال گریه کردن است روی صفحه نخست آورد و این عنوان را برایش انتخاب کرد: چرا ما هنوز هم گرفتار جنگ داخلی هستیم؟
یک استاد دیگر دانشگاه درباره جنگ داخلی آمریکا میگوید: موضوعی که تمام مباحث اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را تحتالشعاع خود قرار داده، مسئله بردهداری است. بعضی از کسانی که میخواهند دوباره جنگ داخلی را در آمریکا شروع کنند، پوشیدن یونیفورم نیروهای ایالات جنوبی یا شمالی برایشان اهمیتی ندارد، این در حالی است که بقیه میخواهند به یونیفورم ایالات خود وفادار بمانند. جنگلبانان در ساعات اولیه 12آوریل1861 میلادی در منطقهای که جنگ داخلی آمریکا شروع شد، شاهدان خوبی برای این جنگ بودند. آنها به خوبی میدانند چگونه عواملی که باعث آغاز جنگ شدند هنوز هم میتوانند موجب برافروختهشدن احساسات مردم شوند. «نیت جانسون» یکی از جنگلبانان در این رابطه میگوید: مردم هنوز هم خیلی احساسی با قضیه برخورد میکنند. وی همچنین میافزاید: بعضی از بازدیدکنندگان از این منطقه بر این باورند که بردگی ریشه آغاز جنگ داخلی در آمریکا بوده است.
از سوی دیگر، جانسون جنگلبان ایالت ویسکانسین که بعضی اوقات او را یانکی خطاب میکنند، در این باره میگوید: حقوق بردهداری و ایالتها بدون آنکه بتوان جلویش را گرفت، در هم پیچیده شده است. به چارلستون باز میگردیم. در کنار بنای یادبود متعلق به نیروهای ائتلافی که از این شهر تا پایان جنگ دفاع کردند، یکی از اساتید روابط بینالملل دانشگاه که درباره علتهای آغاز جنگ داخلی آمریکا اظهار نظر میکند، به این موضوع میپردازد که نیروهای ائتلافی تحتتأثیر آرمانهای واقعی آمریکا قرار گرفته بودند. «دیوید آیکن» استاد ادبیات انگلیسی در دانشگاه چارلستون و یکی از اعضای مهم اتحادیه جنوب آمریکا که از استقلال ایالتهای جنوبی حمایت میکند، در این باره میگوید: جنوبیها از قانون اساسی ایالات متحده دفاع میکردند و مخالف تهاجم بیرحمانه نیروهای شمالی بودند.
وحدت یا آزادی؟
آیا جنوبیها از حقوق خود دفاع نمیکردند تا بردهها را بهعنوان اجزای مهم اقتصاد ایالتهای جنوبی حفظ کنند؟
این استاد همچنین میافزاید: بردگی یک مسئله ملی بود. مردم آمریکا امروزه دوست دارند بگویند که بردگی فقط مشکل ساکنان جنوب آن کشور است اما این حرف درست نیست. 150سال بعد از دورانی که مردم آمریکا برای تجزیه کشورشان، تمایل نشان دادند، اوضاع هنوز درست نشده است. آیکن میگوید اختلافات هنوز ادامه دارد.
او میپرسد: بزرگترین چیزی که برای شما ارزش به حساب میآید، چیست؟ وحدت یا آزادی؟ شباهتهای آن دوره با آمریکای2011 بسیار مشخص است. در گردهمایی حزب چای یا «تیپارتی» که در سراسر آمریکا برگزار میشود، بسیاری از کسانی که دولت امروزی واشنگتن را مغرور و چپاولگر میدانند، میخواهند که ایالتها به حقوق خودشان برسند. «چارلز وارینگ» یکی از ناشرانی که در منطقه چارلستون مرکوری ساکن است و در زمان جنگ داخلی آمریکا از حقوق مالکان مزرعهها دفاع میکرد، گفت که میخواهد داستانی را که بر مردم این منطقه گذشته چاپ کند. نسخههایی از کتابهای او مطالب ضدونقیضی درباره دلایل و انگیزههای شروع جنگ داخلی آمریکا را در بر دارد اما وارینگ میگوید که ایالات جنوبی آمریکا بهای سنگینی را در این جنگ پرداختند.
این ناشر همچنین میافزاید: ما در خانوادههایمان داستانهایی داریم که طبق آنها این یانکیها بودند که مزرعههای ما را آتش زدند، پولها و طلاهایمان را دزدیدند و به زنانمان تجاوز کردند. شین مایلز که سرهنگ نیروهای اتحادیه ایالات شمالی بود، گفته است: هنوز هم بعضیها هستند که میخواهند دوباره جنگ داخلی در آمریکا شروع شود. ایالات جنوبی میخواستند مستقل باشند و این موضوع خیلی مشخص بود، اما با آنها مثل یک سگ دورگه رفتار شد. «برنارد پاورز» مورخ دانشگاه چارلستون که کارشناس مسائل تاریخی کشورهای آفریقایی-آمریکایی است، نیز میگوید: فهمیدن این موضوع که این احساسات از کجا آمدهاند مشکل نیست. او در دیدار خود از مزرعه «بون هال» جایی که منازل بردهها دوباره بازسازی شده است، میگوید: موضوعاتی هست که باعث شده جنگ داخلی آمریکا عمیقا وارد ذهنیت ساکنان ایالتهای جنوبی شود، به همین دلیل بود که این ایالتها در جنگ شکست خوردند. مورخ دانشگاه چارلستون همچنین میافزاید: من فکر میکنم ایالتهای جنوبی آمریکا مناطقی هستند که حقیقت اظهارات «ویلیام فالکنر» نویسنده مشهور این کشور را نشان دادند که میگفت: گذشته هنوز نمرده و به پایان نرسیده است.
بیبیسی