مدیتیشن یا مراقبه جزء علومی نیست که نتوان آن را بر مبنای روش‌های علمی اثبات کرد، بلکه دنیای دانش همواره مزایای بیشتری در مورد مراقبه را کشف می‌کند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که تمرینات ذهنی توانایی دقت و تمرکز را افزایش می‌دهند. در این میان به‌ویژه برای پزشکان تأثیر چشمگیر مراقبه در کاهش درد از اهمیت زیادی برخوردار است.
به گزارش دویچه‌وله، تیم پژوهشی دانشگاه "ویک فارست" در ایالت کارولینای شمالی آمریکا به بررسی میزان این تأثیر پرداخته‌است. آنها همچنین چگونگی تأثیر تمرینات ذهنی روی بخش‌های مختلف مغز را مشاهده کرده‌اند. نتایج این پژوهش در مجله‌ای با عنوان Journal of Neuroscience منتشر شده است.
ارتباط مراقبه و احساس درد
دانشمندان در جریان این پژوهش برای ۱۵ نفر داوطلب چندین تمرین ذهنی را به مدت چهار روز در نظر گرفتند. داوطلبان بایستی این تمرینات را هر روز به مدت یک ساعت و نیم انجام می‌دادند. آنها در جریان تکنیک‌های مراقبه، یاد گرفتند که روی تنفس خود تمرکز کنند.
دانشمندان برای کشف ارتباط بین مراقبه و احساس درد، پیش از شروع مراقبه ابتدا دستگاهی گرم‌کننده را به پای راست داوطلبان وصل کردند که دمای آن به ۵۰ درجه سانتیگراد می‌رسید. این دستگاه برای بیش از پنج دقیقه با فاصله‌ای به مدت چند ثانیه‌مرتب خاموش و روشن می‌شد و به این ترتیب شرایطی را ایجاد می‌کرد که معمولا برای بیشتر افراد بسیار دردناک است. داوطلبان سپس بایستی حس خود را در مورد دردی که احساس کرده بودند، توصیف می‌کردند. در عین حال از فعالیت مغز در جریان این آزمایش نیز عکس‌برداری شد.
مراقبه، مؤثرتر از مرفین
داوطلبان یک بار هم هنگام مراقبه باید این درد را تحمل می‌کردند. این‌بار دانشمندان متوجه شدند که میزان شدت درد نزدیک به ۴۰ درصد و احساس ناخوشایند حاصل از آن تا ۵۷ درصد کاهش یافته است. این تأثیر به مراتب بیشتر از برخی داروهای قوی است که برای تسکین درد تجویز می‌شوند. به‌‌طور مثال در جریان پژوهشی مشابه ثابت شده که حتی تأثیر مرفین مقداری کمتر از تأثیر مراقبه بر روی کاهش درد است.
دانشمندان در عین حال بخش‌هایی از مغز را که مسئول ایجاد تأثیر تسکین‌دهنده مراقبه بر روی حس درد هستند، شناسائی کرده‌اند. آنها با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته عکس‌برداری متوجه شدند که فعالیت آن بخش مغز که مسئول دریافت شدت درد است به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. تغییراتی نیز در بخش دیگری از مغز مشاهده شده که مسئول دریافت پیام‌های حسی است. دکتر فادل زیدان، سرپرست تیم پژوهشی دانشگاه "ویک فارست" احتمال می‌دهد که مراقبه دقیقا به خاطر تأثیر هم‌زمان روی بخش‌های مختلف مغز می‌تواند در کاهش درد ثمربخش باشد.