طارق شامی، مشاور رئیسجمهور یمن و سخنگوی حزب حاکم این کشور در گفتوگو با شبکه تلویزیونی الجزیره اعلام کرد که علی عبدالله صالح طرح پیشنهادی شورای همکاری خلیجفارس را برای کنارهگیری خود پذیرفته است.براساس این طرح، صالح 30 روز پس از امضای توافقنامهای با مخالفان علی عبدالله صالح با تسلیم استعفای خود به پارلمان این کشور قدرت را به معاونش واگذار خواهد کرد و انتخابات ریاستجمهوری ظرف 2ماه برگزار میشود. سخنگوی حزب حاکم یمن تاکید کرد که این حزب به شورای همکاری خلیجفارس اطلاع داده که طرح این شورا را بهطور کامل پذیرفته است.
براساس این طرح، علی عبدالله صالح علاوه بر واگذاری قدرت به عبدربه منصور هادی، معاون خود، یکی از رهبران مخالفان را به ریاست دولت موقت منصوب میکند که وظیفه این دولت آماده کردن شرایط برای برگزاری انتخابات ریاستجمهوری ظرف 2ماه است.
در این توافقنامه مخالفان یمن باید مصونیت صالح، خانواده وی و مشاورانش را از پیگرد قضایی تضمین کنند؛مسئلهای که ممکن است با سرکوب گسترده مردم طی 2 ماه گذشته از سوی مخالفان رد شود و بهصورت کامل این طرح را با شکست مواجه کند. مخالفان علیعبدالله صالح پیش از این بارها تاکید کرده بودند که مصونیت صالح و خانوادهاش از تعقیب قضایی را نمیپذیرند.
به همین خاطر طارق الشامی روز گذشته در گفتوگو با خبرگزاری رویترز تاکید کرد که رهبران مخالفان باید برای آغاز روند کارها ابتدا این توافقنامه را بپذیرند. ائتلافی از گروههای مخالف اعلام کردهاند که چارچوب اصلی این توافقنامه را میپذیرند اما در دولت وحدت ملی که در طرح پیشنهادی شورای همکاری خلیجفارس ذکر شده، شرکت نخواهند کرد.روز گذشته همچنین گروهی از مخالفان موسوم به شورای سازماندهی انقلاب جوانان یمن مخالفت خود با هر طرح همراه با پیش شرط برای کناره گیری صالح را اعلام کرد.دولت آمریکا از تصمیم علی عبدالله صالح، متحد دیرینه خود استقبال کرده است. در بیانیهای که کاخ سفید منتشر کرده از همه جناحهای درگیر خواسته شده که انتقال صلح آمیز قدرت را بهصورت سریع عملی کنند.
تاکید بر ادامه اعتراضها
معترضانی که برای پایان حدود 33 سال حکومت صالح نزدیک به 2 ماه است در شهرهای مختلف یمن اقدام به برگزاری تظاهرات کردهاند با وجود این اعلام کردند که همچنان به تظاهرات خود تا زمان اطمینانیافتن از کنارهگیری صالح از قدرت ادامه خواهند داد. روز شنبه اعتصاب عمومی که با دعوت مخالفان صورت گرفت باعث شد که روند امور در شهر تعز، بندر عدن و شهرهای دیگر مختل شود.
یمن با داشتن بیش از 24میلیون نفر جمعیت یکی از فقیرترین کشورهای عرب به حساب میآید و مخالفان این کشور علی عبدالله صالح را متهم به فساد گسترده مالی و سوء مدیریت در طول بیش از سهدهه حکومت خود میکنند. هر چند آمریکا و عربستان سعودی بهعنوان متحدان نزدیک صالح در طول سالهای گذشته حمایت کاملی از وی داشتند اما گسترده شدن تظاهرات و سرکوب شدید مردم باعث شد که این متحدان قدیمی هم او را برای کنار رفتن از قدرت تحت فشار قرار دهند.
کشتار و سرکوب مردم در ماه گذشته هم باعث شد که صالح متحمل ضربه سنگینی شود. گروهی از وزیران کابینه یمن و سفرای این کشور در آن زمان در اعتراض به تیراندازی و کشتار 45 نفر در تظاهرات صنعا، پایتخت این کشور از مقام خود کنارهگیری کردند. دیکتاتور یمن با بد شدن شرایط خود اعلام کرد که در سال 2013 دیگر خودش یا پسرش در انتخابات ریاستجمهوری شرکت نخواهند کرد اما این مسئله هم نتوانست معترضان را در این کشور آرام کند. درصورتی که علی عبدالله صالح از مقام خود کنارهگیری کند، بعد از زین العابدین بن علی، رئیسجمهور تونس و حسنی مبارک، رئیسجمهور مصر، سومین رهبر عرب است که ظرف 4ماه گذشته قدرتش را بهدلیل اعتراضات مردمی از دست میدهد.
شک و ظن درباره توافق
اعلام پذیرش توافق کنارهگیری از قدرت از سوی صالح در حالی صورت گرفت که وی روز شنبه در یک سخنرانی شدیداللحن مخالفان را به تلاش برای واردکردن یمن به یک جنگ داخلی متهم کرد و از جوانان این کشور خواست به تاسیس حزب براساس قانون اساسی اقدام کنند. بسیاری اعتقاد دارند تظاهرات گسترده مردم یمن در جمعه اخیر که «جمعه، آخرین فرصت» نام گرفت و اعتصاب عمومی در این کشور عامل اصلی این تحول سریع بوده است. با وجود این اکنون اعتماد عمومی به رژیم صالح بهصورت کامل از بین رفته است و به همین خاطر رهبران معترضان همچنان با شک و تردید وعدههای صالح را پیگیریمیکنند. برخی از این گروهها به همین خاطر بر ادامه تظاهرات مردمی تا زمان قطعیشدن کنار رفتن صالح از قدرت تاکید دارند و اعلام کردهاند ممکن است دیکتاتور این کشور از هر روشی برای باقیماندن در قدرت استفاده کند.
یک دیکتاتور دیگر در خط پایان
علی عبدالله صالح از سال 1978 قدرت را در یمن با جمعیت 3/24 میلیون نفر در اختیار دارد. وی تا سال 1990 رئیسجمهوری یمن شمالی بود وپس از اتحاد با جمهوری دمکراتیک مردمی یمن (معروف به یمن جنوبی) در ۲۲ آوریل ۱۹۹۰ رئیسجمهور یمن شد. علی عبدالله صالح که در سال 1958 به ارتش یمن پیوست در سال 1962 در طراحی و اجرای کودتا علیه شاه یمن دست داشت. وی با نزدیک به33سال حکومت بلندمدتترین ریاستجمهوری در یمن را داشته و برای باقی ماندن در قدرت به هر کاری دست زده است. در 10 آگوست 1978 او تنها به خاطربدگمانی و احتمال دست داشتن 30 افسر ارتش در نقشه توطئه علیه وی دستور اعدام آنها را صادر کرد. وی از متحدان نزدیک آمریکا در منطقه و دوست صمیمی صدام، دیکتاتور سابق عراق بود که در سال 1990 از حمله وی به کویت حمایت کرد.