این شهر در روزگار آبادانی در محلی به نام زردک قرار داشته و دیوارهای تاریخی آن هنوز پا برجاست. اردکان دارای 3 بخش مرکزی، خرانق و عقدا می باشد. در محدوده شهرستان بلندترین نقطه ارتفاعی مربوط به کوه خوانزا با ارتفاع 3158 متر است.
مردم اردکان آریایی نژاد و ایرانی‌الاصل هستند و به زبان فارسی و لهجه یزدی سخن می‌گویند. بیشتر مردم شهر مسلمان و شیعه جعفری هستند و تعدادی زرتشتی نیز در این شهر زندگی می‌کنند.
اردکان از دو کلمه «ارد» و«کان» تشکیل شده که «ارد» به معنی مقدس و «کان» یعنی معدن می‌باشد و با این ترکیب واژه اردکان به معنی سرزمین مقدس است.
اما در جامع مفیدی «ارد» را به کسر الف به معنی دور معنی کرده و نوشته است چون اطراف اردکان معادن زیاد وجود دارد، در نزد مردم این منطقه به اردکان معروف گشته است.
بافت تاریخی اردکان یکی از سالمترین بافت‌های قدیمی ایران می‌باشد و به علت قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی تا حد زیادی از حوادث روزگار مصون مانده است. این بافت از ویژگیهای کامل شهرهای کویری برخوردار است.
برخی ار آثار تاریخی و دیدنی شهرستان اردکان عبارتند از:
- منطقه زردک که شامل آثاری از بناهای مربوط به قرن پنجم و ششم می باشد
- مسجد حاج محمد حسین که مربوط به دوره قاجاریه می باشد
- مسجد جامع عقدا که مربوط به قرن ششم هجری می باشد
- موزه مردم شناسی اردکان؛ دارای بخش‌های مختلف مردم شناسی، اشیاء عتیقه، گیاه شناسی، جانورشناسی و فرهنگی می باشد
- رباط خرگوشی، از بناهای دوره شاه عباس صفوی می باشد
- رباط شاه زاده و منار جنبان خرانق، دارای جاذبه توریستی می باشند
- پیر سبز چک چک؛ زیارتگاه زرتشتیان می‌باشد و همه ساله پذیرای جمع کثیری از زرتشتیان داخل و خارج از کشور می باشد
- پرستشگاه هریشت؛ از زیارتگاه‌های زرتشتیان می باشد
- غار شگفت یزدان، در 50 کیلومتری عقدا واقع و دارای ستون‌های زیبای استلاگمیت و استلاگتیت می‌باشد. طول این غار 15 کیلومتر است
آب انبار دوراه، آب انبار قلعه، آتشکده شریف آباد، آتشکده احمد آباد، ، پیرسوز، چهارسوق، حسینیه بازار نو، خانقاه اردکان، دخمه ترک آباد، دخمه شریف آباد، زیارتگاه پارس بانو، زیارتگاه زرتشتیان شریف آباد، مدرسه علمیه، مسجد کچیب، و میل ترک آباد.