با وجود تمام پیشرفت‌ها در علم پزشکی، هنوز وبا یک بیماری بالقوه کشنده به حساب می‌آید و طبیعتاً هنوز هم مردم از آن می‌ترسند. حالا هم جدیدترین همه‌گیری وبا در خاستگاه این بیماری یعنی آفریقا اتفاق افتاده.
به گزارش بی بی سی، مسئولان بهداشت آنگولا، اعلام کرده‌اند وبا در این کشور از ماه فوریه به بعد جان دست‌کم 2760 نفر را گرفته است.وزارت بهداشت آنگولا اعلام کرد تاکنون 69 هزار نفر مبتلا به وبا در این کشور شناسایی شده‌اند.
این بیماری که در ماه فوریه در رواندا پایتخت این کشور اپیدمی شد، در حال حاضر در 18 استان جنوب غربی این کشور هم اپیدمی شده است.
سازمان بهداشت جهانی سال قبل هم نسبت به بروز اپیدمی وبا در آفریقا ابراز نگرانی کرده بود: شیوع وبا در غرب آفریقا حدود پانصد نفر را از پای درآورده و بیش از سی و یک هزار نفر را نیز در این منطقه مبتلا کرده بود.
مقامات سازمان بهداشت جهانی می‌گویند شمار تلفات این بیماری در آفریقا، بیشتر از سال‌های قبل است. شمار مبتلایان به وبا در کشور سنگال حدود 20 هزار نفر، در گینه بیسائو، حدود ده هزار و 500 نفر، در لیبریا حدود 4 هزار نفر، در گینه حدود یک‌هزار و 300 نفر، در موریتانی بیش از یک‌هزار نفر، در بورکینافاسو، حدود 400 نفر، در نیجر حدود 200 نفر و در کشور مالی بیش از 150 نفر بوده است.
وباکه از طریق آب آلوده منتقل می‌شود، مشکلی تکراری است و در غرب آفریقا، به‌خصوص در فصل باران‌های موسمی تشدید می‌شود.
اپیدمی وبا، کابوسی تاریخی
در بهار سال جاری گزارش‌هایی از افغانستان و به‌دنبال آن عراق مبنی بر شیوع بیماری وبا در برخی از مناطق این کشورها منتشر شد. ابعاد مشکل تا به آن حد رسید که تعداد موارد وبا در افغانستان از ده هزار مورد فراتر رفت و با توجه به تردد قابل توجه اتباع افغانی در مناطق مختلف ایران زنگ خطر برای شروع یک اپیدمی در ایران نیز به صدا درآمد.
در پاکستان هم وضع به همین شکل بود؛ به‌خصوص در ایالت بلوچستان پاکستان که هم‌مرز بلوچستان ایران است.اما وبا بیمارى غریبى نزد ما ایرانیان نیست. نخستین شیوع وبا در ایران به سال ۱۲۳۶ مربوط می‌شود. 26 سال بعد، نیز وباى دیگرى در شهر تهران شیوع یافت.
در سال ۱۲۷۷ در تبریز ۲۴۷۴ نفر و در سال ۱۲۸۲ چهل هزار نفر مردند. به نوشته مورخان، در اپیدمی وبا در سال ۱۲۸۸ روزى ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر در کوچه و بازار و محله‌هاى تهران مى‌مردند.
سرانجام با لوله‌کشى آب تهران در سال ۱۳۳۴ وبا به‌صورت عام دیگر مشاهده نشد و در سال ۱۳۴۷ به وسیله مسئولین وقت وزارت بهدارى، به عنوان یک بیمارى بومى که هر آن امکان شیوع مى‌توانست بیابد، معرفى شد.
از آن پس، ایران تا سال‌ها در لیست کشورهاى قربانى وبا باقى ماند تا این‌که در سال ۱۳۷۵ وزیر بهداشت وقت ایران به سازمان‌هاى جهانى اعلام کرد که دیگر وبا در ایران وجود ندارد.
وبا، بیخ گوش ما
با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته، سال گذشته سال دیگرى از خودنمایى وبا در کشور بود و پیش از آن‌که فرصت برخوردى با آن به‌وجود آید به سرعت همه‌گیر شد.
البته این اپیدمی یا همه‌گیری خیلی گسترده نبود، اما به‌هرحال برای ما که تقریباً وبا را به مرحله حذف رسانده‌ایم، حتی 10 مورد وبا هم یک اپیدمی به حساب می‌آید.
سال پیش، تنها در ۱۰ روز، موارد گزارش شده به بالاى ۷۰ نفر رسید و زنگ خطر به صدا درآمد تا آنجا که رئیس مرکز مدیریت بیمارى‌هاى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى در گفت‌وگویى کنترل بیمارى وبا در کشور را تا پایان مهرماه غیرقابل پیش‌بینى ذکر کرد و نسبت به همه‌گیرى وبا در سطح وسیع در کشور هشدار داد.
وبا چیست؟
باکترى وبا موسوم به ویبریو کلرا در روده کوچک زندگى کرده و تکثیر مى‌شود، اما به بافت روده آسیب نمى‌رساند. بعد از یک دوره کمون ۲۴ تا ۴۸ ساعته وبا با شروع ناگهانى اسهال آبکى بدون درد آغاز مى‌شود. با وجود این‌که وبا یک بیماری مرگ‌آور است، اما پیشگیری از آن چندان مشکل نیست.
با مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری وبا، امکان ابتلا به این بیماری وجود دارد. آبهای باز مانند برکه‌ها، نهرها و استخرها هم می‌توانند بسیار خطرناک باشند و آشامیدن آب‌هاى آلوده به‌ویژه در فصل گرما براى رفع تشنگى و یا استفاده از آب‌هاى آبیارى درختان براى شست‌وشوى میوه‌ها، خرید انواع خوراکى‌هاى خام از دست‌فروشان، بستنى و خرید یخ آلوده یکى دیگر از راه‌هاى انتقال این بیمارى است.
نکته اینجاست که پیش‌بینی این‌که اپیدمی بیماری وبا تا چه مدت باقی بماند، بسیار مشکل است و شیوع چنین بیماریهایی نمی‌تواند بلافاصله پایان بگیرد و بستگی به میزان رعایت بهداشت فردی و عمومی، اطلاع‌رسانی مناسب و ارائه تجهیزات بیمارستانی، پزشکی و دارویی دارد.
به خاطر داشته باشید که اپیدمی وبا در آفریقا، 30 سال به‌طول انجامید.
آیا وبا قابل درمان است؟
درمان وبا ساده و موفقیت‌آمیز است، به این شرط که به‌موقع انجام شود. از آنجایی که بیمار به سرعت مایعات بدن را از دست می‌دهد، باید بلافاصله و به‌طور مداوم با نوشیدن آب و محلولهای قندی- نمکی مانند ORS، این کمبود را جبران کند.
محلول ORS در تمام جهان، برای مقابله با وبا و اسهال‌های شدید به‌کار می‌رود و مصرف فراوان آن نجات بیمار را تضمین می‌کند. مهم‌ترین عامل گسترش وبا آبهای آلوده است و این بیماری با آن‌که به‌راحتی درمان می‌شود سالانه جان انسان‌های زیادی را در کشورهای در حال توسعه می‌گیرد.