همچنین گنبد، به آن دسته از بناهای آرامگاهی که به صورت منفرد و گاه پیوسته دارای قاعده استوانه‌ای یا چند ضلعی و پوشش گنبدی بزرگ و مرتفع و از دیدگاه معماری دارای خصوصیات تقریباً مشابهی هستند، نیز گفته می‌شود. مانند گنبد سلطانیه، گنبد عالی ابر قو، گنبد سبز و ...
در دایرةالمعارف فارسی، ذیل مدخل «گنبد» آمده است: طاق‌های بلند و معظم مساجد و ابنیۀ قدیمی دیگر، به شکل نیم‌کرۀ نوک‌دار یا هرم یا مخروط، که روی آنها عموماً کاشی‌کاری می‌شده است. از گنبدهای مشهور اینها را می‌توان نام برد: گنبد جبلیه، گنبد سبز، گنبد سرخ، گنبد سلطانیه، گنبد شیخ جنید، گنبد علویان، گنبد عالی، گنبد قابوس، گنبد غفاریه .
وجه تسمیه این بناها از گنبد بزرگ و مرتفعی است که بر فراز اغلب آنها دیده می‌شود.
در تعریفی دیگر، گنبد ساختمانی سهمی شکل روی شبستان مسجدها و امامزاده‌ها، سقف یا پوشش نیمکره است.
در منطقه کویری ایران مثل کرمان، یزد، کاشان و حتی خراسان خانه هائی که از گل و خشت خام ساخته شده اند گنبدهای گلی دارند
در مجله حاضر تعدادی از گنبدهای تاریخی و دیدنی کشورمان را معرفی کرده‌ایم: