مردم ژاپن به‌شدت با وجود این پایگاه نظامی در خاک کشورشان مخالفند و از انتخابات به‌عنوان ابزاری مهم در نشان دادن این مخالفت استفاده می‌کنند. حزب دمکراتیک ژاپن 2سال پیش با وعده جابهجایی این پایگاه نظامی و انتقال آن به منطقه‌ای کم‌جمعیت‌تر روی کار آمد اما با گذشت این مدت، دولت ژاپن به‌دلیل فشار آمریکا هنوز نتوانسته در این باره کاری انجام دهد. اخیرا بخشی از اطلاعات دیپلماتیک آمریکا که از طریق سایت ویکی‌لیکس منتشر شده حقایق تازه‌ای از فشار آمریکا بر دولت ژاپن را در این ارتباط فاش کرده‌است. با توجه به تاکید آمریکا برای حضور نظامی در خاک ژاپن با هدف مهار چین، به‌نظر می‌رسد که این مشکل به این زودی‌ها راه‌حلی نیابد و دولت ژاپن همچنان با آن درگیر خواهد ماند.
کمتر از یک ماه پس از آنکه دولت جدید ژاپن در سپتامبر 2009 میلادی روی کار آمد، مقامات آمریکایی به خاطر تاخیر در برنامه ساخت پایگاه هوایی جدید برای تفنگداران نیروی دریایی ایالات متحده در جزیره اوکیناوا که در جنوب ژاپن واقع شده است، ناامیدی خود را به مقامات توکیو ابراز داشتند. بر اساس گزارش‌های محرمانه این نشست که از طرف سفارت آمریکا در توکیو به واشنگتن ارسال شد و وب‌سایت ویکی‌لیکس آنها را منتشر کرده است، «کرت کمبل» مشاور هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا در این باره گفته است که به‌دلیل افزایش توان نظامی چین، ساخت پایگاه هوایی جدید برای آمریکایی‌ها اهمیت زیادی دارد اما مقامات توکیو و واشنگتن به خاطر دلایلی که مشخص است، نباید درباره این موضوع به‌صورت علنی حرف بزنند. بر اساس گزارش دیگری که ویکی لیکس آن را افشا کرده است، چند ماه بعد کمبل مسائل دیگری را نیز در این رابطه مطرح کرد. به‌دلیل وجود خطر‌ها و تهدیدهای احتمالی از طرف کره شمالی، چین و کشورهای دیگر، آمریکا و ژاپن با چالش برانگیز‌ترین مسائل امنیتی که در 50 سال گذشته بی‌سابقه بوده است، روبه‌رو هستند. با وجود این،کمبل اظهار داشت، خبر‌هایی که در این باره به مردم گفته می‌شود اغلب فرسنگ‌ها با واقعیت فاصله دارد.
اگرچه ساخت این پایگاه هوایی به مردم اوکیناوا کمک می‌کند تا بفهمند که چرا این تاسیسات جدید اهمیت زیادی دارد، اما سرپوش گذاشتن بر واقعیت‌ها احتمالا به خاطر این است که مقامات چین از ساخت پایگاه هوایی جدید برای آمریکایی‌ها در اوکیناوا ناراحت نشوند. دقیقا یک سال پیش بود که آمریکا و ژاپن توافق کردند پایگاه هوایی «فوتنما» را که در منطقه پرجمعیت اوکیناوا قرار دارد تعطیل کنند و پایگاه جدیدی در منطقه‌ای کم‌جمعیت‌تر که نزدیک ساحل «هنوکو» است احداث کنند. همچنین هدف توکیو و واشنگتن این بود که هزاران نفر از تفنگداران نیروی دریایی آمریکا و خانواده‌هایشان را به جزیره «گوام» که تحت کنترل ایالات متحده است منتقل کنند. 5 روز بعد «یوکیو هاتویاما» نخست وزیر وقت ژاپن از مقامش استعفا داد. استعفای هاتویاما به‌دلیل این بود که او نتوانسته بود به وعده و قولی که به مردم اوکیناوا داده بود عمل کند و بساط پایگاه هوایی «فوتنما» را به‌طور کامل از آن جزیره برچیند.
امروزه می‌بینیم که آمریکا و ژاپن طبق توافقی که با هم امضا کرده بودند، به وعده خود برای تعطیلی پایگاه هوایی «فوتنما» عمل نکردند و فرسنگ‌ها با اجرای این برنامه فاصله دارند. با وجود اینکه مقامات آمریکا و ژاپن و سیاستمداران دیگر با یکدیگر تبانی کرده‌اند و با سرپوش گذاشتن روی جزئیات این برنامه حقایق را امیدبخش جلوه می‌دهند اما مردم اوکیناوا هنوز هم با سیاست‌های آنها به شدت مخالفت می‌کنند.
برای مثال، اسنادی که وب‌سایت ویکی لیکس آنها را فاش کرده است، نشان می‌دهد که در تعداد تفنگداران نیروی دریایی آمریکا و خانواده‌هایشان که برای انتقال به جزیره گوام تعیین شده بودند، بزرگنمایی شده است تا مخالفت‌ها با این کار کاهش یابد.
توافق سال گذشته که میان این دوکشور صورت گرفت نشان دهنده انتقال تقریبا 8هزارنفر از تفنگداران نیروی دریایی آمریکا به همراه 9هزار نفر از خانواده‌هایشان از جزیره اوکیناوا به گوام بود. اما بر اساس یکی از اسناد سفارت آمریکا که در سال 2009 میلادی منتشر شد، وقتی برنامه خروج نیروهای آمریکایی از اوکیناوا در سال 2006 مطرح شد، تعداد تفنگداران نیروی دریایی ایالات متحده و خانواده‌هایشان با بزرگنمایی عمدی 8 و 9نفرهزار اعلام شد تا ارزش حضور نیروهای آمریکایی در ژاپن از نظر سیاسی بیشتر شود. مقامات اوکیناوا بر این باورند که تعداد دقیق تفنگداران نیروی دریایی آمریکا که قرار است به جزیره گوام بروند ممکن است از 3هزارنفر هم کمتر باشد.
هنگامی که حزب دمکراتیک ژاپن در سال 2009 میلادی در آن کشور به قدرت رسید، با برنامه جابهجایی نیروهای آمریکایی از اوکیناوا مخالفت کرد. اما این حزب از طرف واشنگتن تحت فشار قرار گرفت تا این برنامه را به پیش ببرد. بر اساس اسنادی که ویکی لیکس فاش کرده است، مقامات آمریکایی از مقامات دولت جدید ژاپن درخواست کردند که در مورد راه‌های جایگزین این برنامه به صورت علنی مطلبی را عنوان نکنند و به آنها هشدار دادند که درصورت انجام این کار با واکنش شدید واشنگتن مواجه خواهند شد. با وجود این، 3 سناتور آمریکایی از جمله «کارل لوین» رئیس کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا و «جان مک کین» نامزد جمهوریخواه این کمیته، عقاید و نظرات خود را در ماه جاری به‌صورت علنی بیان کردند. آنها گفتند که برنامه جابهجایی پایگاه هوایی فوتنما طرحی غیرواقعی، غیرعملی و غیرممکن است. دیدگاه‌هایی که این سناتورهای آمریکایی درباره این پایگاه مطرح کردند باعث خشم و عصبانیت مردم ژاپن شد.
این سناتورهای آمریکایی می‌گفتند که به‌جای ساخت یک تاسیسات جدید و پرهزینه، تفنگداران نیروی دریایی آمریکا باید به یک پایگاه هوایی بزرگ در اوکیناوا که «کادنا» نامیده می‌شود انتقال یابند و آن بخش از نیروی هوایی ایالات‌متحده که در حال حاضر در کادنا هستند باید به جزیره گوام منتقل شوند.ساکنان اوکیناوا که خانه‌هایشان نزدیک پایگاه هوایی کادنا قرار دارد به شدت با حضور تفنگداران نیروی دریایی آمریکا در این منطقه مخالف هستند. اما سناتورهای آمریکایی می‌گویند که دیدگاه و ایده آنها می‌تواند به خلوت شدن پایگاه کادنا و کاهش سروصدا در مناطق اطراف آن منجر شود. علاوه بر این، سناتورهای آمریکایی می‌گویند در حالی که پس از وقوع زمین‌لرزه و سونامی ماه مارس باید هزینه‌های هنگفتی صرف بازسازی آن کشور شود، بعید به‌نظر می‌رسد که مقامات ژاپنی بتوانند بودجه بیشتری صرف برنامه‌های آمریکا برای ساخت پایگاه هوایی جدید کنند.
«جیم وب» سومین سناتور آمریکایی می‌افزاید که «رابرت گیتس» وزیر دفاع آن کشور که در حال کناره‌گیری از مقامش است، با پیشنهادهای سناتورها کاملا موافق بود. مقامات آمریکا و ژاپن از جمله «کرت کمبل» مشاور هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده در روزهای اخیر بر تعهد خود نسبت به برنامه جابهجایی پایگاه هوایی فوتنما بار دیگر تاکید کردند. اقدام آنها نشان داد که دیدگاه سناتورهای آمریکایی در این باره مورد توجه قرار نگرفته است. با این وجود، هیچ کس فکر نمی‌کند که طبق ضرب الاجل سال 2014میلادی، پایگاه هوایی فوتنما در اوکیناوا منتقل شود. در حقیقت، با توجه به افزایش مخالفت مردم جزیره اوکیناوا، پایگاه جایگزین فوتنما در ساحل «هنوکو» هرگز ساخته نخواهد شد. بنابراین، پایگاه هوایی کادنا تنها گزینه باقی‌مانده برای انتقال تفنگداران نیروی دریایی آمریکا از پایگاه فوتنما به حساب می‌آید. باتوجه به اینکه مقامات آمریکا در برابر پیشرفت چین در زمینه نظامی و دفاعی سکوت اختیار کرده‌اند، اگر آنها درباره این گزینه با مقامات ژاپن مذاکره نکنند کار احمقانه‌ای انجام داده‌اند.
اکونومیست
ترجمه: امید جعفرنژاد