آیا با آمدن ویندوز «ویستا» به یک باره دنیای علوم رایانه دگرگون می‌شود؟ آیا باید با دنیای حروفچینی یا تایپ خداحافظی کرد؟ با آمدن ویندوز «ویستا» چه سرانجامی برای شرکت‌های سازنده نرم‌افزارهای گرافیکی پدید خواهد آمد؟
این سؤال‌ها و بسیاری سؤال‌های دیگر تا چند روز دیگر و در نهایت روز سی‌ام ماه ژانویه، یعنی با به بازار آمدن ویندوز «ویستا» مشخص خواهد شد. مطلبی در این ارتباط فراهم شده است که در پی می‌آید.
* * *
حدود 5 سال پیش بود که شرکت معظم مایکروسافت، خبر از آمدن ویندوزی جدید به نام ویندوز «ایکس‌پی» را به جهانیان اعلام کرد.
دوستداران علوم رایانه‌ای به استقبال این ویندوز رفتند، اما ویندوز XP مشکلات عدیده‌ای داشت که ابتدا با SP1(سرویس پک‌یک) و سپس با SP2 (سرویس پک‌دو) این مشکلات تا حدودی برطرف شد.
اما همچنان مشکلاتی از نوع امنیتی، در آن حادث می‌گشت و نیاز به برچسب‌هایی برای اصلاح آن لازم بوده و هست و هر از چند گاهی به دلیل بعضی اختلالات، نصب دوباره ویندوز الزامی می‌نمود. اما بالاخره ویندوز «ویستا» به جهانیان معرفی شد که به گفته برخی از متخصصان رایانه‌ای، ویستا شاهکار محصول شرکت مایکروسافت است و اگر گفته شود یک سر و گردن از تمامی محصولات همرده خودش بالاتر است، اغراق نخواهد بود.
البته «ویستا» یک بار در سال 2005 به طور رسمی معرفی شد، اما دیگر خبری از آن نشد. همچنین در سال 2005 با نام مستعار و به صورت رمز به نام «شاخ بلند» یا «Long Horn» معرفی شد. اما سرانجام در ماه نوامبر سال2006 ساخت و تولید آن آماده گردید و حالا آماده عرضه به بازار است.
ممکن است بسیاری سؤال کنند که از لحاظ ظاهری چه تفاوتی بین «XP» و «ویستا» وجود دارد؟
از حدود 5 سال پیش که XP به بازار آمد، تاکنون انتقادها و پیشنهادهای زیادی راجع به آن مطرح شد که تمامی این موارد در «ویستا» به انجام رسیده است. آقای گیتس هم گفته است که «ویستا» یک محصول کاملاً جدید است و این طور نیست که تغییر یافته سطحی XP باشد.
چرا که در درجه اول ویندوز «ویستا» از رنج 32 خارج شده و در رنج 64 کار می‌کند و یک تغییر عمده دیگر این‌که، افراد می‌توانند از برنامه‌هایی که زیاد استفاده می‌کنند، به طور میانبر و به راحتی استفاده کنند و یا این که یک تقویم و یا یک ساعت بزرگ که همیشه جلوی چشم کاربر قرار دارد و با یک نگاه ساده قابل تشخیص است.
اما بزرگترین رمز موفقیت ویندوز «ویستا» معرفی AERO یا (Authentic Energetic Reflective & Open) قابل اعتماد- پرانرژی- انعکاسی و باز است که این، در واقع روش ارتباط کاربر با ویندوز است.
در واقع آیکون‌های کوچکی که ما در آن می‌بینیم به نام اینترفیس ویندوز «ویستا» معروف هستند که روش ارتباط کاربر با رایانه را برقرار می‌سازند. تغییر دیگر از لحاظ گرافیکی است که بسیار بهتر از گذشته و جالب توجه است.
به عنوان مثال صفحات در XP به صورت یک تصویر خیلی ساده باز می‌شد، اما در «ویستا» تصویرها را در کنار هم و به صورت اریب مشاهده می‌کنیم. دیگر این که دسترسی به فایل‌های مختلف بسیار ساده‌تر شده است و جستجو برای یک فایل بسیار بهتر شده که جزو ضعف‌های ویندوز XP بود.دیگر این که توانایی کپی‌کردن DVD هم روی ویستا اضافه شده است.
همچنین راه‌اندازی شبکه‌های خانگی یعنی اتصال چند رایانه به هم نیز بسیار راحت‌تر از گذشته شده است. دیگر این که نرم‌افزار اینترنت اکسپلورر ورژن 1/7 که آخرین ورژن IE است، روی آن مهیا شده است. همچنین سیستم کنفرانس اینترنتی از طریق ویدئو یاNet Meeting نیز تغییرات شگرفی را شاهد بوده است.
اما یکی از تغییرات بسیار جالب و در واقع نقطه عطف ویستا، استفاده از فرمان‌های صوتی است که می‌توان گفت استفاده از ماوس و کی‌برد را تقریباً بی‌اثر می‌کند و کاربر می‌تواند روبه‌روی رایانه نشسته و به رایانه بگوید که چه کاری انجام دهد.
به عنوان مثال بگوید: «این پنجره را باز کن»، «برو به این قسمت»، «این کار را انجام بده» و یا حتی می‌تواند دستور کشیدن نقاشی را بدهد.این نرم‌افزار که نام «Voice Command» یا همان فرمان صوتی را به خود گرفته، به قدری قدرتمند است که می‌تواند هر کاری را در رایانه انجام دهد.
البته لازم به توضیح است که «ویستا» فقط توانایی شنیدن زبان انگلیسی را دارد. اما نکته جالب آن است که لهجه، تأثیر آنچنانی در کیفیت و کارایی آن ندارد؛ حتی اگر لهجه غلیظ باشد، فرمان‌ها عمل می‌کند.
البته فرمان‌ها نیز بسیار ساده‌اند. برای مثال: «Open Window» یعنی پنجره را باز کن، «Close Window» پنجره را ببند و یا go to address برای استفاده از اینترنت و یا گفتن یک آدرس با عنوان WWW دات و سپس نام آدرس وب سایت مورد نظر و یا به عنوان مثال برای جستجوی اخبار.
«ویستا» افرادی را که توانایی کار با رایانه را ندارند نیز به خود جلب خواهد کرد. همچنین افراد معلولی که توانایی کار با کی‌بورد و موس را ندارند، با استفاده از فرامین صوتی می‌توانند از رایانه استفاده کنند.
یکی از بزرگترین و در واقع خارق‌العاده‌ترین کارها در «ویستا» تایپ است. یعنی کاربر می‌تواند متن مورد نظر خود را بخواند و «ویستا» آنها را تایپ می‌کند و از این پس رایانه‌ها دیگر نیازی به افراد حروفچینی کننده نخواهد داشت(البته فقط انگلیسی).
نکته‌ای که در اینجا ذکر آن مفید است، این که کاربران گرافیک‌کار همواره تمایل به کار در سیستم‌های «اپل» دارند، چرا که به راستی توانایی گرافیکی «اپل» قابل مقایسه با هیچ سیستمی نیست.
اما متأسفانه دیده شده که در بعضی شرکت‌ها افراد به علت عدم شناخت از سیستم اپل، سیستم‌ها را تعویض نموده و از سیستم ویندوز استفاده می‌کنند. ویندوز «ویستا» و یا به عبارتی شرکت مایکروسافت، پس از سال‌ها تلاش و ساخت «ویستا» این ادعا را کرده که «ویستا» توانایی گرافیکی همچون «اپل» را دارد(باید در عمل دید) و می‌توان نتیجه گرفت که از سیستم «اپل» کپی‌برداری کرده است.
چرا که سال‌ها شرکت مایکروسافت در مقابل انتقادهایی که سیستم گرافیکی «اپل» را برتر از ویندوز می‌دانستند، مقاومت می‌کرد. اما حال پس از سال‌ها به سیستمی مشابه سیستم گرافیکی اپل روی آورده است به عنوان مثال سه بعدی دیدن تصاویر و قابلیت حرکت دادن آن.
مقامات مایکروسافت می‌گویند یک نرم‌افزار بسیار بسیار قدرتمند گرافیکی را در داخل ویستا آماده کرده‌اند که نیاز به دیگر نرم‌افزارهای گرافیکی را برطرف می‌کند. از طرفی از این نرم‌افزار برای آموزش کودکان نیز استفاده خواهد شد. البته فقط سیستم‌های گرافیکی نیستند که ویندوز از آنها کپی‌برداری کرده، سیستم جستجوی اپل هم گویا مورد توجه مایکروسافت بوده که «ویستا» همچون اپل جستجو می‌کند.
البته مقامات مایکروسافت سعی کرده‌اند از هر چیزی بهترین را انتخاب و در «ویستا» قرار دهند و به عبارتی «ویستا» ترکیبی است از بهترین سیستم‌های موجود در بازار.
قیمت یک بسته ویندوز «ویستا» یک صد و‌پنجاه دلار است و از روز سی‌ام ژانویه برای همگان قابل خریداری است.