با جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات گفتوگو کردهایم.
- جمعبندی مجلس از شکلگیری اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی کشور چیست؟
اگرچه با توجه به تعطیلی چندروزه مجلس هنوز نمایندگان به جمعبندی همهجانبهای در مورد عوامل مؤثر در شکلگیری این تخلف نرسیدهاند اما بهنظر میرسد ضعف نظارت بر نظام بانکی کشور علت اصلی اختلاس اخیر است. برایناساس بود که نمایندگان به هنگام بررسی و تصویب قانون برنامه پنجم توسعه معتقد بودند تا بهجای انتصاب رئیسکل بانک مرکزی توسط دولت، باید وی توسط ترکیبی متشکل از نمایندگان دولت، مجلس و قوه قضاییه انتخاب شود.
فردی که با این شیوه انتخاب میشد، مدیری توانمند و پاسخگوی مجلس بود که میتوانست کنترلها و نظارتهای لازم را داشته باشد اما در شرایط کنونی و انتخاب رئیسکل بانک مرکزی توسط دولت، جدیت و مراقبت لازم صورت نگرفته و از ابزارهای نظارتی بر نظام بانکی به درستی استفاده نمیشود. با این شرایط بهنظر میرسد ضعف نظارت، ریشه اصلی مشکلات کنونی نظام بانکی و شکلگیری اختلاس اخیر است.
- با کشف این تخلف، بسیاری از دستگاهها نسبت به وقوع چنین تخلفی اظهار اطلاع میکنند؛ آیا مجلس از این موضوع اطلاع داشته است؟
اعضای کمیسیون برنامه و بودجه و نمایندگان مجلس از شکلگیری چنین اختلاسی در نظام بانکی کشور اطلاعی نداشتهاند تا به مسئولان برای برخورد با این تخلف تذکر دهند.
- آیا مسائل سیاسی و روابط برخی افراد در شکلگیری این واقعه دخیل نبوده است؟
حتی با پذیرش این موضوع نیز ریشه مشکلات کنونی نظام بانکی به ضعف نظارت بازمیگردد. اگر نظارت قوی بر نظام بانکی کشور اعمال میشد اجازه نمیداد تا ارتباطات سیاسی یا جناحی و خطی زمینه شکلگیری این اختلاس را فراهم سازد.
- طی چند روز گذشته رئیسجمهور، رئیسکل بانک مرکزی، بازرسی کل کشور و مدیرعامل بانک صادرات از کشف این تخلف خبر دادهاند؛ ارزیابی شما از واکنش دستگاههای دولتی نسبت به کشف اختلاس چیست؟
جدای از اینکه چه دستگاهی این اختلاس را کشف کرده آنچه مسلم است شکلگیری این اختلاس برای هیچ کس قابلقبول نبوده و نقطه ضعفی است که به مجموعه بانکها و دستگاههای نظارتی در دولت و قوه قضاییه و سایر نهادهای ذیربط برمیگردد. مهم تخلفی است که صورت گرفته و این حجم زیاد اختلاس به هیچ وجه قابل توجیه نیست.
- رویکرد کمیسیون برنامه و نمایندگان مجلس به نحوه برخورد با این اختلاس چیست؟
باید تلاش کنیم تا ابزارهای مقابله تقویت شده و روزنههایی که زمینه شکلگیری اینگونه سوءاستفادهها را فراهم میسازد، ببندیم؛ گرچه ممکن است سختتر کردن قوانین مشکلاتی را ایجاد کند اما شاید بهترین شیوه برای برخورد با متخلفین و درس عبرتی برای سایرین باشد تا در آینده چنین تخلفاتی شکل نگیرد.