الف) درباره تدوین ناشیانه این سناریو چند نکته را باید یادآوری کرد:
1-گری سیک معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره کارتر در وبلاگ خودش مطرح کرده است که اساسا ایران برای چه باید به چنین اقدامی در خاک آمریکا دست بزند و در حالی که هیچ نفعی از این حرکت ندارد، فشار بینالمللی را برای خود بخرد و به چیز مهمی هم نرسد؟ حذف سفیر عربستان سعودی در آمریکا چه کمکی به سیاست خارجی ایران خواهد کرد؟
2-ماهیت گروههای درگیر در این ترور هم از طرف گریسیک زیر سؤال رفته است. اساسا کار کردن با یک گروه غیرمسلمان آن هم در جایی غیراز خاک آمریکا با ساختار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متناقض است.
3-بحثی که روزنامه و رسانههای آمریکایی هم مطرح کردهاند، این است که اساسا انتقال 100هزار دلار پول به ایالات متحده آمریکا آن هم از طریق بانک در شرایطی که ایران در موقعیت تحریم برای انتقال چند صد دلار هم دچار مشکل است، چطور میتواند اتفاق افتاده باشد؟بنا به اظهارات دوستان متهمی که در این رابطه دستگیر شده است او شخصی فوقالعاده غیرسیاسی بوده، دورهای به خرید و فروش ماشین مشغول بوده و در دورهای هم در ساخت و ساز مسکن سرمایهگذاری کرده است. به قدری غیرسیاسی است که یکی از دوستانش درباره او گفته است اگر میگفتند مستر بین قصد ترور سفیر عربستان را داشته آنقدر تعجب نمیکرد که از نسبت دادن این اتهام به این شخص متعجب شده است.
ب) به غیراز این موارد باید بهدنبال اهداف آمریکا از طرح این سناریو هم باشیم:
1-دولت آمریکا تا قبل از فروپاشی شوروی برای توجیه بودجههای میلیاردی در پنتاگون و سازمان سیا از ابزار مبارزه با کمونیسم استفاده میکرد و از سپتامبر 2001 به بعد آنها از ابزار مبارزه با تروریسم بهعنوان یک بهانه برای تصویب بودجههای میلیاردی استفاده میکنند و برای زنده نگه داشتن این بهانه هر چند وقت یکبار نیاز به سوژهای دارند.
2-آمریکا برای تحت پوشش قرار دادن اشغال والاستریت نیاز به یک بازی جدید رسانهای دارد. با گسترده شدن جنبش والاستریت بهویژه وقتی که اتحادیه کارگری به این جنبش پیوست، آمریکا نگران شده و خبری انحرافی را منتشر کرده تا افکار عمومی را به سمت آن موضوع انحرافی سوق دهد؛ اینکه چقدر در این زمینه موفق بوده است، باید اجازه دهیم زمان بگذرد، اگر این جنبش ادامه پیدا کند معلوم است که موفق نبوده است.
3-آنها این جریان را در موسم حج که نمادی از همبستگی امت اسلامی است
راه انداختند. ایران و عربستان سعودی 2کشور تأثیرگذار در روند حج هستند و اینکه در این شرایط دو کشور به هر دلیلی رودرروی هم قرار بگیرند قطعا به نفع آمریکاست. این سفیر همان کسی است که در اسناد ویکیلیکس اعلام کرده بود که آمریکاییها باید هر چه زودتر به ایران حمله کنند؛ یعنی آمریکاییها روی کسی دست گذاشتهاند که بهنظرشان ایرانیها نسبت به او کینه دارند و میتواند گزینه خوبی برای در افتادن دو کشور باشد؛ در حالی که مسئولان ایرانی این اسناد را هیچ وقت چندان جدی نگرفتند.
4-بحث دیگراین است که اخیرا اتحادیه اروپا درباره تحریمها علیه ایران در حال تجدید نظر بود اما هم آن جریان حقوق بشر و هم این سناریوی جدید ساخته شد و فضای جدیدی را فراهم کرد که سیاستهای ضدایرانی از طرف اتحادیه اروپا دنبال شود.
*کارشناس مسائل بینالمللی