در نشست یونسکو موضوع عضویت فلسطین در سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) با اکثریت 107 رأی مثبت و 14 رأی منفی ازجمله رأی منفی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تصویب رسید که این موضوع خشم نماینده آمریکا را درپی داشت؛ بهطوریکه بلافاصله اعلام کرد که آمریکا پرداخت حق عضویت خود به یونسکو را متوقف خواهد کرد.آمریکا در حال حاضر با پرداخت 70 میلیون دلار تأمینکننده یکپنجم بودجه یونسکو است. البته این نخستینبار نیست که آمریکا با توسل به اهرم مالی میکوشد نگرش تحدیدگرای خود را به سازمانهای بینالمللی ازجمله یونسکو تحمیل کند؛ چراکه در سالهای 1983 و 1984 نیز آمریکا با زیر سؤال بردن عملکرد یونسکو و متهم ساختن آن به سیاسی شدن و مخالفت با اقدامات رژیم اسرائیل و همینطور موضوع نظم نوین اطلاعرسانی جهانی که در دستور کار یونسکو بود همکاری خود را با یونسکو در سال1984 قطع کرد و بدین ترتیب با قطع حق عضویت خود به یونسکو که در آن مقطع معادل یکچهارم بودجه سازمان یونسکو بود سعی کرد این نهاد تخصصی و مدیرکل وقت آن احمد مختار آمبو را تحت فشار قرار دهد.
چنین رویکردی نسبت به سازمان ملل متحد در دهه 80 زمانی که ریگان رئیسجمهور آمریکا بود نیز در پیش گرفته شد و آمریکا سعی کرد با عدم پرداخت حق عضویت، این سازمان جهانی را تحت فشار قرار دهد تا مطابق مقاصد واشنگتن حرکت کند البته در اواخر دوره کلینتون آمریکا به همراهی با سازمان ملل متحد و نهادهای تخصصی آن روی آورد و بعدها مجددا به یونسکو پیوست اما با واکنش اخیر مشخص شد آمریکا نمیتواند حرکت مستقل اراده جهانی را تحمل کند و به همین دلیل دوباره به سیاست یکجانبهگرایی در قبال یونسکو روی آورده است اما رویداد دوم که برای آمریکا تلخ بود تصویب قطعنامه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران در زمینه خلع سلاح اتمی در جهان بود که در نشست کمیته خلعسلاح و امنیت بینالمللی مجمع عمومی با 107رأی مثبت و تنها با مخالفت آمریکا و رژیم اسرائیل و برخی دول غربی تصویب شد. این قطعنامه از کشورهای دارای سلاح هستهای میخواهد به تعهداتشان مبنی بر انهدام کامل سلاحهای هستهای انباشتشده در زرادخانههای اتمی خود مطابق با ماده6 معاهده ممنوعیت گسترش سلاحهای هستهای NPT عمل نمایند.
قطعنامه پیشنهادی ایران در حالی به تصویب اکثریت اعضای سازمان ملل متحد رسیده است که ایران با برگزاری نشستهای بینالمللی خلع سلاح و عدم اشاعه در تهران در سال گذشته و امسال و همینطور حضور فعال در نشستهای بازنگریNPT در سالهای 1995، 2000، 2005 و 2010 همراه با اعضای جنبش عدم تعهد خواستار خلع سلاح هستهای در جهان شده است. به نظر میرسد تصویب این قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد آن هم به پیشنهاد ایران برای آمریکا و اسرائیل تلخ بود؛ چراکه آنها در یک دهه اخیر تمام تلاش خود را به کار بردهاند تا ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای متهم سازند و طبیعی است مخالفت جامعه جهانی با چنین ادعایی را درپی رأی مثبت آنها به قطعنامه پیشنهادی ایران کاملا میتوان برداشت کرد و بهخوبی میتوان قضاوت جامعه جهانی را مبنی بر صلحآمیزبودن فعالیت هستهای ایران و مخالفت تهران با وجود سلاحهای هستهای در سطح جهان دریافت. ضمن اینکه ایران همواره در گذشته نیز نشان داده است مخالف انباشت سلاحهای هستهای بوده است. بدین ترتیب میتوان نتیجه گرفت سازمانهای بینالمللی در سایه اراده جهانی و مخالفت با اراده یکجانبه آمریکا و چند عضو کوچک هفته تلخی را برای دیپلماسی آمریکا در سطح مجامع بینالمللی رقم زدند.
* کارشناس سیاست خارجی