تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۰ - ۰۶:۴۵

مرتضی بیات: سفرهای استانی دولت‌های نهم و دهم با آغاز چهارمین دور آن وارد سراشیبی شده و با اتمام این دور از سفرها، همزمان محمود احمدی‌نژاد به پایان راه دولتمردی خود می‌رسد.

 اما مروری بر 3دور گذشته سفرهای استانی 2نکته اساسی را در کنه خود نهفته دارد که ازیک سو اذهان عامه مردم و از سوی دیگر افکار موکلین مردم را درگیر خود کرده است. نامه‌های مردمی و حجم بسیار سؤالات نمایندگان از وزرا در مورد اجرایی شدن مصوبات استانی 2نکته‌ای است که نیاز به توجه و ساماندهی آن در دور پایانی سفر دولتمردان دارد.

یکی از مسائلی که همواره انتقاد صریح رئیس دولت را از نمایندگان مجلس برانگیخته است تعداد زیاد سؤالات نمایندگان از وزراست که به گفته محمود احمدی‌نژاد بخش عمده‌ای از وقت مؤثر وزرا برای پاسخگویی به استیضاح و سؤال نمایندگان در مجلس را می‌گیرد و این سؤالات اکثرا در موضوعی که از تریبون اعلام می‌شود، نیست و مطالباتی در رابطه با مسئولان حوزه انتخابیه آن نماینده است اما چون به آن مطالبات عمل نمی‌شود، نماینده گوشه‌ای از ماموریت اجرایی یک وزیر را مورد بهانه قرار داده و سؤال می‌کند. این در حالی است که یکی از وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حوزه نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی طرح سؤال از وزرای عضو کابینه و رئیس‌جمهور است.

براساس ماده193 آیین‌نامه داخلی مجلس، هر یک از نمایندگان می‌توانند راجع به مسائل داخلی و خارجی کشور، از وزیر مسئول درباره وظایف او سؤال کنند. سؤال باید کتبی، صریح و مختصر بوده و به رئیس مجلس داده شود. رئیس مجلس، موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون تخصصی ارجاع می‌دهد. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته جلسه‌ای با حضور وزیر و سؤال‌کننده تشکیل دهد. چنانچه وزیر در کمیسیون حاضر نشود و یا درصورت حضور، سؤال‌کننده قانع نشود، کمیسیون به هیأت رئیسه اطلاع می‌دهد تا در نخستین جلسه علنی، سؤال نماینده قرائت و فوراً برای وزیر مربوطه ارسال شود و ظرف 48‌ساعت تکثیر شده و در اختیار نمایندگان قرار گیرد.

در مواد 194 و 195 همین قانون تصریح شده است که طبق اصل هشتادوهشتم (88) قانون اساسی، وزیر مورد سؤال مکلف است حداکثر ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ سؤال، در مجلس حضور یافته و پاسخ دهد، و الا از طرف رئیس مجلس شورای اسلامی بازخواست می‌شود. همچنین درصورتی که سؤال‌کننده با پاسخ وزیر قانع نشود رئیس مجلس شورای اسلامی به تقاضای سؤال‌کننده، موضوع را به کمیسیون تخصصی مربوط ارجاع می‌دهد. این کمیسیون مکلف است از تاریخ ارجاع سؤال، بدون فوت وقت، ظرف 15روز برای روشن شدن مطلب به هر طریق که صلاح بداند، اعم از خواستن سوابق امر و یا اخذ پاسخ کتبی یا شفاهی از شخص وزیر و هرگونه تحقیقات دیگری که لازم بداند، به موضوع رسیدگی کرده گزارش خود را تنظیم کند و به مجلس تقدیم دارد. این گزارش در دستور هفته بعد قرار خواهد گرفت و بدون بحث در مجلس قرائت خواهد شد.

بعد از عمل به وظیفه نظارتی نکته دیگری که مورد استناد مجلسی‌ها برای سؤال از وزراست عدم‌اجرای قانون توسط دولت است؛ به این شکل که به سبب عدم‌تخصیص بودجه طرح‌های مصوب سفرهای استانی اجرا نمی‌شوند و به همین علت نمایندگان باید جوابگوی وعده‌های اجرا نشده دولت باشند، از این‌رو نمایندگان نیز برای پاسخگویی به مطالبات مردم مجبور به طرح سؤال از وزرا هستند بنابراین حجم زیادی از سؤالات نمایندگان از وزرا به عملکرد دولت باز می‌گردد.اما درخصوص نامه‌های مردمی اخیرا دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت کشور در پی اخبار واصله مبنی بر احتمال سوءاستفاده بعضی از افراد سودجو در خلال دور چهارم سفرهای استانی در ارتباط با در خواست‌ها و نامه‌های مردمی اطلاعیه‌ای صادر کرده تا برای جلوگیری از هر‌گونه سوء‌استفاده هموطنان بتوانند درخواست خود را قبل از مراجعه به ستادهای ارتباط مردمی، توسط خود یا افراد قابل اعتماد تهیه کرده و به هنگام مراجعه به ستادهای مستقر در استان‌ها و یا شهرستان‌ها با دریافت فرم‌های مخصوص نسبت به طرح در‌خواست خود اقدام کنندکه البته این اقدام کمی دیرهنگام ولی مفید است. حال که در ابتدای دور چهارم سفرهای استانی قرار داریم لزوم توجه بیشتر دولتمردان به برقراری تعادل میان میزان بودجه در تخصیص مصوبات استان‌ها لازم است و از سوی دیگر توجه به ساماندهی نامه‌های مردمی در سفرهای استانی نکته‌ای است که باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد.