درباره این انتخابات، اتهام تقلب، درخواستهای معترضان و نقش غرب در این باره با دکتر حسن بهشتیپور کارشناس مسائل روسیه گفتوگو کردهایم.
- اتهام تقلب که در انتخابات روسیه مطرح میشود چقدر جدی است؟
گزارشهایی در این باره منتشر شده که برخی از آنها را ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا تایید کردهاند. ممکن است تخلفاتی در انتخابات صورت گرفتهباشد اما در این باره چند نکته وجود دارد؛ اول اینکه فاصله حزب اول برنده این انتخابات یعنی حزب روسیه واحد به رهبری پوتین و مدودف با حزب دوم انتخابات که حزب کمونیست است، اختلاف رای قابل توجهی است. حزب روسیه واحد 50 درصد آرا را به دست آورده و حزب دوم یعنی کمونیستها 20درصد. یعنی بین این دو 30درصد اختلاف رای وجود دارد. این فاصله و اختلاف رای خیلی قابل توجه است و نمیتوان گفت که این میزان تقلب شدهاست.
نکته دوم این است که نظرسنجیهایی که قبل از انتخابات توسط نهادهای مستقل در داخل روسیه انجام شدهبود این نتیجه را پیشبینی کردهبودند. اکثر این نظرسنجیها نشان میداد که همین 4 حزبی که در دوره قبل هم در پارلمان حضور داشتند رای میآورند و همین هم شد. این نظرسنجیها نشان میداد که آرای حزب حاکم روسیه واحد کم خواهد شد.
البته کسی پیشبینی نمیکرد که به چه میزان ولی پیشبینی شده بود که رای میآورد. الان در نتیجه انتخابات 4حزب لیبرال دمکرات آقای ژیرونوفسکی، حزب روسیه عادل آقای میرونوف و حزب کمونیست زیگونوف در کنار حزب روسیه واحد به پارلمان راه یافتهاند. البته ترتیب این احزاب بهصورت اول تا چهارم بعد از حزب روسیه واحد، احزاب کمونیست، روسیه عادل و لیبرال دمکرات هستند.
به هر حال این نکات نشان میدهد که تخلف انتخاباتی آنقدر نبوده که بتواند نتایج انتخابات را بهطور کلی به نفع مخالفان پوتین تغییر بدهد.
- این اعتراضات خیابانی که الان در روسیه در حال برگزاری است با چه انگیزهایاست و چه سازماندهیای دارد؟
این معترضانی که الان تظاهرات میکنند گرایشهای مختلفی دارند. بعضی از معترضان از سیاستهای اقتصادی دولت ناراضیاند و به این بخش اعتراض دارند. در 4سال گذشته با وجود افزایش درآمد نفتی و گازی، درآمدهای روسیه نه تنها بیشتر نشده که کمتر هم شدهاست. شرایط اقتصادی روسیه الان خوب نیست.
گروه دیگری از ناراضیان به فکر احیای دوران اقتدار زمان شوروی هستند و به اینکه پوتین و مدودف این دوران را در 4سال گذشته تباه کردند، اعتراض دارند. این گروه از معترضان میگویند که پوتین و مدودف در 4 سال گذشته زیاد با غرب کنار آمدند و غرب سر روسیه کلاه گشادی گذاشته و اقتدارش را تضعیف کردهاست. این گروه از معترضان میگویند باند سنپترزبورگ یعنی همین گروه پوتین و مدودف و گروزیلوف که رئیس دومای قبلی بوده، باید کنار بروند و آدمهای ملیگراتری سر کار بیایند و روسیه را به اقتدار گذشتهاش بازگردانند.
گروه سوم معترضان، گروهها و احزاب طرفدار غرب و مورد حمایت غرب هستند که به هر دلیلی در دورههای قبلی یا نتوانستهاند اصلا وارد عرصه رقابت انتخابات شوند یا مثل حزب یابولوکا وارد عرصه رقابت شدند اما نتوانستند بیشتر از 2 درصد آرا را به دست آورند. در دوره قبلی انتخابات هم این حزب همین شرایط را داشت و نظرسنجیها هم نشان میداد که وضعیت این حزب چنین خواهد شد. افرادی مانند گری گاسپاروف و نمتسوف که معاون نخستوزیر پیشین بوده و یا کاسیانوف که از نخستوزیران قبلی بودهاست، افرادی با گرایشهای غربی در میان مخالفان پوتین هستند که الان هم در میان معترضان به نتیجه انتخابات دیده میشوند. این افراد الان از سیستم اعتراض خیابانی و آوردن مردم به خیابانها برای اعتراض به دولت استفاده میکنند که پوتین را مجبور به کنارهگیری یا حداقل انجام اصلاحات کنند.
- در این میان نقش غرب در این تحولات چیست؟
کشورهای غربی چون آمریکا و رسانههای گروهی آنها الان درحال بزرگنمایی این ماجرا هستند. آنها بیکار ننشستهاند و از این فرصت استفاده میکنند تا از این طریق فشار بیشتری بر پوتین وارد کنند تا بلکه بتوانند در مجموعه اختلافاتی که دارند مانند ماجرای سپر دفاع موشکی یا موضوعات سیاسی خاورمیانه، پوتین را به تجدید نظری در مواضعش وادار کنند.
- با این وضعیت بهنظر شما سرنوشت پوتین در انتخابات ریاستجمهوری سه ماه دیگر چه خواهد شد؟
کسانی که با ساختار قدرت و نظام سیاسی روسیه آشنا هستند میدانند که این تحولات و تظاهرات و اعتراضها مدیریت خواهد شد و آنقدر اثرگذار نیست که موجب شود پوتین در تصمیمش برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری تجدید نظر کند. به هر حال تاثیری خواهد گذاشت اما روسها این ماجرا را مدیریت خواهند کرد.