"شنگول" و "منگول" اولین بزهای تراریخته حاوی ژن فاکتور 9 انعقادی صبح روز شنبه 19 دی 1388 در پژوهشکده رویان اصفهان متولد شدند. این بزغاله‌ها حامل ژن تولید پروتئین انسانی با ترکیبی جدید هستند که می‌تواند در درمان مبتلایان به بیماری هموفیلی نوع B موثر باشد.
تراریخته یا ترانس ژن به جاندارانی که از نظر ژنتیکی دستکاری شده باشند، اطلاق می شود. در این فناوری یک یا چند ژن به ژنوم طبیعی جاندار اضافه میشود. جانداران تراریخته کاربردهای بسیاری در پژشکی و زیست فناوری چون تولید انسولین، فاکتور8 و 9 انعقاد خون و هورمون‌های رشد دارند.
2 بز ترایخته شنگول و منگول حاوی ژن فاکتور 9 هستند. به این ترتیب حیوانات تولید شده به عنوان یک بایوراکتور و جایگزین مناسب برای کارخانه‌های داروسازی شناخته می‌شوند؛ چراکه تولید فرآورده‌های دارویی توسط یک بیوراکتور زنده (به معنی حیوانی که با علف تغذیه میشود و فرآورده‌های پروتئینی ارزشمند انسانی را در وجود خود تولید می‌کند) از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است و بهای فرآورده‌های تولیدی آن بسیار کمتر از روش‌های قبلی نظیر کشت بافت است.
به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس اعلام پژوهشگاه رویان، در حال حاضر 2 بزغاله تراریخته در سلامت کامل به سر می برند و پژوهشگران پژوهشگاه رویان درصدد هستند تا با بیان ژن‌های مورد نظر در شیر حیوانات تولید شده به داروهای نوترکیب چون اریتروپئونتین و آلبومین دست یابند.
اولین گام‌ها برای دستیابی به دانش فنی تولید حیوانات تراریخته
پژوهشگاه رویان در مهرماه سال 85 با تولد رویانا نخستین گوسفند شبیه سازی خاورمیانه، به تکنیک شبیه سازی دست یافت و پس از گذشت یک سال با بهبود این تکنیک‌ها به موفقیت‌های تازه‌ای در این زمینه رسید و توانست میزان تولید جنین و مواد باروری حاصل از آنها را به حد مطلوب‌تری برساند.
دو سال و نیم بعد در فروردین ماه سال 88 "حنا" اولین بزغاله شبیه سازی شده ایران، متولد شد. به دنبال آن اولین گوساله‌های شبیه سازی شده خاورمیانه نیز با نام های "بنیانا" و "تامینا" در تیرماه سال 88 متولد شدند که چند روز بعد از تولید به علت بیماری عفونی تلف شدند.
با دستیابی محققان پژوهشگاه رویان به برخی دانش‌های فنی تولید حیوانات تراریخت اقدام به تولید اولین بزهای تراریخت کرد که با عنوان "شنگول" و منگول" متولد شدند و امسال دومین سال تولد خود را جشن می‌گیرند.
آخرین وضعیت 2 بز تراریخت در سالروز تولدشان
رئیس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی، با اشاره به جزئیات تولد نخستین حیوانات تراریخته (ترنس ژن) خاورمیانه خاطر نشان کرد: در اوایل دهه 80 دو پروژه سلول‌های بنیادی و شبیه سازی به صورت همزمان به عنوان دو اولویت مهم در این پژوهشگاه مطرح و دنبال شد.
دکتر حمیدرضا گورابی با اشاره به تولد بزهای تراریخته شنگول و منگول در سال 88 اظهار داشت: این بزها حاوی فاکتور 9 هستند. فاکتور 9 پروتئین نوترکیبی است که در کبد انسان سنتز شده و در صورت اختلال در تولید آن، فرد به هموفیلی نوع B مبتلا میشود.
وی ادامه داد: از این رو مصرف فرآورده دارویی از شیر این دام‌ها می تواند در درمان این بیماری موثر باشد.
گورابی به بیان آخرین وضعیت "شنگول" و "منگول" پرداخت و افزود: این 2 بز تراریخته در حال حاضر در سلامت کامل به سر می‌برند.
تولد بزغاله‌های شنگول و منگول
در فروردین ماه سال جاری سرپرست مزرعه رویان جهاد دانشگاهی خبر از بارداری شنگول داد. دکتر محمدتقی دانش زاده، تولید داروهای نوترکیب را از اولویت‌های این بخش از پژوهشگاه رویان دانست و ادامه داد: در این راستا اقدام به باردار کردن 2 بز تراریخته شنگول و منگول شد.
به گفته رحمان فاخری، با باردار شدن بزهای ترایخت می‌توان با بیان ژن‌های مورد نیاز در شیر آنها افق‌های روشنی در تولید داروهای نوترکیب برای بیماران صعب العلاج ایجاد کرد.
مسئول آزمایشگاه مزرعه رویان جهاد دانشگاهی با اشاره به آخرین وضعیت بارداری و زایمان شنگول و منگول، توضیح داد: بزغاله "شنگول" اسفند ماه سال گذشته به دنیا آمد و توانستیم شیر آن را جمع آوری کنیم و پروسه‌های مربوط به بررسی شیر آن نیز انجام شد.
دکتر رحمان فاخری اضافه کرد: در حال حاضر شنگول دوره نقاهت و استراحت خود را می‌گذراند تا دوباره در پروسه تولید مثل قرار گیرد.
فاخری همچنین به وضعیت بارداری منگول که در فروردین ماه سال جاری باردار بود، اشاره و خاطر نشان کرد: بزغاله منگول هم در فروردین ماه سال جاری به دنیا آمد و در حال حاضر در حال شیردهی است.