شکایت بوسمن، بازیکن نهچندان مطرح بلژیکی موجب شد تا انتقال بازیکنان فوتبال با قانون جابهجایی آزاد نیروی کار در اروپا هماهنگ شود و با تصویب این قانون در سال1995 باشگاههای اروپایی توانستند بازیکنان دلخواه اروپاییشان را بدون محدودیت جذب کنند. کار به جایی رسید که در سالهای اخیر گاهی دیده شده که مثلا چلسی یا آرسنال بدون حتی یک بازیکن انگلیسی به زمین رفتهاند. البته باشگاههای کشورهای مختلف اروپایی برای جذب بازیکن خارجی معیارهایی دارند که مهمترین آنها قیمت و تطبیقپذیری فرهنگی بازیکنان با کشور مقصد است. در این گزارش به رویکرد باشگاههای کشورهای مطرح اروپایی برای جذب بازیکن خارجی پرداخته شده است.
توجه بوندس لیگا به شرق
باشگاههای آلمانی با توجه به اینکه توان مالی کمتری نسبت به همتایان انگلیسی و اسپانیاییشان دارند، معمولا سراغ ستارههای بزرگ نمیروند، هرچند بایرن مونیخ را باید یک استثنا دانست که در حال حاضر ریبری و روبن، 2ستاره بینالمللی را در اختیار دارد. آلمانیها بیشتر سراغ بازیکنان اروپای شرقی و آسیا میروند. بازیکنان ملیپوش کشورهایی مثل لهستان و کرواسی خیلی زود به فوتبال آلمان جذب میشوند و روسها و گرجیها هم تقریبا وضعیت مشابهی دارند. بهعنوان مثال در ترکیب دورتموند، قهرمان فصل گذشته بوندسلیگا چند بازیکن لهستانی دیده میشوند که مطرحترین آنها لواندوفسکی مهاجم است. البته بازیکنان اروپایشرقی از نظر فرهنگی و آب و هوایی راحتتر از دیگران میتوانند با شرایط آلمان کنار بیایند و این موضوع هم اهمیت زیادی در جذبشان به بوندسلیگا دارد. آسیاییها هم در سالهای اخیر حضور پررنگی در بوندسلیگا داشتهاند. پس از مهاجرت ستارگان فوتبال ایران به بوندسلیگا در اواخر دهه90، به تدریج ژاپنیها، کرهایها و چینیها توانستند جای آنها را بگیرند.در حال حاضر کاگاوای ژاپنی که در دورتموند بازی میکند، شاخصترین آسیایی بوندسلیگاست.
لیگ برتر؛ کلکسیون بهترینها
باشگاههای انگلیسی در میان همتایان اروپاییشان بالاترین بودجه را دارند و طبیعی است که به سراغ بهترینها بروند. البته جذابیتهای بازی در لیگ برتر انگلیس هم نقش زیادی در کشیدهشدن بازیکنان به لیگ جزیره دارد. قانونی که اتحادیه فوتبال انگلیس وضع کرده هم فیلتری است که اجازه ورود بازیکنان سطح پایین را به این لیگ نمیدهد. طبق این قانون بازیکنان غیراروپایی تنها درصورتی اجازه کار میگیرند که در 70درصد بازیهای تیم ملیشان در آن سال به میدان رفته باشند. بهعنوان مثال، آندرانیک تیموریان در شروع فصل قبل بهدلیل اینکه چند بازی تیم ملی را از دست داده بود نتوانست به این حد نصاب برسد و فرصت رفتن به بلکبرن را از دست داد. البته این محدودیت با توجه به قانون بوسمن برای بازیکنان اروپایی وجود ندارد. با توجه به سبک بازی لیگ برتر، باشگاههای انگلیسی معمولا بازیکنان فیزیکی و سریع را ترجیح میدهند. برای باشگاههای انگلیسی ملیت بازیکنان اهمیت زیادی ندارد و آنها معمولا سراغ بهترینها میروند. در حال حاضر بازیکنان برزیلی (رامیرس و آندرهلوئیز در چلسی)، آرژانتینی (توز و آگرو در منچسترسیتی)، آفریقایی (یحیی تورهغنایی در سیتی) و آسیایی (پارک در منچستریونایتد) در لیگ برتر حضور دارند. در میان بازیکنان اروپایی هم حضور فرانسویها، اسپانیاییها و پرتغالیها در لیگ برتر پررنگتر بوده است.
فرانسه به رنگ آفریقا
بین باشگاههای فرانسوی و بازیکنان آفریقایی همزیستی مسالمتآمیزی وجود دارد و هردوگروه، از همکاری با یکدیگر سود میبرند. باشگاههای فرانسوی استعدادهای آفریقایی را از سنین پایین جذب کرده و پرورش میدهند و از آنها در تیم اصلی استفاده میکنند. بازیکنان هم باشگاههای فرانسوی را سکوی پرتابی میدانند تا به دنیای فوتبال معرفی شوند و درصورتی که بتوانند، به باشگاههای بزرگتر منتقل شوند. این ارتباط نزدیک بیش از همه بهدلیل رابطهای است که فرانسه با کشورهای آفریقایی در قرن اخیر داشته و اکثر آنها به زبان فرانسه آشنایی دارند و مشکلی برای رفت و آمد به این کشور ندارند. بهعنوان مثال میتوان به دروگبا، یحیی توره و سیدو کیتا اشاره کرد که با مشهورشدن در لیگ فرانسه توانستند به بهترین تیمهای اروپا منتقل شوند.
درحال حاضر هم آندره آیو، پسر عابدی پله و یکی از بهترینهای قاره آفریقا در مارسی فرانسه بازی میکند؛ مهاجمی که منچستریونایتد و آرسنال بهطور جدی خواهان او هستند. البته تعداد زیادی از این بازیکنان آفریقایی در واقع متولد فرانسه هستند ولی با توجه به اصالتشان و اینکه برخی از آنها شانس بازی در تیم ملی فرانسه را ندارند، پیراهن تیمهای ملی آفریقایی را به تن میکنند؛ بهعنوان مثال کانوته (مهاجم والنسیا و تیم ملی مالی)، شاماک (مهاجم آرسنال و تیم ملی مراکش) و... همگی متولد فرانسه هستند.
نگاه ایتالیاییها به آرژانتیندر لیگ ایتالیا هم درست مثل لیگ اسپانیا، اولویت با بازیکنان آمریکای جنوبی است. باشگاههای ایتالیایی برای خریدن بازیکنان خارجی قبل از همه سراغ برزیلیها و آرژانتینیها میروند. البته سهم باشگاههای متمولی مثل میلان و اینتر، ستارگان آمریکای جنوبی است و باشگاههای کوچکتر سراغ بازیکنان درجه دوم این منطقه میروند. در میان بازیکنان آمریکای جنوبی، آرژانتینیها حضور پررنگتری در سری A دارند، چرا که گروه زیادی از آنها اجداد ایتالیایی دارند. یکی از آنها کامورانزی بود که با توجه به اصالت ایتالیاییاش حتی حاضر شد برای تیم ملی این کشور هم بازی کند. در میان باشگاههای ایتالیایی، اینتر در سالهای اخیر بیش از سایرین به آرژانتینیها توجه داشته و تبدیل به پایگاه آرژانتینیها شده است. خاویر زانتی، کامبیاسو، ساموئل و میلیتو مشهورترین آرژانتینیهای اینتر هستند. در عوض میلان در این سالها به برزیلیها رو آورده و تیاگو سیلوا، پاتو و روبینیو را دارد.
لالیگا؛ اولویت با لاتینیها
باشگاههای اسپانیایی معمولا برای خرید بازیکن خارجی سراغ بازیکنان آمریکای جنوبی میروند. اکثر مردم کشورهای این منطقه (جز برزیل) به زبان اسپانیولی صحبت میکنند و به همین دلیل بازیکنان این کشورها هم به سرعت با شرایط زندگی در اسپانیا هماهنگ میشوند. البته بارسا و رئال برای خرید بازیکن خارجی محدودیتی قائل نیستند و بهترینها را بدون توجه به ملیتشان جذب میکنند. پس از درخشش آلمان در جامجهانی2010، رئالیها سراغ ستارههای آلمانی رفتند و با اوزیل و خدیرا قرارداد بستند. در رئال، آرژانتینیها با حضور دی ماریا و هیگواین حضور پررنگی دارند و فرانسویها هم با بنزما، دیارا و واران کمشمار نیستند. بارسا هم با وجود بازیکنان ساخته لاماسیا (آکادمی مشهورش) در این سالها بازیکنان خارجیای مثل رونالدینیو، اتوئو، آبیدال، دنیآلوز و آلکسیس سانچز را خریده است. البته در نگاهی کلی به باشگاههای اسپانیایی تعداد بازیکنان برزیلی، آرژانتینی و پرتغالی بیشتر از دیگران است.