فوتبال، یک آرایش سیستمی متقارن دارد که بعدها به علت محدودیت‌ها، سیستم‌های فوتبال در مسیر اجتناب از همین پست‌های اختصاصی حرکت کرد. مثلا در سیستم اولیه فوتبال ملی یعنی سیستم WM مجبور بودیم یک بک‌چپ، هافبک چپ، گوش چپ، و بغل چپ داشته باشیم. یعنی از 11ملی‌پوش، 4نفر را باید به صورت اختصاصی در منطقه چپ میدان به بازی می‌گرفتیم و اگر چپ‌پا پیدا نمی‌کردیم، باید از راست‌پاها استفاده می‌کردیم تا با صرف انرژی زیاد در منطقه چپ بازی کنند.
پرونده این هفته به بازیکنان چپ‌پا در فوتبال ایران اختصاص دارد. بازیکنان چپ‌پا، فقط گروه محدود و معدودی از اهالی فوتبال را تشکیل می‌دهند که توان حضور در منطقه چپ میدان را دارند. فوتبال، یک آرایش سیستمی متقارن دارد که بعدها به علت محدودیت‌ها، سیستم‌های فوتبال در مسیر اجتناب از همین پست‌های اختصاصی حرکت کرد. مثلا در سیستم اولیه فوتبال ملی یعنی سیستم WM مجبور بودیم یک بک‌چپ، هافبک چپ، گوش چپ، و بغل چپ داشته باشیم. یعنی از 11ملی‌پوش، 4نفر را باید به صورت اختصاصی در منطقه چپ میدان به بازی می‌گرفتیم و اگر چپ‌پا پیدا نمی‌کردیم، باید از راست‌پاها استفاده می‌کردیم تا با صرف انرژی زیاد در منطقه چپ بازی کنند.
آنچنان که گفتیم بعدها تغییراتی در فوتبال ایجاد شد که براساس این تغییرات، چپپاهای اختصاصی برای بودن در فوتبال، انرژی زیادی را صرف نمی‌کردند. مثلا در سیستم 2-5-3 که فوتبال ما در سال‌های دهه70 با این آرایش بازی کرده است و هنوز نفس‌نفس‌زنان در برخی تیم‌ها حضور دارد، تنها به یک چپ‌پای اختصاصی نیاز داشتیم. به این ترتیب که 3دفاع میانی متمرکز، هر سه‌شباهت فنی نزدیکی به هم داشته و لزوم چپ و راست بودن آن‌ها و یا چپ‌پا و راست‌پا بودن آن‌ها مطرح نبود، چنانچه 3هافبک و 2مهاجم هم چنین وضعیتی داشتند. تنها 2پیستون چپ و راست بودند که ضرورتا باید توان بازی با پای چپ و پای راست را می‌داشتند.
حتی در بسیاری اوقات، پیستون چپ فوتبال ما، راست‌پا بود. مثل مجتبی محرمی. از آن‌جا که حس می‌کنیم تبدیل بحث نوستالژی به مرجع آماری شدن، زیبنده نیست و در هفته‌های اخیر هم معارفه چهره‌های تاریخی در فهرست صفحات مورد اشاره، از جذابیت آن کاسته است، موضوع موردبحث این هفته را تغییر دادیم. در این مطلب بازیکنان منطقه چپ میدان را در تاریخ فوتبال ملی مرور می‌کنیم و به خصوصیات ویژه فنی، اخلاقی و ذهنی و مقایسه هوش آن‌ها با سایرین می‌پردازیم. همچنین به این نکته می‌پردازیم که چطور برخی از راست‌پاهای اصیل مثل محرمی و انصاری‌فرد و ابطحی، این‌چنین مردان موفقی در منطقه چپ شدند.
اکبر افتخاری
در سال‌های 42 تا 48 ملی‌پوش بود. آن‌قدر خوب بود که در جام ملت‌های 1968 آسیا، بهترین گوش چپ میدان بود. وقتی سیستم WM از فوتبال ما حذف شد، افتخاری هم دیگر مهره بزرگی محسوب نمی‌شد.
داریوش مصطفوی
بعد از یک‌دوره افت، در سال1350 توسط مرحوم دهداری به تیم‌ملی برگشت. او که بغل‌‌چپ و گوش‌چپ سیستم WM بود، تبدیل به مهاجم چپ سیستم 3-3-4 شد. مصطفوی برای ادامه تحصیلات خود به آمریکا رفت و به این ترتیب از فوتبال ملی دور شد.
محمدرضا عادلخانی
توانای‌اش در بازی با پای چپ باعث شد 7سال از دوران جوانی را در 3تیم دسته دومی آلمانی به نام‌های دوپرتال-واتن‌شید و روت‌وایس‌اسن بگذراند و سال51 در 26سالگی به فوتبال ما برگشت و خیلی سریع مهاجم چپ تیم‌ملی فوتبال و تیم تاج سابق شد.
ایرج دانایی‌فرد
سال57 در تیم‌ملی بهترین بازیکن ایران در جام‌جهانی شد و گل ایران را در همان جام به اسکاتلند زد. می‌بینید که چپ‌پاها، مدام و پی‌درپی خصوصیات ویژه‌ای را برای خودنمایی دارند، آن‌قدر چپ‌پای قوی بود که به‌اصطلاح می‌گفتند پای راستش کور است.
بیوک جدیکار
بیوک جدیکار بهترین گوش چپ دهه‌های 20 و 30 فوتبال ما بود. در مورد جدیکار جالب است بدانید که او سابقه بازی در تیم ویکتوریا‌برلین آلمان را دارد. به عبارتی باید بگوییم که جدیکار اولین لژیونرها حرفه‌ای در فوتبال ما بوده است.
قبل از او، مردانی چون حسین صدقیانی و حسینعلی خان‌سردار به صورت کاملا اتفاقی و غیر‌حرفه‌ای در مسابقات فوتبال لیگ کشورهای بلژیک و سوئیس حضور داشته‌اند.
رضا وطنخواه
یک دفاع چپ کاملا متخصص بود، هر‌چند سطح او در فوتبال به اندازه یک چپ‌پای رویایی نبود، اما در کارش آن‌قدر خوب عمل می‌کرد که در فوتبال او را «رضا فاکتی» لقب دادند. فاکتی دفاع چپ تیم‌ملی ایتالیا در دورانی بود که لاجوردی‌ها قهرمان جام ملت‌های 1968 و نایب‌قهرمان جام‌جهانی 1970 شدند.
مصطفی عرب
از سال1338 تا سال1351 در دفاع چپ تیم‌ملی بازی می‌کرد. اولین مرد فوتبال ملی ما بوده که در سال51، از مرز 50بازی ملی گذشت. از خصوصیات ویژه او همین بس که فوتبال را در 35سالگی کنار گذاشت و به آمریکا رفت و تا 65سالگی 5مدرک دکترای آکادمیک در این کشور گرفت تا بار دیگر به خصوصیات ویژه و عجیب چپ‌پاها در فوتبال ایران و دنیا صحه بگذارد.
محراب شاهرخی
از خصوصیات ویژه او توان بازی با هر 2پا بود. شاهرخی هم در چپ و هم در راست بازی می‌کرد و توان بازی با هر 2پا را داشت و به‌خاطر این خصوصیت ویژه سال‌ها در تیم‌ملی فعالیت می‌کرد. با این حال پای تکیه مرحوم شاهرخی راست بود.
محمد پنجعلی
پنجعلی یک چپ‌پای اصیل بود. او در منطقه دفاع چپ بود که به تیم‌ملی فوتبال دعوت شد. در 23سالگی کاپیتان ابومسلم شد و به پرسپولیس آمد. وقتی دیگر بازیکن تازه‌وارد پرسپولیس یعنی کاظم سیدعلیخانی در سال58 تصادف شدیدی کرد، پنجعلی به پیشنهاد مرحوم محراب شاهرخی به منطقه دفاع میانی رفت و آن‌قدر استعداد داشت که در این منطقه برای فوتبال ایران بهترین شد.
برای آن‌که بدانید او چپ‌پا بوده اشاره خواهیم کرد که 4گل رسمی او برای پرسپولیس در مدت 15سال با پای‌چپ بوده و او هرگاه از دفاع آخر توپ را با عبور از یک‌مهاجم جلو می‌آورده توپ را به صورت خاطره‌‌انگیزی روی پای چپ می‌انداخت.
عزت جانملکی
زنده‌یاد در سال‌های 51 تا 53 دفاع چپ ثابت تیم‌ملی فوتبال بود. جانملکی در سال78 به علت ابتلا به بیماری LS به رحمت خدا رفت. او یکی از بهترین مردان چپ‌پای تاج سابق بود. اما او هم مثل خیلی‌های دیگر پای تکیه‌اش راست بود.
آندرانیک اسکندریان
معروف‌ترین ارمنی ملی‌پوش برای تاریخ فوتبال ما بود که ستاره ایران در جام‌جهانی 1978 لقب گرفت و از ایران به تیم کاسموس نیویورک پای گذاشت. اسکندریان در مقطعی آن‌قدر خوب و خاطره‌انگیز کار کرد که در حضور بکن‌باوئر کاپیتان تیم کاسموس نیویورک شد.
مهدی دینورزاده
ستاره‌ای که تا چهل‌سالگی بازی کرد. پاس و شاهین تیم‌های اوج او بودند. دینورزاده مثل پنجعلی از دفاع چپ به دفاع میانی رفت. او تیم‌های مجموعه انقلاب و مهرشمیران را در فوتبال ایران پایه گذاشت و پای تخصصی او چپ بود.
علی‌اصغر حاجیلو
از ستارگانی که طی سال‌های 59 تا 65 در تیم‌ملی بود. ستاره تیم‌ملی و تاج سابق راست‌پا بود که به‌خاطر سالیان بسیار بازی با پای چپ توانست توانایی ویژه‌ای از خود در دفاع چپ تیم‌ملی ارائه هد.
روح‌ا.. عبادزاده
در تیم امید سال62 ستاره بود. تا سال64 برای پرسپولیس بازی کرد و سپس به آلمان رفت. عبادزاده فوتبال را در 25سالگی رها کرد، و‌گرنه می‌توانست یک دفاع چپ استثنایی تاریخ‌ساز باشد. اما دفاع چپی که پای اصلی او راست بود.
مجتبی محرمی
دفاع چپ بود، اما راست‌پا و بسیار باهوش. محرمی به‌خاطر همین هوش سرشار توان بازی در دفاع میانی، چپ، راست، هافبک چپ و راست، هافبک میانی و مهاجم را داشت و همیشه از بهترین‌ها بود.
محمد‌حسن انصاری‌فرد
تمام خصوصیات ویژه‌ای که از مجتبی محرمی برمیآمد از انصاری‌فرد هم برمیآمد. انصاری‌فرد از سال65 تا 70 در تیم‌ملی بود و تقریبا در تمام پست‌های فعال فوتبال ایران بازی می‌کرد، با همان پای غیرتخصصی چپ!
صادق ورمزیار
در سال‌های 68 تا 75 حضوری متناوب را در تیم‌ملی تجربه کرد و در سال‌های 64 تا 76 بازیکن تیم استقلال بود. وقتی سیستم‌های فوتبالی 2-5-3 شد، او از مردان توانای پیستون چپ شد. او هم در بین مردان 2پای فوتبال ما، چپ‌پا نبود ولی سمت چپ بازی می‌کرد.
سید‌علی افتخاری
هر‌چند هافبک میانی بود، اما توانایی ارائه بازی با پای چپ را هم داشت و به دلیل همین توانایی توسط مرحوم دهداری، هرازگاهی در غیاب مجتبی محرمی در منطقه دفاع چپ بازی می‌کرد. او هم از جمله بازیکنانی بود که هیچ‌کس نفهمید چپ‌پاست یا راست‌پا!
سید‌مهدی ابطحی
اگر می‌خواهید بدانید این هافبک چپ غریزی، اصالتا چه پستی داشت به پنالتی زدن‌هایش توجه کنید. هافبک چپی که خیلی‌ها او را غریزی می‌دانستند مثل محرمی، انصاری‌فرد و حاجیلو راست پا بود! این ادعای خیلی‌هاست، اما خود ابطحی و حمید درخشان می‌گویند او چپ‌پا بوده است.
منوچهر شفقتیان
درست است یک‌سال تمام بازیکن پرسپولیس بود، اما در دوره حضورش در دارایی و راه‌آهن از عوامل قدرت بالای این تیم در دهه60 به شمار می‌رفت. او راست‌پا بود، اما توان بالای بازی در منطقه چپ را داشت.
جواد منافی
حیف از ستاره‌ای که می‌توانست بهترین دفاع چپ و هافبک چپ غریزی و چپ‌پای فوتبال ما باشد، اما در زمستان سال73 در‌حالی‌که تنها 24سال داشت به علت یک تصادف شدید رانندگی، فوتبال را کنار گذاشت.
رضا شاهرودی
ابتدا مهاجم توانمندی بود که در تیم کشاورز سال71 به دفاع چپ آورده شد و در سال72 که به پرسپولیس رفت، مدافع چپ این تیم شد و تا سال81 در این تیم و 2تیم ترکیه‌ای و چینی به میدان رفت. او هم به صورت تخصصی دفاع چپ بود.
مهرداد میناوند
او توانایی بالایی برای ارائه بازی در دفاع و هافبک چپ و البته پیستون چپ داشت و مهم‌تر از هر چیز این بود که مهرداد چپ‌پا و چپ‌دست و یک بازیکن باهوش بود.
علیرضا امامی‌فر
توان بازی در همه مناطق چپ میدان را داشت و در سال78 توسط پورحیدری، حدود 10بازی در پیستون چپ به میدان رفت. او در 2منطقه توان بازی داشت، ولی اصولا چپ‌پا بود.
ناصر محمدخانی
اگر توان بازی با پای راست را نداشت، از او به‌عنوان یک چپ‌پای غریزی یاد می‌کردیم. ناصر محمدخانی مهم‌ترین مرد 2پای تاریخ فوتبال ایران بود که اکثر ضربات کاشته و کرنرش را با پای چپ می‌زد. او به عقیده خیلی‌ها باهوش‌ترین چپ و یا راست‌پای فوتبال ما بود.
جواد قراب
در تیم‌ملی و باشگاه تاج سابق در سال‌های ابتدایی دهه50 یک هافبک چپ خوب بود که به طور قطع درجه اهمیت و توان فنی او از یک هافبک معمولی بالاتر بود. قراب امروز مدیر بانک سپه است. او در پست هافبک چپ تیم‌ملی هم بازی کرده است، ولی راست‌پا بود.
ابراهیم قاسم‌پور
تا سال57، زمانی که 23ساله شد، 40بازی ملی داشت. در تیم‌ملی آن سال‌ها هافبک چپ بود، اما بعدها بارها پستش را عوض کرد. قاسم‌پور از جمله بازیکنانی بود که در راست و چپ عالی کار می‌کرد.
حمید درخشان
همیشه هافبک چپ بود، اما بعدها به علت افزایش توان فنی به هافبک میانی رفت و در مقطعی حتی برای پرسپولیس، پست دفاع چپ را هم تجربه کرد.
درخشان از باهوش‌ترین هافبک‌های چپ غریزی فوتبال ما بود. او هم یک دوپای باهوش و استثنایی بود، اما دراصل یک راست‌پا بود چون پنالتی‌هایش را با پای راست می‌زد.
رضا احدی
از باهوش‌ترین چپپاهای فوتبال ما بود که به علت مسائل خاصی که در آن سال ها وجود داشت 5سال از بهترین سال‌های عمرش را در تیم‌ملی از دست داد. احدی سابقه بازی در لیگ آلمان را هم دارد. او هم چپ‌پا و هم چپ‌دست و هم بسیار باهوش بود.
اسماعیل قویدل
چند تیم بهره‌مند از چپپاهای خوب بودند. مثل بانک تجارت ابتدای دهه70 که قویدل و دین‌محمدی را داشت. قویدل، دفاع چپ تیم امید و ملوان بود که بعدها به تجارت رفت، اما فوتبالش زود تمام شد.
سیروس دین‌محمدی
در تیم بانک تجارت عملکرد خوب و شایسته‌ای داشت، اما در تراکتور‌سازی و استقلال هم عالی بود هر‌چند در تیم ماینس آلمان زیاد خوب کار نکرد. دین‌محمدی هم از باهوش‌ترین ستاره‌های چپ‌پای فوتبال ما محسوب می‌شد.
مهدی حاج‌محمد
یکی از پدیده‌های زودگذری که سال49 در 19سالگی ملی‌پوش شد و سال54 در 25سالگی فوتبال را کنار گذاشت. حاج‌محمد آن‌قدر خوب با هر 2پا بازی می‌کرد که درباره‌اش گفته می‌شود خودش هم نمی‌دانست چپ‌پا بود یا راست‌پا!
مهدی لواسانی
شباهت‌های زیادی به محمد پنجعلی داشت از این جهت که یک مدافع میانی بود، ولی پای تخصصی‌اش چپ بود. در سال‌های 51 تا 53 ملی‌پوش بود. لواسانی از این حیث به مهدی دینورزاده هم شباهت داشت.
علیرضا خورشیدی
مهاجمی بود که در سمت چپ میدان بازی می‌کرد و یک چپ‌پا و چپ‌دست باهوش بود. خورشیدی سابقه حضور در تیم‌ملی را از سال50 تا 56 داشت و امروز خارج کشور است.
جواد ا...وردی
مدافعی که در جام‌جهانی 1978 در دیداری که اسکندریان غایب بود در دفاع چپ بازی کرد. او برای پرسپولیس هم بارها در دفاع چپ بازی کرده بود، اما توان بازی با پای راست را هم داشت و مثل حاج‌محمد خودش هم نمی‌دانست چپ‌پاست یا راست‌پا.
کاظم سیدعلیخانی
برای پرسپولیس 8سال تمام در دفاع چپ بازی کرد، اما راست‌پا بود که علت حضورش در منطقه چپ فقر دفاع چپ در پرسپولیس آن سال‌ها بود. سیدعلیخانی آن‌قدر خوب بود که پروین در این سال‌ها دفاع چپ دیگری جذب نکرد.
حمید علیدوستی
از مردان تکنیکی، مسلط وتوانا به بازی با هر 2پا بود، علیدوستی خط حمله بازی می‌کرد و به اندازه‌ای که با پای راست توان گلزنی داشت، با پای چپ هم توانایی داشت.
عبدالعلی چنگیز
هر 3مهاجم تیم‌ملی در سال‌های 63 تا 65، از هر دو پای راست و چپ خود استفاده می‌کردند. در میان این سه تنها محمدخانی به صورت غریزی چپ‌پا بود، ولی برخلاف بعضی‌ها از پای راستش هم کار می‌کشید!
فرشاد پیوس
باور کنید که فرشاد که با هر دوپا گل می‌زد، او یک چپ‌پای استثنایی بود. پیوس در میزان استفاده از پای چپش پرتوان و استاد بود.
جعفر مختاری‌فر
او هم از هر دوپای خود در بازی بهره می‌گرفت، اما با پای راست بهتر بازی می‌کرد. او در تیم‌ملی و استقلال و همین‌طور باشگاه دارایی، بارها در منطقه هافبک و حتی دفاع چپ بازی کرد.
محمد نصرتی
از بازیکنی که در مسابقات جام‌جهانی 2006 آلمان در دفاع چپ تیم‌ملی بازی کرد نمی‌توانیم به این سادگی عبور کنیم، هر‌چند راست‌پای تخصصی باشد، ولی به‌هرحال این راست‌پای تخصصی به بهترین شکل ممکن توانایی‌هایش را در دفاع چپ ارائه می‌کرد.
علیرضا نیکبخت‌واحدی
نیکبخت یک چپ‌پای متخصص بود که هیچ‌وقت از چپ جدا نشده، حتی گاهی که به خط حمله هم می‌رفت این اتفاق رخ نمی‌داد . نیکبخت 31ساله هنوز در میدان است و فعال! او در پیستون چپ، دفاع چپ، هافبک چپ و مهاجم چپ بازی کرده است.
علی بداوی
دوره حضورش در تیم‌ملی کوتاه و محدود به 2، 3سال بود، اما در این مدت به 20بازی ملی رسید. در سال‌های 2002 تا 2004، اوج کارش را به جامعه فوتبال نمایاند. بداوی چپ‌پا بود. تنها چپ‌پایی که در تیم‌ملی کتک‌کاری کرد. از درگیری با یار خودی یعنی رحمان رضایی در جام‌ملت‌های 2004 می‌گوییم!
فریدون زندی
یکی دیگر از بازیکنان چپ‌پای فعال در فوتبال ماست که در هافبک چپ، بیشتر بازی کرده و امروز در تیم استقلال سعی دارد به دوران اوج خود برگردد، در‌حالی‌که 32ساله است.
مهرزاد معدنچی
او نیز جزو چپ‌پاهاست و بازی‌اش در میدان هرازگاهی خارج از شکل و شمایل منطقی قرار می‌گیرد و حرکاتش غیر‌طبیعی جلوه می‌کند. سن معدنچی در شناسنامه 30ساله و در پاسپورت 27ساله است و از بایکنان خوش‌اخلاق فوتبال به شمار می‌رود.
احسان حاج‌صفی
از بازیکنان چپ‌پای نسل متاخر در فوتبال ماست که در 17سالگی با درخشش در سپاهان کار خود را شروع کرد و امروز در 21سالگی عضو تیم تراکتور‌سازی تبریز است و در آستانه 45بازی ملی قرار گرفته است.
مهرداد پولادی
درحالحاضر در پرسپولیس بازی می‌کند. پرسپولیس فاقد یک چپ‌پای کلاسیک و خوب، امروز صاحب یک چپ‌پای خوب 25ساله است که توان بازی در 2منطقه دفاع چپ و هافبک چپ دارد و کارلوس کی‌روش، سرمربی تیم‌ملی ایران او را به جای احسان حاج‌صفی، درحالحاضر به عنوان بازیکن ثابت تیم‌ملی به کار می‌گیرد.
ستار زارع
او راست‌پا‌ست، ولی در دوران فقر دفاع چپ در تیم‌ملی، برانکو او را به دفاع چپ برد و از او چند‌بازی در دفاع چپ گرفت که البته عملکردش پذیرفتنی بود.
امیرحسین فشنگچی
بازیکن 25ساله پرسپولیس، عضو سابق امید پرسپولیس بود که به صبا رفت و حالا به تیم سابق خود برگشته است. فشنگچی برای پرسپولیس چپ‌پایی بود که نتوانسته آنچنان که انتظار می‌رود خوب کار کند.
جواد شیرزاد
در دفاع چپ استقلال است. در استقلال امروز جواد شیرزاد، میثم حسینی و فریدون زندی چپ پا هستند شیرزاد 29 ساله از ملوان بندر انزلی به فوتبال ایران معرفی شد.
محمد محمدی
دروازه‌بان‌های انگشت‌شماری در تاریخ فوتبال ما از پای تخصصی چپ بهره‌مند بوده‌اند که محمد محمدی بازیکنی که امروز در 34سالگی هنوز به سنگربانی مشغول است، از آن دسته به شمار می‌رود.
هادی طباطبایی
هادی طباطبایی یکی دیگر از گلرهای چپ‌پای تاریخ فوتبال ما محسوب می‌شود. او 38ساله و سال‌هاست که کسوت مربیگری را انتخاب کرده است.
حسن اشجاری
از عوامل ناکامی ایران در مقدماتی جام‌جهانی 2010 و از بازیکنان محبوب علی دایی بود که در بازی ایران و عربستان در تهران مرتکب چند‌اشکال فنی شد. او که اصالتا اهل انزلی است، در هر دوتیم سپاهان و ذوب‌آهن اصفهان بازی کرده است.
غلامرضا عنایتی
بهترین گلزن تاریخ لیگ در فوتبال ایران یک چپ‌پای تخصصی است که اکثر گل‌های خود را با پای چپ به ثمر رسانده است. عنایتی 35ساله هنوز در لیگ فعال است و یکی از بهترین بازیکنان فوتبال ما به شمار می‌رود.
محسن ایران‌نژاد
ایران‌نژاد همان پدیده‌ای است که استیلی قصد داشت او را با خود به پرسپولیس بیاورد و البته فیروز کریمی، سرمربی امروز تیم شاهین بوشهر اعتقاد دارد تا یک‌سال دیگر او یکی از بهترین چپپاهای فوتبال آسیا خواهد شد.
فرزاد آهک‌پور
اگر فوتبالش با دوره جنگ مصادف نمی‌شد، می‌توانست یکی از نوابغ تاریخ فوتبال ملی ما باشد. آهک‌پور ستاره جام حذفی 67-66 بود که با شاهین اهواز قهرمان شد.
محسن خلیلی
آقای گل سال87-86 کشور و بازیکنی که در 2سال 85 تا 87، 6گل به استقلال زده، امروز 31ساله است و هنوز فعال. او گل‌های زیبایی را در آن سال‌ها با پای چپ زد و به طور کل با 18گل آقای گل آن سال شد.
آرش نوآموز
پسر ناصر نوآموز رئیس سابق فدراسیون فوتبال کشورمان بود که در 28سالگی به لیگ آمریکا رفت و درMSL به بازی پرداخت. او با تیم پاس سال1371 قهرمان جام باشگاه‌های آسیا شد.
علی‌اصغر مدیر‌روستا
در فوتبال راست‌پا بود، اما یک‌سوم گل‌های خود را در فوتبال با پای چپ به ثمر رسانده است. مدیر‌روستا یک دوپای استثنایی بود که تا سال1382 در فوتبال ایران مطرح بود و تا 36سالگی مهره‌ای مطرح و استثنایی به شمار می‌رفت.
امیرحسین صادقی
یکی از دفاع چپ‌های خوب فوتبال ایران بود. صادقی چپ‌پا بود، اما در منطقه راست هم بازی می‌کرد. او البته در فوتبال ایران یک رکورد منفی هم در تعداد گل‌به‌خودی دراختیار دارد.
عدنان زاهدی
عضو تیمی بود که به پدیده باشگاه‌های تهران معروف شد. این بازیکن چپ‌پای فانتزی در تیم‌های تهرانجوان، بانک‌ملی، دریانوردان و پاس بازی کرد. علی پروین یکی از تحسین‌کنندگان نوع بازی وی بود. او البته در دو مقطع می‌توانست به پرسپولیس و استقلال برود که البته نرفت.
علی آذری
دفاع و پیستون چپی بود که در استیل‌آذین و شموشک عملکرد خوبی داشت و یکی از اشکالاتش این بود که به تیم‌های پرسپولیس و استقلال نرفت.
شهرام برات‌پوری
یک چپ‌پای اهوازی بود که در اوج دوران فوتبالش در سال77 ناگهان دچار مصدومیتی شدید شد و به این ترتیب سه‌سال مهم فوتبالی خود را از دست داد.
محمد برزگر
او هم دفاع‌چپ اصالتا چپ‌پا بود. مردی که می‌توانست بهترین دفاع چپ ایران باشد، اما فوتبال را بنا به دلایلی خیلی زود کنار گذاشت.
همشهری تماشاگر