در سفرهای نوروزی علاوه بر دقت و احتیاط و توجه به مقررات رانندگی، مسائل بهداشتی را نیز باید به‌طور ویژه مد نظر قرار داد. در واقع باید متوجه بود که سفر از شهری به شهر دیگر می‌تواند افراد را درصورت عدم‌دقت با مخاطرات بهداشتی روبه‌رو کند، به‌ویژه هنگام مصرف مواد‌غذایی در هتل‌ها و رستوران‌های بین راهی و همچنین استفاده از آب آشامیدنی. برای پی بردن به موارد بهداشتی که مسافران در عید باید آنها را رعایت کنند تا سفری سالم و بدون بیماری و ناراحتی ناشی از بیماری داشته باشند، با دکتر کاظم ندافی رئیس اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که درپی می‌آید.
- اصطلاحی در میان قدیمی‌ها رایج بود که می‌گفتند هنگام سفر از شهری به شهر دیگر، فرد مسافر آب به آب می‌شود. در سال‌های اخیر نیز بارها در محافل پزشکی گفته شده است که به‌دلیل وجود املاح در آب شهرها و تفاوت میزان این املاح در هر شهر افرادی که در زمان تعطیلات عید یا هر زمان دیگر به مسافرت می‌روند در 2-3روز اول سفر به شهر جدید تا حدی احتمال دارد دچار مشکلات گوارشی از قبیل شکم روش شوند. این نظرقدیمی‌ها تا چه حد مبنای علمی دارد؟
اصطلاح قدیمی آب به آب شدن پایه علمی دارد. معمولا زمانی که فرد به آب منطقه محل سکونت خود عادت کرد، وقتی که املاح موجود در این آب تغییر کند، به‌ویژه اگر ترکیب سولفات منیزیم در آب بالا باشد، باعث ایجاد شکم روش می‌شود، درصورتی که عامل بیماری‌زای میکروبی وارد بدن انسان نشده است؛ در واقع این ترکیب شیمیایی آب است که باعث بروز این بیماری شده است. این نوع شکم روش به سرعت و بدون هیچ‌گونه درمانی طی یک یا 2روز خوب می‌شود. در شرایط کنونی در شهرهای کشور به‌دلیل آزمایش‌های زیادی که روی آب این شهرها انجام می‌دهیم، مشکل بالا بودن میزان سولفات منیزیم در آب شهرهای کشور را نداریم.
از این بابت ما اطمینان داریم که همان‌گونه که آب به آب شدن اصطلاحی قدیمی است موضوع آن نیز مربوط به قدیم بوده است. امروزه ما کمتر به چنین مشکلی برمی‌خوریم. اما به هر صورت توصیه‌ای که ما به مردم در ارتباط با آب آشامیدنی داریم این است که در زمان سفر از شبکه آب آشامیدنی شهرها استفاده کنند و در طول سفر نیز آب سالم شهری با خود همراه ببرند یا اینکه از آب‌های بطری شده دارای مجوز وزارت بهداشت استفاده کنند و از آب‌هایی که در مخازن بین راهی است استفاده نکنند.
- اکنون در آستانه عید نوروز قرار داریم و فصل سفرهای بهاره آغاز می‌شود. پیش از انجام سفر چه تدابیر بهداشتی را باید رعایت کرد؟ و برای سفرهای داخلی چه وسایل بهداشتی را باید با خود همراه برد؟ آیا برای سفرهای خارجی واکسن‌های خاصی توصیه می‌شود؟
در سفرهای داخلی واکسن خاصی مد نظر نیست و وزارت بهداشت نیز زدن واکسن برای داخل کشور را توصیه نکرده است اما زدن واکسن برای سفرهای خارجی توصیه می‌شود؛ البته واکسن زدن برای مسافرت به چند کشور خارجی که شرایط مطلوب بهداشتی ندارند الزامی است. پیش از آغاز سفر به مسافر اطلاع داده می‌شود که چه واکسن‌هایی را برای سفر به این چند کشور خاص باید بزند. اما در سفرهای داخلی نیز باید تنها داروهایی را همراه ببریم که پزشکان تجویز کرده‌اند و فرد موظف است که این داروها را به‌طور منظم مصرف کند. وزارت بهداشت همراه داشتن دارو بدون تجویز پزشک و مصرف خودسرانه دارو در زمان مسافرت را توصیه نمی‌کند.
از آنجا که منشأ بیشتر بیماری‌ها در مسافرت مواد‌غذایی آلوده و فاسد و آب آشامیدنی ناسالم است توصیه می‌کنیم مسافران از مصرف مواد فله‌ای و موادی که با شرایط غیربهداشتی تهیه شده و توسط فروشندگان دوره‌گرد یا در اماکنی که مجوز بهداشتی لازم را ندارند عرضه می‌شوند، صرف‌نظر کرده و مواد‌غذایی را در طول سفر از مکان‌هایی تهیه کنند که دارای کارت بهداشتی یا مجوز وزارت بهداشت هستند. از مصرف آب‌میوه‌هایی که به‌صورت غیربهداشتی تهیه می‌شوند نیز اجتناب کنند. هنگام صرف غذا در رستوران‌ها یا هتل‌های بین راهی افراد باید به کارت بهداشتی متصدیان رستوران‌ها توجه داشته باشند، همچنین باید به ظاهر، رنگ، بو و مزه مواد‌غذایی هم توجه کنند، چراکه بسیاری از مسمومیت‌ها به‌دلیل مصرف مواد‌غذایی فاسد و آلوده رخ می‌دهد. در مجموع اگر مسافران در این رابطه با مشکل مواجه شدند تلفنی داریم که در سراسر کشور همه روزه از ساعت 8 صبح تا 8 شب در اختیار مردم است(09678) و مسافران می‌توانند ضمن تماس با این شماره اگر شکایتی دارند مطرح کنند و نیز در مورد مسائل بهداشتی سؤالاتی بپرسند. در پی مطرح شدن شکایت، بازرسان برای پیگیری موضوع به محل مورد شکایت اعزام خواهند شد.
- وزارت بهداشت چند اکیپ نوروزی را در سراسر کشور مستقر خواهد کرد؟
4هزار بازرس در قالب 1100 اکیپ برای بازرسی از اماکن تعیین شده‌اند. این بازرسان از جمله پرسنل وزارت بهداشت هستند که در این ایام در قالب طرح بسیج سلامت نوروزی به بررسی‌ها و بازرسی‌های بهداشتی از اماکن و رستوران‌های بین شهری و شهری می‌پردازند. البته طرح بسیج سلامت نوروزی از اول اسفند ماه با فعالیت گسترده اکیپ‌های بازرسی آغاز شده و تا 15فروردین ماه ادامه دارد. این بازرس‌ها در قالب کشیک‌های نوروزی فعال خواهند بود.
- اگر یک طبیعت‌گرد که در ایام عید به مسافرت می‌رود دچار شکستگی، بیماری یا حادثه شود، چه اقداماتی باید انجام دهد؟
در سراسر کشور ما دارای پوشش اورژانس هستیم، هموطنان به محض رخ دادن حادثه‌ای می‌توانند با اورژانس کشور تماس بگیرند تا اکیپ‌های امدادی برای رسیدگی به وضعیت آنانی که دسترسی به بیمارستان ندارند یا در مناطق غیرشهری هستند اعزام شوند.