موزاییک کف‌پوشی است متراکم و در حقیقت یک جور بتن است که تراکم خود را یا از طریق فشار پرسی و یا از طریق لرزش به دست می‌آورد. موزاییک از ماسه، سیمان، سنگ دانه، پودر سنگ و آب تشکیل شده و در ابعاد و طرح‌های گوناگون وجود دارد.
به طور کلی موزاییک از دو سطح تشکیل شده است:
1- لایه رویه و یا رنگ موزاییک:
این لایه در واقع نقش موزاییک را تشکیل می‌دهد و در آن از پودر سنگ، سیمان، آب و ترکیبات دانه‌بندی شده و رنگی استفاده شده است.
2- لایه زیرین یا نارین:
این لایه از موزائیک دارای ضخامت بیش‌تری نسب به لایه رویه می‌باشد و نقش تحمل فشار را نیز بر عهده دارد و مانند لایه رویه از سیمان، آب و ماسه تشکیل شده است.
روش‌های تولید موزائیک:
1- روش پرسی:
در این مورد اعمال فشار با استفاده از دستگاه پرس باعث ایجاد تراکم در موزائیک می‌شود که این فشار بسته به ابعاد و نوع سنگ دانه‌های به کار رفته متغییر می‌باشد. موزاییک‌هایی که از این طریق تولید می‌شوند، حتما نیاز به ساب خوردن دارند. (دو قشری)
2- روش ویبره‌ای:
در این مورد اصلا فشاری وجود ندارد و عمل تراکم و یکنواخت‌سازی به کمک دستگاه لرزاننده انجام می‌گیرد و معمولا به علت داشتن سطحی صاف نیاز به ساب ندارد اما نوعی از موزائیک‌های ویبره‌ای هستند که در آن‌ها سنگ تزیینی به کار رفته است و عمل سایش بر روی آن‌ها انجام می‌گیرد. (تک قشری)
انواع موزاییک:
1- موزاییک‌های گرانیتی و معمولی
2- موزاییک‌های ویبره‌ای
موزاییک‌های تک‌لایه‌ای بدون ساب خوردن و فشار پرسی می‌باشد و برای تولید آن به دستگاه‌های پیچیده‌ای نیاز ندارد. تنها یک هم‌زن، یک دزاتور (پیمانه‌کن) و یک تسمه نقاله به طول 12-10 مجهز به ویبراتور کافی است.
روش تولید آن به این ترتیب است که مواد پس از مخلوط شدن توسط پیمانه‌کن به میزان مورد نیاز هر قالب، درون قالب‌های لاستیکی ریخته می‌شوند و بر روی نوار نقاله قرار می‌گیرند که این نوار لرزان است و با ویبره کردن مواد باعث خارج شدن هوا از بین مواد موزاییک می‌شود و قالب‌ها را به مدت 5 ساعت می‌گذارند خشک شود سپس قالب‌ها را جدا می‌کنند و موزاییک‌ها را درون آب می‌خوابانند و بعد بسته‌بندی می‌کنند.
3- موزاییک شسته:
تولید این موزاییک مانند موزاییک‌های گرانیتی و معمولی می‌ماند با این تفاوت که مدتی که موزاییک در گرمخانه می‌ماند تا آب فیزکی خود را از دست بدهد 5 ساعت می‌باشد و پس از آن در زمان ساب نیز به صورت متفاوتی با موزاییک عادی ساب می‌خورند به این طریق که در دستگاه ساب آن‌ها به جای کله‌‌های ساب (سنگ سمباده)، فرچه‌های سیمی است که در 3 مرحله که به ترتیب از زبر به نرم قرار گرفته‌اند موزاییک‌ها را پرداخت می‌کنند و در زمان ساب نیز آب با فشار بر روی موزاییک‌ها پاشیده می‌شود.
4- موزاییک‌ها تک‌لایه‌ای:
نوع دیگر موزاییک که بیش‌تر در کشورهای آلمان و ایتالیا تولید و استفاده می‌شود، تک لایه بوده و به علت وزن کم در ساختمان‌های چندین طبقه از آن استفاده می‌شود. این نوع موزاییک فاقد قسمت زیرین یا نارین است و در آن سنگ دانه‌های بسیار ریز استفاده شده است. ولی به طور کلی روش تولید آن مانند موزاییک گرانیتی است و در زیر قسمت پرس نیز کانال‌هایی وجود دارد که بر روی آن فیلتر قرار دارد که پرس شده و آن کاملا خارج می‌شود.
طبقه‌بندی موزاییک‌ها بر اساس شکل ظاهری و نمای سطح رویه:
1- موزاییک سیمانی:
موزاییکی که در سطح رویه فاقد سنگ دانه‌های تزئینی است و تنها دارای شیار و طرح‌های ساده است.
2- موزاییک سنگ‌دار:
موزاییکی است که در سطح رویه آن از سنگ‌های تزئینی استفاده شده است و به 3 صورت شیاردار(طرح دار)، صاف و شسته ساخته می‌شود و برحسب اندازه و قطر دانه‌های سنگی قابل مشاهده و به 5 دسته تقسیم می‌شوند.
3- موزاییک شیاردار:
موزاییکی است که در سطح رویه آن به اشکال مختلف دارای فرورفتگی و برجستگی بوده و به عنوانه فرش کف پیاده رو و محوطه استفاده می‌شود.
4- موزائیک شسته:
موزائیکی است که در سطح آن دانه‌های شن به صورت برجسته نمایان است.
5- موزائیک پلاکی:
موزائیکی است که در سطح رویه آن مصالح ساختمانی سخت و صیقل‌پذیر وجود دارد و اندازه این سنگ‌ها برحسب ابعاد موزائیک متفاوت است و به صورت صاف ساخته می‌شود.
آزمایش‌ها:
- آزمون مقدماتی
- ابعاد موزائیک
- تعیین مقاومت خمشی
- سایش
- مقاومت در برابر یخ زدگی
http://www.sinasepahan.com