آنها به خاطر خدمات بی‌دریغ در راه آموزش عمومی و تخصصی، به خاطر ایثارگری‌ها و استقامت و قناعت اخلاقی‌شان و علاقه‌مندی و عشق به کودکان و جوانان سزاوار صمیمانه‌ترین احترام‌ها هستند لذا امروز که مصادف با سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری است به‌عنوان روز معلم نامگذاری شده است.
میان مسائل و موضوعات مختلفی که درخصوص شغل معلمی وجود دارد مهم‌ترین دغدغه فراروی آنها منزلت و جایگاهی است که آنها بین مردم دارند. عده‌ای معتقدند به‌خاطر اینکه معدودی از معلمان از ویژگی‌ها و صلاحیت‌های تخصصی لازم برخوردار نیستند موجب تنزل جایگاه کل معلمان شده‌اند و عده‌ای دیگر معتقدند چون توان مالی معلمان به نسبت سایر اقشار پایین‌تر است پایگاه اجتماعی آنها تضعیف شده است؛
پس برای رفع این نقیصه عده‌ای از مسئولان مرتبا در بوق و کرنا می‌کنند که مثلا مبلغ محدودی به حقوق معلمان اضافه شده یا سعی می‌کنند تسهیلات حمایتی خاصی برای آنها فراهم کنند اما عده‌ای هم معتقدند چون معلمان از تشکل صنفی مشخص و قوی برخوردار نیستند و گام جدی برای بالا بردن دانش و توانایی‌های علمی آنها از طریق این تشکل‌ها برداشته نمی‌شود نمی‌توانند مطالبات خود را به‌صورت مشخص مطرح کرده و به طریق صحیح آنها را پیگیری کنند لذا جایگاه و منزلت آنها تنزل یافته است.
از آنجا که معلم به‌عنوان اسوه تربیتی و سازمان‌دهنده فرصت‌های متنوع برای احیا و ارتقای مراتب حیات طیبه متربیان است و همچنین معلم تصمیم‌ساز در فرایند برنامه‌ریزی درسی تلقی می‌شود، اگر در جامعه از منزلت بالایی برخوردار نباشد و ارزش واقعی او در رسانه‌های گروهی منعکس نشود او نمی‌تواند در انتقال ارزش‌ها و کمک به رشد همه جانبه دانش‌آموزان به‌طور موثرتری عمل کند. معلمی که می‌خواهد عامل انتقال‌دهنده ارزش‌های فرهنگی و علوم و فنون مختلف به دانش‌آموزان و حتی شکل‌دهنده افکار و ایده‌آل‌های آنها باشد باید تمایزات جدی با سایر اقشار و گروه‌ها داشته باشد تا بتواند جایگاه و اعتبار برجسته در جامعه پیدا کند.
در نگاه اول جذب نیروهای متخصص و مجرب و ارتقای سطح آموزش‌های دانشگاهی و حین خدمت و همچنین افزایش حقوق و مزایای این شغل، مهم‌ترین عوامل در ارتقای جایگاه و منزلت معلم به‌نظر می‌رسد اما اگر همین اقدامات و فعالیت‌ها با مشارکت فعال و مداخله جدی خود معلمان صورت گیرد خیلی بهتر از آن است که توسط دولت انجام شود.
تجربه کشورهای مختلف جهان به‌ویژه نظام‌های آموزشی موفق بیانگر این است که اتحادیه‌ها و انجمن‌های علمی و صنفی می‌توانند مهم‌ترین عامل در حرفه‌ای شدن شغل معلمی و فرایند ارتقا در آن و همچنین بالا بردن دانش، توانایی‌ها و مهارت‌های علمی و آموزش معلمان باشند؛ در آن صورت است که معلمان به‌عنوان هدایتگران و قشر مرجع جامعه تلقی خواهند شد که گروه کثیری از مردم اعم از جوان و نوجوان و بزرگسال با آنها در ارتباط نزدیک هستند و روند انتقال ارزش‌ها سریع‌تر و مناسب‌تر صورت خواهد گرفت.
خوشبختانه در سایه تصویب اسناد بالا‌دستی نظیر سند ملی آموزش و پرورش و اسناد پشتیبان آن بر ضرورت تشکیل سازمان‌ها و انجمن‌های علمی معلمان که امکان مشارکت قانونی آنان را در تصمیم‌گیری‌ها فراهم کند تاکید شده و حتی مسئولیت ارزیابی و صدور پروانه اشتغال یا تمدید آن بر عهده انجمن علمی معلمان گذاشته شده است ولی تا اجرایی شدن این تصمیمات زمان و فاصله زیادی وجود دارد. بنابراین منزلت‌یابی معلمان در جامعه از درون وزارت آموزش و پرورش و با ارزش‌گذاری و اعتبار‌دهی به انجمن‌ها و تشکل‌های علمی و صنفی معلمان و واگذاری اختیارات ارتقای شغلی به آنها، می‌تواند شروع منطقی برای این فرایند باشد.
* استاد دانشگاه تربیت معلم تهران