به عبارت دیگر ارزیابی اثرات محیطزیستی پلی ارتباطی بین توسعه و محیطزیست بوده و نتیجه آن دسترسی به توسعه پایدار است.هدف از ارزیابی پیامدهای محیطزیستی یک پروژه مشخص شدن و میزان خطرات مورد پیشبینی و اقداماتی است که در جهت کاستن یا اجتناب از بروز آنها ضرورت دارد و نیز تعیین چگونگی جبران خسارت محیطزیستی غیرقابل اجتناب خواهد بود.
سیاستهایی از قبیل آمایش (توزیع جمعیت و فعالیت در کشور)، توسعه صنعت، توسعه مناطق آزاد، شهرهای جدید، تجمع حجم قابل توجهی از فعالیت در یک منطقه (مثل شهرکها، قطبهای صنعتی و کارخانهها) طرحها با مصرف آب و تولید پساب بسیار زیاد (مثل کشت و صنعتها، سدها، مجتمعهای بزرگ شیلات) و توسعه سفرهای داخلی و خارجی (مثل گردشگری، ساخت بزرگراه، فرودگاه) اثرات بالقوه زیادی بر محیطزیست دارند و از این رو فرآیند این تصمیمگیریها توجه به قانونمندشدن ارزیابی استراتژیک محیطزیست را غیرقابل انکار مینماید.
از این رو از حدود 35 سال پیش تاکنون انجام ارزیابی اثرات توسعه در اغلب کشورها الزامی شده. در ایران نیز با توجه به الزام قانونی انجام ارزیابی از بیش از یک دهه اجرای آن به طور چشمگیری در سطح پروژههای توسعه کشور مشاهده میشود و از طرفی با توجه به نوپا بودن این سیستم و وجود نقصهای گوناگون در بخشهای مختلف این سیستم ارزشیابی و استخراج چالشها و ارائه راهکارها برای بهبود و ارتقای این سیستم الزامی بهنظر میرسد.
دکتر احمدرضا یاوری استاد دانشکده محیطزیست دانشگاه تهران ضمن اشاره به عوامل اکولوژیک اجتماعی و اثر آن بر محیطزیست در چهارمین همایش ملی ارزیابی اثرات محیط زیستی ایران، گفت: انسان مهمترین مخاطب همه امور برنامهریزی و مدیریت محیطزیست بوده و نهایتاً متأثر اصلی از اقدامات خویش میباشد.
پروفسور لابراک میگوید: جهان سوم بیشترین قوانین را دارد، کشور ما نیز قوانین زیادی دارد اما ضمانت اجرایی ندارد. مخدوم گفت بیشترین چیزی که باید در آن انرژی گذاشت فرهنگسازی است. در کشور سوئد در منطقه پارک ملی فقط یک تابلو میبینید بدون هیچ سیم خاردار و یا مأمور محیطبانی. خود مردم وقتی به این منطقه میرسند دقیقاً تمام ملزومات پارک ملی را خودشان انجام میدهند!
پس ما نیاز به فرهنگسازی وسیع در جامعه داریم، قشرهای مختلف جامعه نسبت به محیطزیست آگاهی کافی و کامل ندارند. سخنران دیگر مهندس لعبت زبردست مهمترین دلایل ناکارآمدی گزارشهای ارزیابی محیطزیستی سدهای بزرگ در ایران را نارسایی و کاستیهای موجود در گزارشها و نبود ضمانت اجرایی برای نتایج آنها، ذکر نمود.
بسیاری از سدهای بزرگ کشور با دارا بودن گزارش ارزیابی محیطزیستی هماکنون معضلات بزرگی را برای محیطزیست خود ایجاد نمودهاند. کشور ایران در زمینه محیطزیست تا به حال 3بحران را پشت سر گذاشته است و ما اکنون در بحران سوم هستیم. طبق تئوری بحران وقتی به بحران میرسیم خود اجزای بحران کمک به حل بحران میکند.