آمریکا همه اعتبار خود را بر روی این طرح جدید افزایش نیرو قمار کرده است. در این جنگ آمریکا از توان و سرمایه امروزش برای حل مشکل دیروز هزینه میکند.
اگر این جنگ با موفقیت همراه شود تصویر شش ماه آینده عراق دیگر به اندازه امروز خشونتبار نیست، اما همچنان خطرناک است. هدف این مقاله جانبداری از هیچ شخص یا گروهی نیست.
قرار است عراق کشوری دمکراتیک و یکپارچه باشد. اما این آرمان در میان درگیریهای قومی و خونین عراق در حال رنگ باختن است. اعتماد میان شیعه و سنی در عراق امروز بهشدت تخریب شده و از میان رفته است.
هر دو طرف شیعه و سنی عراق به آمریکا هم اطمینان ندارند و آن را خیانتکار میخوانند. این معنای همان عبارت استراتژی بدون برد است.
آمریکا باید به دنبال رویکردهای جدید و تازه باشد که پاسخی به نیازهای مردم عادی عراق بدهد نه فقط نخبگان سیاسی را راضی کند.
باید استراتژی تدوین شود که هزینه آن بیشتر از فایده نباشد. از نظر نظامی آمریکا باید نیروهایش رابه نزدیک 60 هزار نفر برساند و در استان انبار و بر روی القاعده متمرکز شود. اما نه این هم کافی نیست.
افزایش نیرو باید بهجای نظامی، سیاسی و بلکه اقتصادی باشد. شرایط اقتصادی مدتهاست که از نظر دور مانده است. یکی از اشتباهات ائتلاف به رهبری آمریکا در عراق از روز نخست این بود که بر اساس ایدئولوژی بازار آزاد، همه شرکتهای دولتی را تعطیل کردند.
این کار اقتصاد غیرنفتی عراق را فلج کرد و صدها هزار کارگر را به خیابانها کشاند و سنیها را بیشتر از قبل خشمگین کرد؛ چرا که سنیها طبقه مدیر و حاکم جامعه بودند و در شرایط جدید موقعیت خود را از دست میدادند.
پیامدهای اقتصادی این اتفاق بسیار سنگین بود. تولید کشاورزی عراق کاهش یافت زیرا کارخانههای کود شیمیایی همگی بسته شده بودند. بیکاری در مناطق غیر کردنشین عراق به 50 درصد نزدیک شد و به همین دلیل بود که بسیاری از مردان جوان عراقی اکنون به گروههای شبهنظامی پیوستهاند.
دمکراسی که آمریکا برای عراق تدارک دیده است تا اینجا فقط باعث شدیدتر شدن اختلافات قومی در این کشور شده است. کاپیتالیسم و بازرگانی میتواند این اختلافات را کاهش دهد. این شیوهای است که در بسیاری از نقاط جهان از ایرلند شمالی تا موزامبیک و ویتنام جواب داده است.
پل برینکلی معاون وزیر دفاع آمریکا این روزها تلاش میکند تا کارخانههای تعطیل شده دولتی را راهاندازی کند. او کارخانه تولید اتوبوس در جنوب بغداد را راهاندازی کرده و تاکنون هم که حملهای به این کارخانه صورت نگرفته است.
حتی شبهنظامیان هم نمیخواهند با تخریب مکانی که میتواند برای مردم محلی نانآور باشد چهره خود را تخریب کنند. از 193 شرکت دولتی عراق اکنون 143 شرکت را میتوان خیلی زود راهاندازی کرد. اما مشکل فقط پول است.
کارخانه بعدی که در رمادی تعطیل شده، برای راهاندازی فقط منتظر دو ژنراتور است. هزینه راهاندازی این ژنراتورها هریک یک میلیون دلار است. اما پولی برای این کار وجود ندارد.
واشنگتن 18 میلیارد دلار برای بازسازی عراق بودجه در نظر گرفته است اما تاکنون حتی یک سنت هم برای راهاندازی کارخانهای تعطیل شده هزینه نشده است.
تخمینها نشان میدهد که راهاندازی شرکتها و کارخانههای تعطیل شده عراق 100 میلیون دلار هزینه خواهد داشت. اما بعد از راهاندازی بیش از 150 هزار عراقی صاحب شغل میشوند و این 100 میلیون بازخواهد گشت. ارتش آمریکا در عراق در 12 ساعت آینده 100 میلیون دلار برای ادامه جنگ هزینه میکند.
نیوزویک / فرید زکریا