حدود سه سال پیش که شبکهی دو به عنوان شبکهی «کودک و خانواده» معرفی شد، در یکی از اولین برنامه‌های تولیدی‌اش، سریال تازه‌ای را به نام «مدرسه‌ی ما» به کارگردانی «داریوش یاری» معرفی کرد. این مجموعه در زمان خودش خیلی محبوب شد و بیننده‌های ثابتی پیدا کرد که ماجراهای دلنشین آن را هر روز از شبکهی دو، دنبال می‌کردند. این روزها که این سریال دوباره از شبکهی دو پخش می‌شد، فکر کردیم گپی بزنیم با برادران نویسنده‌ی این سریال، محمود و سیاوش طالبیان.
-
«مدرسه‌ی ما» از کجا آمد؟ چه شد که قرار شد فیلم‌نامه‌ی «مدرسه‌ی ما» را بنویسید؟
محمود طالبیان: راستش، قبل از من با سیاوش صحبت شده بود. «بهروز مفید»، تهیه‌کننده‌ی سریال از سیاوش خواسته بود که من هم به مجموعه اضافه شوم. من در جریان نبودم طرح چه‌طور شکل گرفت، چون سیاوش خودش طرح را کار کرده بود و همه‌چیز فکر او بود.
-
داستان‌های «مدرسه‌ی ما»، ساده، صمیمی و باورپذیر هستند. آن داستان‌ها را براساس تجربه‌های خودتان در دوران مدرسه نوشته بودید؟
سیاوش طالبیان:در حقیقت، مجموعه‌ی تجربه‌های من و برادرم بود، در کنار خاطره‌های دیگران. ما قبل از تولید، مدتی تحقیق‌های میدانی داشتیم؛ به مدرسه‌ها می‌رفتیم و از خاطره‌های دانش‌آموزها یا معلم‌ها استفاده می‌کردیم.
-
مدرسه‌های به این خوبی و با این معلم‌های خوب واقعاً وجود دارند؟
سیاوش طالبیان: نمی‌دانم وجود دارند یا نه؛ اما کار کردن با دانش‌آموزان نوجوان در محیط آموزشی، اصلاً ساده نیست. خیلی از معضل‌های مربوط به نوجوانان را نمی‌توان در تلویزیون نشان داد. باید می‌رفتیم به سمت فانتزی. آدم‌های خوب و اتفاق‌های خوب. وقتی نمی‌توانیم بدی‌ها را با تمام ابعاد و به همان شکلی که هست نشان دهیم، عمدتاً روی خوبی‌ها تمرکز می‌کنیم.
-
شخصیت‌های نوجوان مدرسه، هادی، شاهین، فرشید و پوریا چه‌طور شکل گرفتند؟
محمود طالبیان: بعضی‌هایشان بچه‌هایی بودند که در آن مدرسه می‌دیدیم. ولی در جلسه‌هایی که داشتیم، با پیشنهاد من و سیاوش، قرار شد تیپ‌هایی را که بیش‌تر در مدرسه‌ها وجود دارند، بسازیم. مثلاً بچه‌هایی که باهوشند، اما شیطنت زیادی دارند یا بچه‌هایی که کم‌تر زرنگند، اما در عوض مهربانند. نمی‌خواستیم به کلیشه‌ها بپردازیم اما قصدمان این بود که بخشی از مخاطب‌هایمان را که نوجوان‌ها بودند، قانع کنیم. دنبال این بودیم که چه چیزی برای آن‌ها جذاب‌تر است.
-
شخصیت «کامیار کیهان»، معلم ادبیات مدرسه، چه‌طور؟
سیاوش طالبیان: برای درآوردن شخصیت معلم‌ها، ترکیبی از چند تجربه‌ی مختلف از معلم‌های خودمان را به کار بردیم؛ و البته معلم‌هایی که دوست داشتیم داشته باشیم و نداشتیم! البته معلم‌هایی مثل کامیار کیهان در مدرسه‌های ایران کم نداریم.
ماجرای این شخصیت، کمی پیچیده است. من و محمود به‌عنوان نویسنده از این شخصیت یک تصور داشتیم و کارگردان تصوری دیگر؛ و این به تفاوت سابقه‌ی تلویزیونی ما برمی‌گردد. ما بیش‌تر کارهای طنز نوشته بودیم و شخصیتی که ما برای کامیار کیهان نوشته بودیم، خیلی شاد و پرجنب‌و‌جوش بود. اما کارگردان به‌خاطر نگاه جدی‌تری که داشت، او را به یک آدم عارف و رؤیایی تبدیل کرد.
-
تجربه‌ی نوشتن مشترک چه‌طور بود؟
محمود طالبیان: خیلی خوب بود، چون من به شدت تنبلم و سیاوش به شدت منضبط! او دیرتر از من نوشتن را شروع کرد و من از یک مقطعی دیدم که کارش خوب است.
سیاوش طالبیان: البته این اولین باری نبود که با هم می‌نوشتیم. تجربه‌ی بی‌نظیری است، چون هر دو به یک چیز فکر می‌کنیم. شوخی‌ها را درک می‌کنیم، زیاد بحث نمی‌کنیم و انگار سر کار، یک نفر می‌شویم و با کم‌ترین میزان اختلاف به نتیجه می‌رسیم! گاهی من جدیت او را کم می‌کنم، گاهی او شوخی‌های مرا کنترل می‌کند.
-
ظاهراً اول قرار بوده نقش «بابا رحیم» را «مهران رجبی» بازی کند، درست است؟
سیاوش طالبیان: بله، اما من خیلی خوشحالم که ما این افتخار را داشتیم بعد از تجربه‌های محمود در سریال «زیر آسمان شهر»، یک‌بار دیگر با زنده‌یاد «کیومرث ملک‌مطیعی» کار کنیم. فکر می‌کنم جای خالی او همیشه در سینما و تلویزیون حس می‌شود.
-
به‌عنوان نویسنده‌ی کار، سر فیلم‌برداری حضور داشتید؟
محمود طالبیان: متأسفانه من در تولید این کار حضور نداشتم. دلم می‌خواست در مرحله‌ی انتخاب بازیگرها و دکورسازی در مدرسه، که اتفاقاً به شدت هم روی آن وسواس داشتم، باشم؛ چون می‌خواستم شبیه مدرسه‌ی بچگی خودم بشود. اما بعد به‌دلیل حجم زیاد نظرهای مختلفی که از این‌طرف و آن‌طرف اعمال می‌شد، کار را رها کردم. ما نمی‌خواستیم، کار این‌قدر جدی باشد. البته قبول دارم که برای کار کودک و نوجوان باید ملاحظاتی را در نظر گرفت، اما بعد... رها کردم، من دیگر حوصله‌ی جنگیدن نداشتم. چون حساسیت‌ها زیاد شد و همه می‌خواستند نظر بدهند.
-
زمان نگارش فیلم‌نامه به هیچ بازیگری برای نقش‌های اصلی فکر کرده بودید؟
محمود طالبیان: «فردوس کاویانی» را از اول برای نقش مدیر در نظر داشتیم. هرچند خیلی آن چیزی که ما می‌خواستیم نشد و بیش‌تر تبدیل به آدم محتاطی شد که مواظب همه‌چیز هست تا به کسی برنخورد. اما اگر شخصیت در نیامده، ایراد از متن ماست. فرصت کم و محدودیت‌هایی که داشتیم خیلی اجازه‌ی پرداخت بیش‌تر از این را به ما نداد. این معلم‌ها می‌توانستند شخصیت باشند، اما بیش‌تر به سمت تیپ رفتند.
-
در دوران نوجوانی چه‌جور فیلم‌هایی دوست داشتید؟ اصلاً اهل سینما بودید؟
محمود طالبیان: اوایل نوجوانی بیش‌تر به برنامه‌های کودک و فیلم‌های کمدی علاقه داشتم. شاید به‌خاطر این‌که پدرمان خیلی «چارلی چاپلین» و «لورل و هاردی» را دوست داشت و ما را به سینما می‌برد. اما از 16 سالگی سینما برایم جذاب شد و به‌طور جدی فیلم دیدن را شروع کردم. عاشقانه، فیلم می‌دیدم. کاری که هنوز هم ادامه دارد.
-
حالا که بعد از سه سال این سریال دوباره از شبکهی دو پخش شد، چه احساسی دارید؟
سیاوش طالبیان: با وجود اختلاف سلیقه‌هایی که وجود داشت، اما تجربه‌ی خوبی بود و با دیدن دوباره‌اش حس می‌کنم از بودن در این پروژه خیلی خوشحالم. حتی اگر همه‌ی نوجوان‌ها هم نپسندیده باشند، اما برای والدین و مسئولان حرف‌های زیادی دارد. ما روی موضوعاتی دست گذاشته بودیم که درد خودمان بود.
محمود طالبیان: راستش من در کل دو سه قسمتش را دیدم. چون عملاً از نتیجه‌ی کار چندان راضی نبودم. حتی بخشی از این عدم رضایت، از خودم بود.
-
چه شد که فیلم‌نامه‌نویس شدید؟
محمود طالبیان: همیشه به نوشتن علاقه داشتم، ولی با این نیت که برایم راهی بشود برای ورود به سینما، آن را شروع کردم. بعد از یکی دو کار، دیدم نوشتن به نسبت کارگردانی با روحیه‌ام سازگارتر است. البته چند تجربه‌ی کارگردانی فیلم‌کوتاه هم دارم و دوست دارم از این به بعد بیش‌تر کارگردانی کنم.
-
قرار نیست «مدرسه‌ی ما» ادامه پیدا کند؟
سیاوش طالبیان: تهیه‌کننده تصمیم گرفته سری جدید این مجموعه را با تمرکز بر روی مسایل دختران و مدارس دخترانه تولید کند. به همین خاطر در سری جدید ما همکاری نخواهیم کرد.