در ابتدای این دیدار دکتر محمدرضا سروش، مدیرعامل انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی توضیحاتی درخصوص تاریخچه، اهداف و فعالیتهای آموزشی و پژوهشی این موزه بیان کرد. وی هدف از تأسیس موزه صلح تهران را تلاش برای ترویج فرهنگ صلح ازطریق ارتباط با سایر تشکلهای مردمی و سفیران صلح دنیا اعلام کرد.
در ادامه اعضای تحریریه روزنامه همشهری از بخشهای مختلف موزه بازدید کردند. از نکات جالب توجه در این موزه ارائه اطلاعات توسط جانبازان جنگ تحمیلی و قربانیان سلاحهای شیمیایی بهعنوان نمادهای زنده و پیامآوران صلح است. دکتر سروش در این رابطه اینگونه توضیح میدهد: بنیانگذاران موزه صلح تهران دریافتند که تأثیرگذارترین، مشتاقترین و مرتبطترین افرادی که میتوانند ما را در پیشبرد اهدافمان یاری کنند، جانبازان و قربانیان حملات شیمیایی جنگ تحمیلی هستند که داوطلبانه مشتاقند سرگذشت خود را مطرح کنند و بهعنوان اسناد و نمادهای زنده جنایات و خشونتهای جنگ، تجارب خود را در موزه برای بازدیدکنندگان بازگو کنند.
او ادامه میدهد: بهعنوان مثال، ما سالها بود که تلاش میکردیم یکی از این عزیزان را که کاندیدای دریافت پیوند ریه هم هست، راضی کنیم به شمال برود تا کمتر سرفه کند اما این دوستان معتقدند موزه صلح میتواند مکانی برای تداوم آرمانهای آنان در جنگ باشد که با ادبیاتی جدید ارائه میشود و بههمین دلیل داوطلبانه در این موزه فعالیت میکنند.
افزایش آمار تلفات غیرنظامیان در جنگها
آنطور که مسئولان موزه صلح تهران میگویند، از جنگ جهانی اول به بعد در 190جنگ و منازعه صورتگرفته در جهان، همواره میزان تلفات نظامی در حال کاهش و در مقابل تلفات غیرنظامیان رو به افزایش بوده است؛ تا جاییکه در دوجنگ اخیر؛ یعنی جنگ عراق و افغانستان، آمار تلفات غیرنظامیان به 92درصد کل تلفات جنگ رسیده است.
همچنین طبق آماری که در موزه صلح در مقابل دید بازدیدکنندگان قرار گرفته، در قرن16، درمجموع جنگهای صورت گرفته یکمیلیون و 600 هزار نفر کشته شدهاند که این آمار در قرن 17 و 18 به شش و هفتمیلیون نفر و در قرن19 به 19میلیون نفر میرسد. این درحالی است که در قرن 19 شاهد رنسانس در اروپا و نهضت پیشرفت علم و حقوق بشر در جهان بودیم.
جالبتر آنکه آمار کشته شدگان بر اثر جنگها و منازعات در قرن20 به 109میلیون نفر میرسد که بیانگر اهمیت تلاش برای گسترش صلح و دوستی در سطح جهان است.
موزه صلح تهران کجاست؟
وقتی برای نخستینبار نام موزه صلح را میشنوید ممکن است تعجب کنید. تصور اینکه در یک موزه جنگ چه میگذرد، دشوار نیست اما در یک موزه صلح چه چیزهایی میتواند وجود داشته باشد؟ موزه صلح درواقع محلی است برای برنامههای آموزشی و پژوهشی که مخاطب آن عموم مردم هستند. این موزهها ازطریق نمایشگاهها و فعالیتهای آموزشی میکوشند فرهنگ صلح را در جامعه و در سطح بینالمللی ترویج کنند. اندیشه تأسیس این موزه در ملاقات اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاحهای شیمیایی تهران با مسئول هماهنگی شبکه جهانی موزههای صلح در سال 1384 شکل گرفت و پس از طی مراحل مقدماتی و جمعآوری آثار و اسناد مرتبط، سرانجام در تیرماه سال 90 بهطور رسمی افتتاح شد.
موزه صلح تهران هماکنون در ساختمان اهدایی شهرداری تهران در ضلع شمالی پارک شهر قرار دارد و دارای یک سالن اصلی برای نشاندادن پیامدهای جنگها در دنیا و نیز عواقب کاربرد سلاحهای شیمیایی و اتمی است. در این بخش اسناد و اشیای منحصربهفردی از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران بهنمایش درآمده است. در بخش دیگر موزه صلح، فرهنگ دینی وملی ایرانیان و راههای مشارکت هر فرد در جهت ترویج صلح و دوستی مورد تأکید قرار گرفته است.
همچنین بخشی از موزه به برنامههای آموزشی اختصاص دارد که به برگزاری کارگاههای آموزشی و کنفرانسهایی با موضوع فرهنگ صلح، آشتی و حقوق بشردوستانه بینالمللی، خلع سلاح و پیامدهای جنگ میپردازد. علاوه بر این، دارای استودیوی مستندی است که در آن میتوان سرگذشت قربانیان جنگ را بهعنوان اسناد تاریخی ثبت و ضبط کرد؛ ضمن آنکه دبیرخانه شهرداران ایرانی عضو سازمان بینالمللی شهرداران صلح در موزه صلح تهران واقع شده است.
در جهان، افزون بر 100موزه صلح موجود است که در قالب شبکه جهانی موزههای صلح که مقر اصلی آن در شهر لاهه هلند قرار دارد به فعالیت در زمینه ترویج فرهنگ صلح و نفی خشونتطلبی به فعالیت میپردازند. در این میان شاید موزههای صلح هیروشیما و کیوتو از شناختهشدهترین موزهها در این زمینه هستند.