تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۳۸۵ - ۱۴:۳۰

در پی پایان نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و اعلام تصمیم آن مبنی بر تعلیق همکاری‌های فنی آژانس با ایران، مسئولیت آژانس در قبال پرونده هسته‌ای ایران در این مرحله پایان یافت

 تا ادامه کار در مذاکرات گروه 1+5 و پس از آن در شورای امنیت سازمان ملل پی‌گرفته شود.پیش بینی می‌شود در روزهای پایانی سال 85 جلسه شورای امنیت تشکیل شده و قطعنامه دیگری علیه ایران صادر شود.

نشست پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان (1+5) با هدف توافق بر سر پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی جدیدی علیه ایران صبح دیروز پایان یافت. سفیر فرانسه گفته است این نشست بهترین نشستی بوده که تاکنون برگزار شده است.

این نشست نیز همانند چندین نشست گذشته این شش کشور، پشت درهای بسته برگزار شد و ظاهراً اساس توافق، در مورد ممنوعیت دادن وام و تسهیلات کشورها به ایران بوده است.

گفته شده  مباحث مرتبط با تحریم‌های تسلیحاتی و منع رفت‌و آمد مقام‌های ایرانی مرتبط با برنامه هسته‌ای به خارج از کشور که با مخالفت روسیه مواجه شده از متن مورد توافق احتمالاً حذف خواهد شد. اکنون سفیران شش کشور قرار شده تا متن مذکور را در اختیار پایتخت‌های خود قرار دهند و پس از توافق پایتخت‌ها در دستور کار  ۱۵عضو شورای امنیت قرار گیرد.

مذاکرات دیروز ادامه جلساتی  بود که اواخر هفته گذشته و اوایل هفته جاری در میان نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت به‌علاوه آلمان درباره تقویت تحریم‌‌های ایران مصوب ماه دسامبر2006 برگزار شده بود.

روسیه در کنار تلاش‌هایی که برای حذف برخی موارد تحریم علیه ایران از پیش‌نویس قطعنامه آینده می‌کند خواسته جدیدی را در رابطه با ادامه کارش در نیروگاه بوشهر مطرح کرده  و خواهان  پرداخت هزینه بیشتر برای تحویل سوخت نیروگاه اتمی بوشهر از سوی ایران است. کاری که اعتراض برخی مقامات ایرانی از جمله آقازاده - رئیس سازمان انرژی اتمی - را برانگیخت.

اما لاریجانی- دبیر شورای عالی امنیت ملی - خواسته روسیه را قابل بحث و مذاکره خواند و گفت: می‌توان با پرداخت بخشی از این هزینه‌ها موافقت کرد. روس‌ها باید تا پایان مارس (11 فروردین ) سوخت هسته‌ای را به نیروگاه بوشهر تحویل دهند، اما اکنون به باج خواهی متوسل شده و مبلغی مازاد بر قرارداد را مطالبه می‌کنند. 

تعلل روسیه در ارسال سوخت نیروگاه  باعث تقویت مواضع مخالفان گسترش روابط تهران – مسکو در ایران خواهد شد. مخالفان نسبت به سوء‌استفاده روسیه از موضوع پرونده هسته‌ای در قرارداد نیروگاه بوشهر معترض بوده و ادامه این روند را به نفع کشور نمی‌دانند.

مخالفان رویه معمول شده از سوی مسکو را در تکمیل نیروگاه بوشهر نوعی باج‌خواهی دانسته و درخواست جدید طرف روسی را نشانه تکرار رویه امتیازگیری و استراتژی تأخیر می‌دانند.

در شهریورماه سال گذشته  توافقنامه‌ای بین آقازاده از سوی ایران و کرینکو از طرف فدراسیون روسیه امضاء شد که مهم‌ترین محور این توافقنامه اتمام کار نیروگاه بوشهر در سپتامبر 2007 و راه‌اندازی آن در ماه ژانویه بوده است.

بر اساس توافق سپتامبر مقرر شد 6 ماه قبل از راه‌اندازی، سوخت این نیروگاه تحویل ایران شود. برخی معتقدند که مشکل کنونی این کشور مسائل مالی بر سر افزایش میزان قرارداد نبوده بلکه بیشتر بر سر تسریع در زمان پرداخت‌ها  است.

بر اساس قرارداد اولیه بین ایران و روسیه مصوب شده بود که نیروگاه در سال 2000  اتمام و در سال 2001 به بهره‌برداری برسد. ولی تاکنون چندین بار این قرارداد تمدید شده ولی کار نیروگاه به اتمام نرسیده  است.

موافقان اما وجود روسیه در شورای امنیت سازمان ملل و حق وتوی او را امتیازی می‌دانند که ایران باید در شرایط کنونی از آن استفاده کند. زیرا مقاومت روسیه در برابر تحریم‌های بیشتر علیه ایران برای منافع ملی کشور حیاتی است.

اما نوع همکاری طولانی مدت روسیه با ایران بر سر نیروگاه بوشهر این گمانه را تقویت کرده است که روسیه در شرایط کنونی پرونده هسته‌ای ایران،  از دو طرف ( کشورهای 1+5 و ایران) امتیاز می‌گیرد. امتیازاتی که از ایران دریافت می‌کند مالی است و از اروپا و آمریکا نیز در جریان قطعنامه 1737 امتیاز ادامه کار نیروگاه بوشهر و خارج کردن آن از فهرست تحریم‌های سازمان ملل را دریافت کرد تا به قطعنامه رای مثبت دهد.

در حال حاضر بحث در مورد موارد تحریمی جدید در قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در جریان است.

«آلخاندرو وولف» نماینده  آمریکا در سازمان ملل متحد موارد تحریمی جدید در پیش‌نویس قطعنامه در مورد ایران را ممنوعیت سفر خارجی مقامات ایرانی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی، تحریم صدور تسلیحات و تجهیزات نظامی به ایران، افزایش فهرست اشخاص حقیقی و حقوقی که حساب های بانکی خارجی آنها باید مسدود گردد و محدود کردن اعطای وام به ایران عنوان کرده که هنوز توافقات کاملی در خصوص آنها صورت نگرفته است.

برخی آگاهان سیاسی از ممنوعیت صدور و خرید هر نوع سلاح از ایران در پیش‌نویس قطعنامه نیز خبر داده‌اند.

تا کنون روسیه در برابر برخی از تحریم‌ها ازجمله ممنوعیت سفرهای خارجی مقامات  ایرانی و تحریم تسلیحاتی ایران مقاومت کرده است. باید منتظر ماند و دید روسیه تا چه حد قادر به حذف این تحریم‌هاست. آخرین خبرها نیز حاکی از آن است که پوتین -رئیس جمهور روسیه- تصمیم  گیرنده اصلی در مورد راه‌اندازی نیروگاه بوشهر است و وی در توافقی با آمریکا پذیرفته اتمام کار نیروگاه را منوط به تعلیق غنی‌سازی از سوی ایران کند.

از آنجا که جلسه آینده شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی قطعنامه دیگری علیه ایران وضعیت پرونده‌ هسته‌ای را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر خواهد کرد.

احمدی‌نژاد تصمیم گرفته است خود در این جلسه شرکت کند. اعلام این خبر از سوی سخنگوی دولت واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت.

برخی کارشناسان سیاسی داخلی مانند محمد محمدی سخنگوی سابق وزارت امورخارجه و نماینده کنونی مجلس و زیبا کلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با این سفر مخالفت کرده و گفته‌اند مواضع رئیس جمهور در داخل کشور نیز انعکاس جهانی دارد و می‌تواند بر سرنوشت پرونده تاثیر گذارد لذا رفتن به این سفر که در عرف دیپلماتیک مرسوم نیست ضرورتی ندارد.

البته آمریکا اعلام کرده اگر احمدی‌نژاد بخواهد در جلسه شورای امنیت شرکت کند این کشور ویزای سفر را صادر خواهد کرد.

خبرهای غیررسمی حاکی از آن است که برای پذیرش و اجرای قطعنامه جدیدی که قرار است صادر شود باز هم دو ماه به ایران مهلت داده می‌شود.

برچسب‌ها