توجه به این شهر که نخستین شهر مذهبی کشور لقب گرفته و از آن به‌عنوان پایتخت معنوی کشور یاد می‌شود در طول سال‌های گذشته بیشتر شده است. شهرداری مشهد نیز برای توسعه زیرساخت‌های این شهر اقداماتی را صورت داده است. یکی از اقدامات شهرداری مشهد، در بخش بازیافت و پسماند زباله‌های شهری است که مورد توجه نهادهای بین‌المللی نیز قرار گرفته و در همین راستا مرکز محیط‌زیست وابسته به سازمان ملل (UNEP) از این اقدام شهرداری مشهد تقدیر کرده است. به این بهانه به سراغ مسئولان شهری مشهد رفتیم تا با آنان در این‌باره گفت‌وگو کنیم. گفت‌و‌گوی اختصاصی همشهری با سیدمحمد پژمان، شهردار مشهد را در این‌باره می‌خوانید.
- آقای شهردار! در خبرها آمده بود که یکی از طرح‌های زیست محیطی مشهد از سوی سازمان ملل موردتقدیر قرار گرفته، در این‌باره کمی توضیح می‌دهید؟
شهرداری مشهد به‌دلیل ساخت کارخانه استحصال گاز از زباله‌های سطح شهر و تولید برق و همچنین احداث نخستین کارخانه بازیافت ضایعات الکترونیکی کشور، مورد توجه و تقدیر سازمان‌های بین‌المللی و از آن جمله مرکز محیط‌زیست وابسته به سازمان ملل (UNEP) قرار گرفت. دلیل این اتفاق هم آن بود که مدیریت شهری مشهد با اتکا به دانش بومی و با همکاری و همراهی متخصصان کشورمان، تلاش کرده تا از محل دفن قبلی زباله‌های شهر مشهد، بیوگاز استخراج کرده و مانع از تخریب لایه ازن شود. تلاش‌های مستمر شهرداری مشهد برای به‌دست آوردن این تکنولوژی که در انحصار چند کشور جهان است، سرانجام پس از چند سال نتیجه داد و ما توانستیم کارخانه استحصال بیوگاز را راه‌اندازی کنیم. خوشبختانه سازمان ملل متحد نیز این اقدامات شهرداری مشهد را مورد توجه قرار داد و علاوه بر تقدیر از شهرداری مشهد، به میزان حجم گازی که ما جمع‌آوری می‌کنیم و برای تولید برق می‌سوزانیم، کمک‌های نقدی در اختیارمان قرار می‌دهد.
- آیا مشارکت و همکاری از سوی کشورهای دیگر نداشتید؟
خیر. تمامی فعالیت‌هایی که برای احداث این دو کارخانه صورت گرفته است مبتنی بر دانش متخصصان بومی بوده است. ساخت کارخانه‌های بازیافت ضایعات دستگاه‌های الکترونیکی در انحصار چند کشور غربی است اما شهرداری مشهد با باور توان مهندسان ایرانی برای ساخت این مرکز اقدام کرد و هم‌اکنون نیز بسیاری از کشورهای جهان آمادگی خود را برای بهره‌بردن از دانش مهندسان ایرانی اعلام کرده‌اند.
- آیا قصد ندارید این تجربه را در اختیار دیگر کلانشهرهای کشور قرار دهید؟
اتحادیه کلانشهرهای کشور در همه بخش‌های زندگی شهری، کارگروه دارد. هر ماه نمایندگانی از سوی کلانشهرها در این کارگروه‌ها شرکت می‌کنند و تجارب مختلفی را که در شهرهایشان به‌دست آمده به یکدیگر ارائه می‌دهند. این کارگروه‌ها علاوه بر نشست‌های ماهانه، بازدید‌های میدانی نیز از پروژه‌های مهم یکدیگر به‌عمل می‌آورند و به انتقال تجربیات می‌پردازند. از آنجا که شهرداری مشهد از دیرباز در امر جمع‌آوری و بازیافت و تفکیک زباله اقدامات بسیاری انجام داده بود، در اتحادیه کلانشهرها، مسئولیت دبیرخانه بازیافت را در اختیار دارد. بنابراین طبیعی است که بخواهیم تجارب به‌دست آمده را در اختیار دیگر شهرهای کشورمان قرار دهیم.
- آیا اقدامات بین‌المللی هم در این‌باره صورت گرفته است؟
چندی پیش شهرداری مشهد در ششمین همایش پسماند که در مشهد برگزار شد، از برجسته‌ترین اساتید جهان برای شرکت در این همایش دعوت کرد و این همایش نخستین همایش بین‌المللی پسماند و بازیافت در کشور لقب گرفت. این اساتید نیز به کشور آمدند و دستاوردهای شهرداری مشهد را از نزدیک دیدند و تجاربی نیز در اختیار ما گذاشتند. از طرفی شهرداری مشهد هم‌اکنون یکی از پنج شهر انجمن جهانی متروپولیس است که به‌عنوان مرکز آموزشی معرفی شده و تمام جلسات آموزشی در حوزه خاورمیانه در این شهر برگزار می‌شود.
- آیا می‌توان گفت که شهرداری مشهد یک شهرداری شناخته‌شده در امر بازیافت زباله است؟
بله همینطور است. سازمان ملل هم اکنون ما را به واسطه استحصال بیوگاز شناخته و شهرداری مشهد را در فهرست شهرداری‌های دوستدار محیط‌زیست قرار داده و از ما نیز تقدیر کرده است. با توجه به فعالیت‌های آموزشی نیز از سوی مجامع متروپولیس شهری شناخته شده هستیم. در آخرین فهرست جمعیتی شهرهای جهان نیز، مشهد در رده هشتاد و هشتمین شهر پرجمعیت جهان قرار گرفت و مهم‌تر از همه اینکه بسیاری از کشورهای منطقه برای انتقال تجربیات دانشمندان ایرانی، از ما دعوت به همکاری کرده‌اند.