در سال‌جاری همزمان با تصمیم مجلس برای تصویب قانونی درباره مالیات بر خانه‌های خالی، مسئولان دولتی هم دست به‌کار شده و بررسی‌های جامعی در این خصوص انجام داده‌اند. با علی چگینی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در این‌باره گفت‌وگو کردیم.
- دولت چه اقداماتی را در راستای تصویب قانون مالیات بر خانه‌های خالی انجام داده است؟
دولت پیشنهادهایی را به کمیسیون اقتصادی مجلس ارسال کرده تا قانونی کارآمد در این خصوص به تصویب برسد. از سوی دیگر این مبحث در سال‌جاری به‌طور جدی در مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفته است.
- چه هماهنگی‌هایی با وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی انجام شده است؟
سال گذشته وزارت راه و شهرسازی یک بسته مالیاتی کامل را به وزارت اقتصاد ارائه داد تا آن را در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم لحاظ کند. یکی از مواد قانونی این بسته مالیاتی، مالیات بر خانه‌های خالی بود. البته تمام ضوابط کارشناسی در این شکل از مالیات دیده شده است، چرا که درصورت عدم‌اتخاذ تدابیر مناسب، مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند اثرات نامطلوبی را بر بازار مسکن بر جای بگذارد. کاربرد غیراصولی این مالیات موجب کاهش تولید مسکن و عدم‌عرضه خانه‌های اجاری خواهد شد.
این در حالی است که دولت همواره طرفدار عرضه کافی واحدهای استیجاری بوده و درصدد افزایش سطح خدمات در بازار مسکن است. باید شرایط متعددی ازجمله مدت زمان خالی بودن و مقادیر تعرفه به‌طور دقیق تعیین شود تا ضمن اینکه انگیزه خالی نگه داشتن ملک را از بین ببرد، موجب عدم‌ورود به بازار اجاره هم نشود. این بسته سال گذشته ارائه شد ولی هنوز اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم به مجلس ارائه نشده تا مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد.
- فکر می‌کنید اجرای این قانون چه تأثیراتی بر بازار مسکن داشته باشد؟
قانون مذکور برای جلوگیری از ایجاد اختلال در بازار مسکن و برخورداری این بازار از یک آرامش نسبی اجرا خواهد شد. وزارت راه و شهرسازی هم با اعتقاد به همین امر، نظر موافق نسبت به اخذ مالیات از خانه‌های خالی داشته و آن را به مجلس پیشنهاد داده است. در یکسری از کشورهای دنیا هم با توجه به‌وجود مشکل در آنها در شهرهای بزرگ مالیات بر خانه‌های خالی اخذ می‌شود. البته چنین مالیاتی قبل از سال 1380در قانون مالیات‌های مستقیم وجود داشته است و قانون فعلی درصورت تصویب، یک اتفاق جدید برای اقتصاد ایران نخواهد بود. ضمن اینکه نباید اینگونه تصور کرد که درصورت تصویب این قانون برخوردهای ضربتی در انتظار دارندگان خانه‌های خالی است، بلکه این یک روال قانونی است که درصورت تصویب در مجلس شورای اسلامی به‌طور کامل و منطبق بر قانون انجام خواهد شد.
- برخی معتقدند این برنامه می‌توانست توسط شهرداری‌ها در کلانشهرها اجرا شود و نیازی به تصویب یک قانون برای کل کشور نیست. دولت در این‌باره چه نظری دارد؟
در قانون قبلی و پیش از سال 80هم این مالیات برای همه شهرها نبود. در آن قانون مالیات بر خانه‌های خالی در شهرهای بالای 100هزار نفر اجرا می‌شد. در حال حاضر اعتقاد بر این است که این قانون در شهرهای بالای 300هزار نفر اجرا شود که حدود 30شهر را در بر می‌گیرد. به‌هرحال قانون مالیات‌ها یک بحث ملی است ولی شهرداری‌ها هم می‌توانند وارد عمل شوند اما این کار باید براساس قانون مالیات‌ها پیگیری شود.