براساس شاخص امنیت غذایی جهان که به تازگی منتشر شده آمریکا، دانمارک و فرانسه از نظر غذایی امن‌ترین کشورهای جهان هستند.

 این شاخص که توسط دو پُن (du pont) شرکت پیشروی تولیدات غذایی تغییر ژنتیک‌یافته تهیه شده، 150کشور از نقاط مختلف جهان را مورد بررسی قرار داده و داده‌های خود را از واحد اطلاعات اکونومیست گرفته است. این بررسی دارای سه محور اصلی توان خرید، قابلیت دسترسی و ارزش غذایی است. طبق شاخص مذکور،رژیم صهیونیستی که در رتبه بیست‌و‌دوم جهان قرار گرفته، در خاورمیانه از بیشترین امنیت غذایی برخوردار است. پس از آن عربستان‌سعودی است که بیست‌وهشتمین کشور دنیاست و اما یمن ناامن‌ترین کشور منطقه از نظر غذایی است که در رده 83دنیا جای دارد. البته در این بررسی برای امارات متحده‌عربی هیچ محاسبه‌ای اعلام نشده است.

راجیو شاه، مدیر آژانس توسعه بین‌المللی، این شاخص را برای سازمان‌های بین‌المللی بسیار مهم می‌داند و معتقد است که در شرایطی که آنها می‌خواهند توسعه جهانی را در اولویت برنامه‌هایشان قرار دهند اعلام چنین نتایجی می‌تواند برای نزدیک‌شدن به اهدافشان بسیار کارگشا باشد. به گفته لئو ابروزس یکی از اعضای واحد اطلاعات اکونومیست، برای تهیه این شاخص از داده‌های گرفته‌شده از سازمان‌هایی نظیر سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد، بانک جهانی و سازمان بهداشت جهانی استفاده شده که قصد دارد به تعریفی جامع از امنیت غذایی دست یابد و حد و حدود آن را مشخص کند. ابروزس در سمیناری که در واشنگتن برگزار شد در توضیح این مطلب افزود: طی سال‌های گذشته مشخص شده هیچ‌چیز به اندازه بی‌ثباتی قیمت نمی‌تواند نظام غذایی را تحت‌تأثیر قرار دهد. ابروزس ضمن تأکید بر اینکه قحطی و سیل اثراتی مخرب بر قیمت غذا می‌گذارند گفت: براساس برآوردهای بانک جهانی سیل و قحطی سال‌های اخیر 44میلیون نفر از مردم جهان را به سمت فقر شدید کشانده است.

طی دهه گذشته، افزایش قیمت جهانی غذا دوبرابر تورم بوده است. از طرفی یکی از پیامدهای جهانی‌شدن آن است که افراد بیش از پیش در معرض عوامل طبیعی قرار می‌گیرند. پس از خشکسالی استرالیا و سیل روسیه در سال‌های 2009- 2008آشوب‌ها و شورش‌هایی برای درخواست مواد غذایی به‌وجود آمد که باعث افزایش قیمت‌ها شد. از طرفی آشوب و ناامنی سیاسی و اجتماعی نیز در دسترسی به غذا و قیمت آن تأثیر بسزایی دارد. به همین‌خاطر ناآرامی‌ها و انقلاب در کشورهای عربی که سال گذشته آغاز شد در کشورهایی نظیر تونس بسیار تأثیر گذاشت و قیمت غذا را بیش از اندازه افزایش داد. الن کالمن، مدیر اجرایی دوپُن می‌گوید: نداشتن یک زبان مشترک در مورد امنیت غذایی موجب شده این شرکت از تهیه چنین شاخصی حمایت کند زیرا تاکنون هیچ مقیاس مشخصی که همه بر سر آن توافق داشته باشند موجود نبوده است.

کارشناسان امیدوارند این شاخص برای سیاستگذاران ابزاری فراهم کند که بتوانند برای افزایش امنیت غذایی راه‌حل‌هایی ارائه دهند؛ هرچند روشن است که دست یافتن به نتیجه یا پاسخی قطعی ساده نخواهد بود. پاتریک وستاف یکی از اقتصاددانان دانشگاه میسوری آمریکا معتقد است تا زمانی که تولید غذا در دست ثروتمندان است، پایین‌آوردن قیمت در کشورهایی که با مشکل گرسنگی دست به گریبانند، به امنیت غذایی بیشتر منجر نخواهد شد زیرا بسیاری از کشورهایی که بیشترین امنیت غذایی را دارند، وطن کشاورزانی هستند که درصورت پایین آمدن قیمت‌ها به دردسر خواهند افتاد.

این شاخص علاوه بر رتبه‌بندی کشورها از نظر امنیت غذایی، به این نتیجه رسیده است که میانگین غذای روزانه هر نفر در کشورهای ثروتمند 1500کالری بیشتر از کشورهای فقیر است. همچنین امنیت غذایی کشورهایی که در خشکی محصورند و با مشکل کمبود آب مواجه هستند لزوما از کشورهایی که به دریا راه دارند کمتر نیست. همچنین دولت‌ها می‌توانند با تأمین منابع مالی کشاورزان، راه‌اندازی یک شبکه امنیت غذایی قدرتمند و اطلاع‌رسانی بهتر درباره تغذیه و تنوع رژیم‌های غذایی به شکل مستقیم در امنیت غذایی تأثیر داشته باشند.

نشنال
ترجمه: راحله فاضلی