غلامرضا کریمی * روند مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 و نتایج به‌دست آمده حاکی از این است که غرب به‌دنبال حل مسئله هسته‌ای ایران نیست بلکه به‌دنبال تضعیف موقعیت و جایگاه جمهوری اسلامی به‌عنوان یک نظام سیاسی الگو در حوزه جهان اسلام است.

بنابراین در معادله پیچیده ایران و غرب دو واقعیت مسلم سیاسی وجود دارد که نوع معادلات بین این دو واقعیت تا حد زیادی آینده منطقه را رقم خواهد زد: یکی پیشرفت مستمر و افزایش توانمندی نظام اسلامی در عرصه‌های گوناگون و در شرایط پیچیده تحریم‌ها و تهدیدها و ارائه یک الگوی مدون و مشخص در عرصه‌های سیاسی، نظامی و فرهنگی از آن در عرصه بین‌المللی به‌ویژه حوزه جهان اسلام و دیگری تلاش گسترده غرب و به‌ویژه آمریکا و صهیونیسم برای تضعیف و ناکارآمد نشان‌دادن الگوی نظام سیاسی ایران.

بنابراین تقابل این دو جریان که در طول چند سال گذشته به‌صورت مستمر جریان داشته در آینده نیز ادامه خواهد داشت تا معادله به نفع یکی تغییر کند. البته خیلی بعید است که غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی به تداوم وضعیت فعلی ایران رضایت بدهند و با آن مصالحه‌ای انجام دهند که وضعیت موجود ایران را که دارای توانمندی‌های مختلف در عرصه‌های هسته‌ای، نظامی و فرهنگی است به رسمیت بشناسد.

در این شرایط ایران یا باید مقاومت منطقی و عقلایی دربرابر موج فشارها و تحریم‌ها در پیش بگیرد تا از این دوره بحرانی و گذرگاه حساس عبور کند یا اینکه روند امتیازدهی برای کاهش فشارها را درپیش گیرد که در این صورت غرب نه‌تنها تهدیدها و تحریم‌ها را کاهش نمی‌دهد بلکه بر حجم آنها می‌افزاید تا به‌صورت اساسی رفتار ایران در عرصه‌های بین‌المللی و داخلی تغییر و به نوعی از مواضع مهم و اساسی خود عقب‌نشینی کند.

بنابراین همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با مسئولان کشور بیان کردند دشمن در طول چند سال گذشته تمرکز طراحی‌های خود را بر اقتصاد ایران نموده تا با لطمه‌زدن به رشد و رفاه ملی و ایجاد مشکل برای مردم آنها را دلسرد و از نظام سیاسی جدا کند. در شرایط حساس و بحرانی کنونی، نوع جهت‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مسئولان نظام باید خیلی دقیق‌تر از قبل باشد وگرنه هر مسئله کوچک مانند نحوه توزیع مرغ هم می‌تواند به یک مسئله حاد و اساسی برای مردم تبدیل شود و نگرانی‌های آنان را افزایش دهد. تأکید مقام معظم رهبری بر ترکیب حساس و ظریف آرمان‌خواهی توأم با واقع‌بینی بیانگر این نکته اساسی بود که در شرایط موجود، عقلانی عمل‌کردن یک ضرورت اساسی است.

در واقع مسئولان باید تلاش کنند تا در رفتار و گفتار خود بدون جهت هزینه به نظام و کشور تحمیل نکنند. متأسفانه برخی موضع‌گیری‌ها و جهت‌گیری‌ها در شرایط موجود به نوعی تقویت‌کننده موج حملات تخریبی علیه نظام جمهوری اسلامی تلقی می‌شود، لذا همه باید تلاش کنند تا در پرتو اقدامات خوبی که در جهت «اجرای مقاومتی» در طول سال‌های گذشته صورت گرفته، اداره امور جاری کشور به‌صورت منطقی و عقلایی انجام شود و از تغییرات ناگهانی قوانین و سیاست‌ها پرهیز شود.

در وضعیت جدید مسلماً حجم و شدت تحریم‌ها علیه کشورمان افزایش خواهد یافت تا به زعم آنها تغییر اساسی در رفتار خارجی ایران به ‌وجود آید. برای گذر از این وضعیت می‌بایست از توان همه نیروهای داخلی و ظرفیت‌هایی که در خارج از کشور وجود دارد نهایت استفاده را کرد تا جبهه تهدید و تحریم ایران که از انسجام قابل توجهی در عرصه بین‌المللی برخوردار شده شکسته شود و به‌تدریج میزان مقاومت ایران به تحریم‌کنندگان اثبات کند که این شیوه برخورد با ایران از کارآمدی لازم برخوردار نیست.

* استاد روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی

 

منبع: همشهری آنلاین