موافقان تغییر مجری انتخابات با اشاره به اصل 99قانون اساسی تغییر نهاد برگزار‌کننده از دولت به نهاد دیگری را ممکن می‌دانند و معتقدند چون این اصل امر نظارت را بر عهده شورای محترم نگهبان گذاشته و اجرای انتخابات را مسکوت گذاشته است با قانون عادی می‌توان اجرای انتخابات را به نهاد دیگری واگذار کرد و در مقابل، مخالفان دست زدن به ترکیب نهاد برگزار‌کننده انتخابات را امری پیچیده و حساس می‌دانند که نیاز به مباحث کارشناسی و حقوقی فراوانی دارد و مستلزم صرف هزینه‌های هنگفتی خواهد بود. در این رابطه با احمد خجسته، نماینده مردم همدان و رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نهم گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
- بحث اصلاح انتخابات در مجلس مطرح شده؟
بله. الان در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور با حضور نمایندگان شورای نگهبان، وزارت کشور و مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بحث‌های مقدماتی درخصوص بازنگری و اصلاح قانون انتخابات هستیم.
- این موضوع در ادامه طرحی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است مطرح شده؟
آن چیزی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شده تحت عنوان تدوین نظام جامع انتخابات جزو سیاست‌های کلی نظام است که از سال‌های گذشته توسط مقام معظم رهبری به مجمع ارجاع داده شده و انتخابات مجلس شورای اسلامی، ریاست‌جمهوری و شورای شهر را دربر می‌گیرد و با بحث ما در کمیسیون شوراها و امور داخلی متفاوت است.
- یعنی الان تدوین نظام جامع انتخابات در مجمع در حال بررسی است؟
بله. البته چند سالی بود که بررسی آن به تأخیر افتاده بود اما اخیرا شنیدم که مجددا به جریان افتاده و در حال بررسی است.
- هدف از اصلاح قانون انتخابات چیست؟
قانون فعلی ضعف‌ها و نقایصی دارد که ما درصدد اصلاح و برطرف کردن آن هستیم.
- یعنی الان کمیسیونی برای اصلاح قانون انتخابات در مجلس تشکیل شده؟
بله. ما جلسات متعددی هم با دولت داشته‌ایم و نظرات کارشناسی را جمع‌آوری کرده‌ایم.
- چندی پیش یکی از نمایندگان اعلام کرده بود که قصد داریم با جمع‌آوری امضا از نمایندگان یک فوریت طرح اصلاح قانون انتخابات را به تصویب برسانیم. الان این طرح آماده شده؟
نه هنوز چنین طرحی به‌دست ما نرسیده است. موضوعی که الان مطرح است این است که با هماهنگی نهاد‌های ذی‌ربط نقایص موجود را رفع کنیم تا لایحه نظام جامع انتخابات به‌دست ما برسد.
- اصلاحاتی که قرار است انجام شود در این دوره اعمال خواهد شد؟
این اصلاحات برای این دوره صورت می‌گیرد. اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام سیاست‌های کلی انتخابات را آماده کند آن سیاست‌ها را نیز اعمال خواهیم کرد. اما بعید می‌دانم مجمع این سیاست‌ها را تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری به تصویب برساند. اگر مصوبه مجمع نرسد ناچار خواهیم بود از طریق دیگری این نقایص را برطرف نماییم.
- یعنی از چه طریقی؟
همان اصلاح و بازنگری. قانون فعلی را به‌طور موقت اصلاح می‌کنیم و سر و سامانی می‌دهیم تا آن قانون برسد.
- این سروسامان تا چه حدی خواهد بود؟
در رابطه با مدرک تحصیلی کاندیدا‌ها، مشخص شدن ابتدا و انتهای تبلیغات، سن کاندیدا‌ها و تعریف اصطلاحاتی مانند رجل سیاسی که در قانون اساسی جزو شرایط کاندیداتوری برای انتخابات ریاست‌جمهوری ذکر شده است.
- آیا بحث تغییر مجری انتخابات هم مطرح است؟
این بحث در مجلس مطرح نیست و اگر قرار باشد در مورد آن تصمیم‌گیری شود باید در مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گیرد.
- یعنی اگر مجمع مجری انتخابات را تغییر ندهد مجلس ورود پیدا نمی‌کند؟ اما بسیاری از نمایندگان مجلس و ازجمله رئیس مجلس درخصوص ضرورت یا احتمال تغییر مجری انتخابات مباحثی را مطرح کرده اند؟
اینها بیشتر نظرات شخصی است که البته در جای خود محترم هستند اما تا‌کنون چنین بحثی به‌طور رسمی و در قالب طرح قانونی در مجلس مطرح نشده است. مجری انتخابات جزو بحث‌های ما نیست.
- نظر شما درخصوص بحث‌هایی که پیرامون تغییر مجری انتخابات می‌شود چیست؟
مجری انتخابات وزارت کشور است. از ابتدا هم همینطور بوده است. ضمن اینکه الان وزارت کشور هزینه‌ها و تشکیلات لازم برای انجام این وظیفه را در اختیار دارد. البته با یک چارچوب مشخص و معین که پیش‌بینی شده و باید نقایص آن برطرف گردد. من فکر نمی‌کنم ایجاد یک تشکیلات جدید با هزینه‌های هنگفت برای برگزاری انتخابات منطقی باشد. اگر نقصی هم دیده می‌شود باید آن را با اصلاح قوانین و نظام نامه‌ها و اعمال نظارت دقیق و کارآمد برطرف نمود نه اینکه نهاد جدیدی برای انتخابات ایجاد گردد.
- یکی از نقایص قانون انتخابات ما نقش احزاب است. برای پررنگ‌تر شدن نقش احزاب در انتخابات ریاست‌جمهوری برنامه‌ای دارید؟
بله، موضوع احزاب نیز یکی از موضوعاتی است که در اصلاح قانون انتخابات به آن خواهیم پرداخت که جزئیات آن در زمان مقتضی اعلام خواهد شد.
- آیا اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی هم در دستور کار شما قرار دارد؟
نه، فعلا فقط انتخابات ریاست‌جمهوری و شورای شهر مطرح است. چون برای انتخابات مجلس شورای اسلامی چهار سال دیگر فرصت داریم و قطعا تا آن زمان قانون تدوین نظام جامع انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام نهایی خواهد شد و می‌توانیم آن را مبنای انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار دهیم.
- یعنی بعد از تدوین آن قانون در مجمع مجلس اقدام به اصلاح قانون انتخابات مجلس خواهد کرد؟
نه، بعد از تدوین نظام جامع انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام دیگر آن قانون مجری خواهد بود و نیازی به اصلاح یا تدوین قانون جدید نخواهد بود.
- یعنی اگر قرار باشد مجری انتخابات تغییر کند در مجمع تصویب خواهد شد؟
بله تکلیف مجری انتخابات را نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام مشخص خواهد کرد و این موضوع در مجلس مطرح نمی‌شود.