این شهرها طی گذشت تاریخ و در اثر رخ دادن پدیده‌های مختلف روند سقوط و زوال طی کرده و به تدریج موقعیت آنها گم شده‌است. امرزوه بیشتر این شهرها دوباره کشف شده و مورد مطالعه دقیق و شدید دانشمندان قرار گرفته‌اند.
شهر پمپی
شهر پمپی یکی از مشهورترین شهرهایی است که در دسته شهر‌های گمشده قرار دارد. دلیل شهرت این شهر سرنوشت دردناک ساکنانش بوده است. تمامی شهروندان بد‌اقبال این شهر در سال 79 پس از میلاد طی یک فوران ناگهانی آتشفشانی نابود می‌شوند. فوران کوه وسوویوز برای دو روز ادامه داشت و به این شکل تمامی شهر پمپی را در زیر خاکستر خود مدفون کرد. پمپی برای هزار و 700 سال گمشده باقی‌ماند تا اینکه در نهایت در سال 1749 بقایا و ویرانه‌های آن به همراه اجساد سنگ شده مردم این شهر کشف شدند.
پترا،اردن
این شهر که در قرن دوم پس از میلاد، توسط قوم نبطی‌ها در میان تپه‌ای ماسه‌سنگی تراشیده‌شده، به عنوان یک معبد مورد استفاده قرار می‌گرفته اما به تدریج اقوام مختلف از آن به عنوان کلیسا یا صومعه استفاده کرده‌اند.
شهر ماچوپیچو
با وجود اینکه کشف باستان‌شناسان این شهر در کشور پرو به صد‌ها سال پیش بازمی‌گردد، تاریخدانان هنوز از عملکرد و کاربرد اصلی این بنای دژ مانند، متعلق به قوم اینگاها اطمینان ندارند. اینکاها در زمان حیات خود هیچ روش نوشتاری نداشته‌اند از این رو هیچ اثر مکتوبی از زمان آنها به جا نمانده است و به این‌شکل باستان‌شناسان برای حل معماهای بزرگی که درباره ماچوپیچو وجود دارد باید مدارک و شواهد کوچک را کنار یکدیگر بگذارند: این دژ به چه دلیل ساخته شده،چه کاربردی داشته و چرا به این سرعت تخلیه شده‌است.
شهر پالنکو،مکزیک
ابتدایی‌ترین نسل مایان‌ها در حدود سه هزار سال پیش در میان جنگل‌های باران‌زای جنوب‌غرب مکزیک و گواتمالا سکونت گزیدند. طی دوره‌ای هزار و 400 ساله سکونت در این مناطق افزایش یافت و شهر‌های تیکال و پالنکو از بازمانده‌های همان دوره تاریخی هستند.
تروا
هیچ‌یک از شهر‌های ویران شده تاریخ به اندازه شهر تروا در محاصره افسانه‌ها، شایعات، اسرار و داستان‌هاس محلی قرار نگرفته‌اند. این شهر زمانی تنها شهری خیالی در میان سطر‌های شعر اسطوره‌ای ایلیاد هومر به شمار می‌رفت، اما حفاری‌های انجام شده در سال 1871 در شمال غرب ترکیه به تدریج وجود این شهر را به اثبات رساند.
در سال 1871 هنریچ شلیمان،ماجراجوی آلمانی در جستجوی این شهر افسانه‌ای حفاری در منطقه هیسارلیک ترکیه را آغاز کرد. حفاری‌های وی در منطقه خرابی‌های فراوانی به جا گذاشت اما در نهایت 9 شهر باستانی که هر‌یک بر روی دیگری بنا شده‌بودند و به پنج‌هزار سال پیش تعلق داشتند، در طی این حفاری‌ها کشف شدند. در این دوره بیشتر باستان‌شناسان شک داشتند که تروای افسانه‌ای در میان این ویرانه‌ها باشد، اما شواهد به دست آمده پس از این حفاری‌ها نشان می‌دهند تروا در حقیقت در میان ویرانه‌های یافته شده در این منطقه قرار دارد.
موهن1جو‌دارو (تپه مردگان)
تمدن دره سند تا سال 1921 کاملا ناشناخته بود، اما در آن سال حفاری‌ها منجر به کشف شهری تاریخی به نام موهن‌جودارو در پاکستان شد. این فرهنگ مرموز درحدود چهار هزار و 500 سال پیش ظهور یافته بود و به لطف سرزمین‌های حاصلخیز دشت‌های سیلابی رود سند برای هزاران سال رونق داشته و رشد کرده‌است.
پالمیرا، سوریه
شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند شهر باستانی پالمیرا در سوریه از قرن نوزدهم پیش از میلاد وجود داشته و در سال 300 پیش از میلاد، زمانی که کاروان‌های تجاری از آن به عنوان ایستگاه مرزی میان بین‌النهرین و ایران استفاده می‌کرده‌اند، به اهمیت فوق‌العاده ای دست یافته‌است. موقعیت استراتژیک و سرسبزی این شهر توجه رومی‌ها را به خود جلب کرد و این قوم در قرن اول پس از میلاد کنترل شهر پالمیرا را به دست گرفتند.
ویرانه‌های تانیس، مصر
شهر تانیس در میان ثروت باستانی عظیمی که مصری‌ها، از بناهای تاریخی در اختیار دارند،ناشناخته باقی‌مانده است. با این‌همه این شهر یکی از بزرگترین منابع باستان‌شناسی است که تا‌کنون کشف شده‌است. تانیس که زمانی پایتخت مصر به شمار می‌رفته است از مقبره‌های سلطنتی برخوردار است که مملو از آثار تاریخی و گنجینه توتان‌خامون است.
زیمبابوه بزرگ
این شهر که زمانی به شهر ملکه سبا شهرت داشت، یکی از مهمترین مناطق باستان‌شناسی است که در آفریقای جنوبی کشف شده‌است. با اینکه باستان شناسان هنوز درجستجوی پاسخ‌هایی درباره منشا و انگیزی بنای این شهر هستند، شواهد نشان می‌دهند اقوام شونا، اجداد اقوام مدرن بانتو، این شهر را در حوالی 1250 پس از میلاد بنا کرده و از آن به عنوان مرکزی روحانی استفاده می‌کرده‌اند.
نمرود، عراق
شهر نمرود در شمال عراق زمانی پایتخت امپراطوری آشوری به شمار می‌رفت. آشوری‌ها به عنوان اقوامی خونخوار و وحشی شناخته می‌شدند که امپراطوری آنها در قرن 14 پیش از میلاد آغاز شد و برای هزاران سال بر خاور‌میانه سلطه یافت. شهر نمرود و امپراطوری آشوری‌ها در 612 پیش از میلاد به سرعت سقوط کرد، زمانی که شهر نینوا به دست بابلی‌ها افتاد.
پرسپولیس، ایران
شهر باستانی پرسپولیس در ایران یکی از چهار پایتخت امپراطوری وسیع و فراگیر ایران به شمار می‌رفت. این شهر که ساخت آن در حدود سال 520 پیش از میلاد آغاز شد، با معماری مجلل و باشکوه، طلاکاری و نقره‌کاری‌های عظیم و مجسمه‌های متعدد به عنوان مرکزی برای نمایش ثروت باورنکردنی امپراطوری ایران به کار گرفته‌می‌شد. این جلال و شکوه امپراطوری ایران در سال 550 پیش از میلاد، زمانی که اسکندر سلطنت سلسله هخامنشیان را سرنگون ساخته و پرسپولیس را به آتش کشید، پایان یافت.
طی قرن‌ها مطالعه باستان‌شناسان حقایق زیادی را درباره بنای استون‌هنج در جنوب انگلستان کشف کرد. با این‌وجود پرسش اصلی درباره این بنا، چه کسی و به چه دلیلی این ساختار سمبلیک را بنا کرده،بدون پاسخ باقی مانده‌است.
میزاورده، کلرادو
بیش از 600 خانه سنگی که توسط قوم Pueblo یا آناسازی ساخته شده‌اند، در میان پارک ملی میزاورده در کلرادو دیده می‌شوند. آناسازی‌ها در سال 550 پس از میلاد این خانه‌ها را بنا کرده و بر فراز تپه‌های این منطقه به کشاورزی پرداختند. آنها به تدریج خانه‌های خود را به سمت دیواره‌های دره کشاندند. بیشتر این خانه‌ها بسیار کوچکند اما تعدادی از آنها وسعت بالایی داشته و گنجایش 250 نفر را دارند.