برخی ناظران این درگیری را از منظر فرقهای و مذهبی مینگرند و شماری دیگر آن را منازعه پنهان قدرتهای منطقهای و بینالمللی در خاک سوریه تلقی میکنند. اما بعد دیگری که میتوان از رهگذر آن به رویدادهای سوریه نزدیک شد، بعد جنگ روانی و رسانهای است که از پیش از آغاز اعتراضات در سوریه شروع شد و امروز شدت بیشتری گرفته است، تا جایی که به حلقه پیرامونی رئیسجمهور این کشور نزدیک شده است.
نخستین هجوم رسانهای علیه سوریه زمانی آغاز شد که درگیریها در لیبی ادامه داشت و پیشبینی میشد که معمر قذافی آخرین روزهای حضور خود در قدرت را از سر میگذارند. در آن زمان شبکه خبری الجزیره لابهلای اخبار خود، به رخدادهای تاریخ معاصر سوریه و مشخصا سالگرد منازعات میان قدرت و مخالفان پیشین پرداخت؛ بهطوری که هر دو روز یک بار، پروندهای را درباره سوریه ارائه میداد که آخرین آنها موضوع درگیریهای گذشته میان دولت حافظ اسد و سنیها در حماه بود.
از آن زمان تاکنون جنگ رسانهای شدیدی علیه سوریه درگرفته است که همچنان ادامه دارد و از زمان انفجار در دفتر دبیرخانه امنیت ملی سوریه و کشته شدن چهار نفر از مسئولان امنیتی این کشور تاکنون، روزی نیست که شایعهای درباره مقامهای بلندپایه این کشور در رسانهها منعکس نشود.
شاید مهمترین این شایعات، همان موضوع جدایی ریاض حجاب نخستوزیر سابق سوریه بود که هر چند مقامهای دمشق شامگاه پیش از اعلام خبر عزل وی در رسانهها، او را از این سمت برکنار کرده بودند و هر چند ، بعداً ، خبرگزاری رسمی سوریه خبر برکناری وی را مخابره کرد اما شبکه الجزیره یک ساعت و نیم پس از اعلام خبر عزل وی، در اقدامی متفاوت، عزل وی را به جدایی از حکومت تغییر داد و در تمامی رسانهها خبر وی تحت عنوان جدایی از حکومت مخابره شد. از آن زمان تاکنون، شایعات و جنگ رسانهای علیه سوریه ادامه دارد.
پس از اعلام جدایی ریاض حجاب، خبر جدایی وزرای اوقاف و اقتصاد هم مخابره شد که خیلی سریع تکذیب شد. سپس یک رسانه عربستانی گفتوگویی را با میخائیل بوگدانف معاون وزیر خارجه روسیه منتشر کرد که در آن به موضوع آمادگی اسد برای خروج از قدرت و زخمی شدن ماهر اسد برادر وی اشاره شدهبود. مقامهای روسیه وشخص بوگدانف اما این موضوع را تکذیب کردند.
با این حال، رسانه عربستانی بر گفتوگوی خود پایفشرد و حتی فایلی صوتی منتشر کرد. این درحالی است که مقامهای بلندپایه هیچگاه گفتوگوی تلفنی با رسانهها انجام نمیدهند. طی روزهای گذشته هم مقامهای سوریه موضوع زخمیشدن ماهر اسد را تکذیب کردند. در چارچوب این جنگ روانی - رسانهای، این بار موضوع جدایی فاروق الشرع معاون رئیسجمهور و تعیین ولید معلم وزیر خارجه بهعنوان معاون اسد مطرح شد. اما دفتر وی و وزارت اطلاعرسانی سوریه این موضوع را تکذیب کردند.
همزمان با آغاز ماموریت اخضر ابراهیمی بهعنوان فرستاده سازمان ملل در سوریه، این جنگ روانی باز ادامه یافت و این بار خبری به نقل از او منتشر شد حاکی از اینکه بشار اسد باید کنارهگیری کند. وقتی ابراهیمی این خبر را تکذیب کرد، مخالفان سوریه او را به باد حمله و انتقاد گرفتند و حتی گفتند که او باید از آنها عذرخواهی کند.
واقعیت این است که در عصر انقلاب اطلاعاتی و انتشار سریع خبر، دیگر قلم، فکر ، اندیشه و رسانه بهعنوان رسانای این فکر و اندیشه بیش از بمب و موشک و خمپاره تأثیرگذار است. مسدود کردن شبکههای ماهوارهای سوریه روی ماهوارههای مختلف بهمنظور قطع برنامههای رسانهای این کشور، گواه بر همین جنگ در دنیای جدید است. بهنظر میرسد جنگ و منازعه در سوریه بیش از آنکه روی زمین باشد، در فضا صورت میگیرد و طبعا در این میان، برتری با طرفی است که فضای رسانهای را در اختیار داشته باشد.