پیش از این برخورداری از آبروی بینالمللی ازجمله نکاتی بود که ایشان از آن بهعنوان مطالبه واقعی مردم یاد کرده بودند. درخصوص چگونگی تلفیق این مفاهیم با یکدیگر با حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل سیاسی گفتوگو کردهایم.
- دیپلماسی انقلابی به چه معناست؟
دیپلماسی انقلابی به عملکرد و رویکرد فرد دیپلمات اشاره دارد و شجاعت از مختصات این نوع دیپلماسی است. از این منظر فرد دیپلمات باید با پشتوانه خدا و مردم با طرف مقابل خود مذاکره کند. رهبری در صحبتهای خیلی قبل خودشان بر سه محور عزت، مصلحت و حکمت در روابط بینالمللی کشور ما تأکید داشتند. فرد دیپلمات باید بتواند در عمل - و نه با شعار - هم عزت جمهوری اسلامی ایران را مدنظر داشته باشد و هم براساس حکمت عمل کند که خود موضوع پیچیدهای است. شاید بتوان از واژه حکمت چنین برداشت کرد که دیپلماتهای ما باید قوانین و رفتارهای بینالمللی را خوب بشناسند و براساس آن اقدام به اتخاذ تاکتیک مناسب کنند. مصلحت نیز از منظر ایشان معنایی خلاف سازشکاری دارد که البته در دیدار امسال ایشان با دانشجویان به این موضوع بهصورت ویژه پرداخته شد. در دیپلماسی انقلابی مصلحت به این معناست که اقدامات بینالمللی ما باید متضمن رعایت منافع ملی و نه شخصی و باندی باشد.
- برخورداری از آبروی بینالمللی با دیپلماسی انقلابی چگونه جمع میشود؟
آبروی بینالمللی اشاره به دیپلماسی عمومی دارد، یعنی تصویری که از کشور ما در عرصه بینالملل نشان داده میشود باید مبتنی بر عقل مداری، عزت و خردورزی باشد.
- دیپلماسی رسمی تا چه میزان میتواند برآورنده این آبروی بینالمللی باشد؟
بهطور قطع رفتار دستگاه دیپلماسی رسمی نقش نخست را در این بحث ایفا میکند. مسئولان دستگاه اجرایی کشور با سخنان و رفتارهای سنجیده، حکیمانه و مدبرانه خودشان تأثیر بسزایی در حفظ آبروی بینالمللی ما دارند. در دنیای امروز تنها حرف خوب زدن کفایت نمیکند. مواضعی که مسئولان ما در مناسبات جهانی اتخاذ میکنند باید طرف مقابل را به سمت متقاعدسازی پیش ببرد.
- این عقلانیت و تدبیر منافاتی با شجاعت در دیپلماسی انقلابی ندارد؟
خیر. شجاعت یعنی اینکه فرد در تصمیمات خودش متزلزل نباشد. شجاعت بهمعنای اجرای اقدامات متهورانه نیست. شجاعت بهمعنای تردید به دل راه ندادن و مقتدرانه جلو رفتن است. این چنین فردی وقتی در مقابل قدرتمندتر از خود قرار میگیرد مرعوب نمیشود؛ برای اینکه منافع ملی را به درستی تشخیص داده و دچار احساسات نشده است، اما نکته اینجاست که شعارهای نسنجیده برای دیپلماسی انقلابی آفت محسوب میشود. دیگران هم بلدند از این شعارها بدهند. اینکه دیگران از این دست شعارها نمیدهند به این خاطر است که نمیخواهند هزینه خود را بالا ببرند. هزینه این شعارها نیز از جیب ملت ایران است.
- این دیپلماسی چه جایگاهی در مواجهه با تحریمها دارد؟
آن جایی که تحریمها به ما تحمیل میشوند ما باید دفاعی عمل کنیم و کاری نکنیم که بهانه بهدست دشمنان بیفتد و زمینه تحریمها گسترش یابد. اینکه ما برای مرعوبکردن دشمن برخی اقدامات خودمان را برجسته کنیم دشمن را هوشیار میکند. البته طی دو سال اخیر با توصیههایی که شد مقداری از بیتدبیریها برطرف شد، اما آنچه بهطور واقعی میتواند به ایستادگی کشور در مقابل تحریمها کمک کند این است که در داخل کشور وحدت وجود داشته باشد و افکار عمومی نسبت به تصمیمات بینالمللی مقامات کشورمان قانع شده باشد. اینکه تحمیل تحریمها با چه هدفی صورت میگیرد باید به خوبی برای افکار عمومی جا بیفتد، چون در نهایت این مردم هستند که باید از کشور حمایت کنند. نه روسیه، نه چین و نه اتحادیه اروپا هیچ کدام قابل اتکا نیستند. قدرت ایران به مردمش است.