همشهری آنلاین: زمانی که فضاپیمای ویه‌جر 1 ناسا بتواند مرزهای سامانه خورشیدی را زیر پا گذاشته و از آن خارج شود، قدم بزرگ دیگری برای بشریت برداشته خواهد شد زیرا این فضاپیما اولین دست‌ساز بشر خواهد بود که توانسته تا چنین فاصله‌ای در فضا پرواز کند و اکنون، دانشمندان بر سر خروج یا عدم خروج آن از قلمرو خورشید دچار تردید شده‌اند.

اطلاعات جدیدی که از این فضاپیمای جهان‌گرد به دست آمده نشان می‌دهد شاید لحظه تاریخی خروج از سامانه خورشیدی توسط ویه‌جر 1 دو ماه پیش فرا رسیده و پایان یافته باشد. دانشمندان برای اطمینان یافتن از این موضوع درحال تحلیل اطلاعات بیشتری از این فضاپیما هستند.

ویه‌جر 1 که در پنجم اکتبر 1977 زمین را ترک کرد، تا به امروز به فاصله 18.2 میلیارد کیلومتری خورشید رسیده‌ و به دورترین جرم دست‌ساز بشر از خورشید تبدیل شده‌است. این فضاپیما که پس از گذشت 35 سال هنوز با زمین در ارتباط است، طولانی‌ترین ماموریت فضایی را در کل تاریخ فعالیت‌های فضایی انجام داده است.

طی دو سال گذشته اطلاعاتی که از این فضاپیما به زمین ارسال می‌شد نشان می‌داد ویه‌جر به حاشیه سامانه خورشیدی، فضایی پرفشار که به هلیوپاوس شهرت دارد، نزدیک شده‌است. در این محدوده حبابی از ذرات باردار الکتریکی از خورشید به خارج فوران می‌کنند که فشار درونی گازها و غبارهای کیهانی را متعادل می‌سازد. اما دانشمندان در حدس اینکه در درون یا نزدیکی این مرز چه رخ می‌دهد دچار مشکل هستند و به این دلیل نمی‌توانند با قطعیت بگویند که آیا ویه‌جر از سامانه خورشیدی خارج شده است یا نه؟

در سال 2010 ویه‌جر از منطقه‌ای عبور کرد که به نظر‌ می‌آمد بادهای خورشیدی به پایان خود نزدیک‌ شده‌اند، ردیاب‌های فضاپیما نشان دادند که باد‌های خورشیدی به صورت ناگهانی از بین رفته‌اند و تمامی ذرات خورشیدی اطراف فضا‌پیما ثابت و بدون حرکت در جای خود قرار گرفته‌اند.

با این‌همه دانشمندان بر این باورند هر جسمی که بتواند از میان هلیو‌پاوس عبور کند سه چیز را تجربه خواهد کرد: افزایش شدید برخورد با تشعشعات کیهانی، کاهش شدید برخورد با ذرات باردار خورشیدی و تغییر جهت میدان مغناطیسی که محیط را در بر گرفته است.

بر اساس دو نشانه از این سه نشانه، دانشمندان مطالعه بر روی احتمال خروج این فضاپیما از سامانه خورشیدی را در پایان تابستان آغاز کردند. از ماه می تعداد برخورد‌های این فضاپیما با ذراتی که انرژی آنها بالاتر از 70 مگا الکترون ولت است، به نسبت ثابتی رسیده‌است و این به آن معنی است که این ذرات به احتمال زیاد تشعشعاتی از انفجارهای ابرنواختری در خارج از سامانه خورشیدی هستند، در اواخر آگوست تعداد این برخوردها به اندازه‌ای قابل توجه افزایش یافت. در ماه آگوست،‌ویه‌جر با کاهش شدید با برخورد با ذرات کم انرژی که احتمالا از خورشید سرچشمه می‌گیرند را نیز تجربه کرد.

بر اساس گزارش اسپیس، بیشتر دانشمندانی که درگیر پروژه ویه‌جر هستند که این دو پدیده که برای فضاپیما رخ داده کاملا قانع‌کننده هستند با این‌همه برای اعلام رسمی خروج ویه‌جر از سامانه خورشیدی،‌دانشمندان باید شرط سوم، یعنی تغییر در جهت میدان مغناطیسی را نیز کنترل کنند.

منبع: همشهری آنلاین