شاید بشود او را مغز متفکر شهر الکترونیک تهران نامید ، کسی که پشت همه پروژه های الکترونیکی شهر تهران قرار دارد و کمتر علاقه به مطرح شدن در رسانه ها دارد. اجرای طرح اتصال هزار نقطه از شهر تهران به شبکه وای فای شهرداری تهران برای دسترسی شهروندان به خدمات الکترونیکی شهرداری فقط یکی از دهها پروژه ای است که مهندس قائمی و همکارانش در ساختمان بلند مرتبه خیابان زرتشت شرقی تهران اجرا می کند.
- اساسی ترین ماموریتی که شهرداری تهران در حوزه فناوری اطلاعات دارد چیست؟
از دو سه منظر می توان به این مساله پرداخت، اول اینکه ابعاد ماموریت شهرداری تهران بسیار گسترده است و هر دستگاهی برای بهبود کارایی خود نیازمند استفاده از فناوری اطلاعات است ، حتی در شهرهای کوچک کشور نیز از این فناوری ها برای اداره امور خودشان استفاده می کنند دیگر نمی توان گردش کارها و کارتابل ها و فرآینده های اداری را با کاغذ و روال عادی و حضوری انجام داد. دوم اینکه شهرداری به عنوان مرجع مدیریت شهری محسوب می شود که هم خودش یکسری فعالیتها دارد و هم نقش هماهنگ کننده بین سایر نهادها دارد تعامل بین دستگاه های مختلف هم نیازمند استفاده از فناوری اطلاعات است
- آیا سایر نهادها هم پا به پای شهرداری در حوزه فناوری اطلاعات جلو آمده اند؟
شرایط نهادها با یکدیگر متفاوت است اما ما تلاش می کنیم این فضای تعاملی را به وجود بیاوریم ما با نهادهایی مانند آب ، برق ، تلفن ، ثبت اسناد ، پلیس و نهادهای مشابه ارتباط تعامل خوبی داریم و موضوع ملک نیز به عنوان اساسی ترین مساله کاری ما مطرح است که نیاز به استفاده از فناوری اطلاعات دارد. نقش شهرداری هماهنگی بین دستگاه های مختلف است. رویکرد دیگری که دلیل ورود شهرداری تهران به حوزه فناوری اطلاعات است این است که شهرداری مکلف است به عنوان نهاد حاکمیت محلی نسبت به توسعه زیر ساختها اقدام کنند تا شهر توسعه پیدا کند.
- در حوزه ملک چه کارهایی انجام شده و چند درصد کارهای مردم در این حوزه به صورت الکترونیکی انجام می شود؟
ملک یکی از عناصر اساسی تشکیل دهنده یک پهنه جغرافیایی است. در کنار ملک ، سایر موجودیتها مانند معابر و فضاهای سبز را داریم و عنصر انسان نیز به این پهنه حیات می دهد. یکی از مسایل مبتلا به مردم با شهرداری موضوع مدیریت املاک آنها است . البته در این بحث سازمان اسناد و املاک کشور مرجع اصلی حقوق مردم است . شهرداری ها فقط در مساله ساخت و سازبه مساله ورود پیدا می کنند. دستگاه های خدماتی دیگری هم در این موضوع حضور دارند. بیش از 80 درصد تعاملات مردم با شهرداری ها در حوزه ملک است البته مساله حمل و نقل هم بسیار مطرح است.
- آیا در حوزه ملک چنین یکپارچگی صورت گرفته است؟
در حوزه شهرداری بله.
- یعنی چه در شهرداری بله؟ یعنی در حوزه های دیگر اتفاق نیفتاده است؟
یعنی کلیه فرآیندهای حوزه ملک در شهرداری تهران به صورت یکپارچه درآمده چون بخش های متعددی در شهرداری با املاک در ارتباط هستند. از جمله ادارات املاک و مستغلات ، سازمان مدیریت پسماند ، هر یک از این بخش ها دارای بایگانی و اسناد خاص خودشان بودند که در برخی موارد بین اسناد اینها یک فاصله ایجاد شده بود .اما در یک کار سنگین که در بخش آی تی صورت گرفت تمام این اسناد تبدیل به اسناد یکپارچه الکترونیک شد و به روز شد.
- اما هنوز بین بخش های مختلف دولتی مانند سازمان ثبت اسناد با شهرداری یکپارچگی رخ نداده است. مثلا اگر شما ملکی را در محضر به نام فرد دیگری بزنید و این سند در سازمان اسناد هم ثبت شود اما بعد از گذشت سالها در پرونده ملک در شهرداری ، آن ملک هنوز به نام مالک قبلی است . چرا؟
چون هنوز یکپارچگی بین بخشی میان شهرداری و سازمان ثبت به وجود نیامده است.
- ولی در موقع انتقال سند ، از مالک استعلام شهرداری و حتی استعلام مترو را می گیرند.
بله ولی این مال قبل از انتقال است بعد انتقال دیگر به شهرداری اطلاع نمی دهند. استعلام ها یکطرفه است ، استعلام می کنند اما پاسخی به شهرداری نمی دهند
- ولی در مورد خودرو این یکپارچگی رخ داده است درست است؟
بله چون همکاری شهرداری با پلیس نزدیکتر است و ضمنا هر خودرویی هنگام نقل و انتقال باید عوارض شهرداری اش را بدهد.
- الان کدام خدمات شهرداری تهران به مردم به صورت کاملا الکترونیکی درآمده است؟حضوری یا غیر حضوری؟
غیر حضوری. پرداختهای مالی املاک به صورت غیر حضوری انجام می شود.
- فقط همین؟پیگیری پرونده هایشان نیز به صورت الکترونیکی صورت می گیرد؟یعنی چه این پیگیری پرونده؟
اگر اضافه بنا یا تخریب یا نوسازی یا تجمیع دو پلاک و هر موضوع مرتبط با ساخت و ساز دارند می توانند از طریق سایت شهرداری یا تلفن گویا این کار را انجام دهند.
- فقط در حد اطلاع دادن است یا می تواند تراکنش یا تعامل هم داشته باشد؟
مهمترین تراکنش ، مالی است که توانسته ایم غیر حضوری اش بکنیم. اما در مورد این مسایل یک بار حداقل باید مالک احراز هویت شود چون ممکن است مسایل حقوقی اختلاف برانگیز پیش بیاید البته اگر امضای دیجیتالی در ایران به طور کامل پیاده سازی شود حتی این مسایل هم قابل حل است.
- مهمترین پروژه های حوزه فناوری اطلاعات شهرداری تهران چه بوده است؟ چون در حوزه ساخت و عمران شهری می توان به پروژه هایی مانند برج میلاد یا تونل توحید یا مترو یا بی آر تی اشاره کرد اما در حوزه آی تی چه پروژه های شاخصی در تهران انجام شده است؟
اگر بخواهیم کلی بیان کنیم شفافیت در عملکرد شهرداری و کوتاه شدن زمان انجام کارها و یکپارچگی منطقی و مفهومی در سیستم به عنوان سه پروژه اصلی مطرح بوده است و در حوزه تعاملی خرد با مردم 100 درصد خدمات شهرداری به صورت الکترونیکی در آمده است.
- اصلا چیزی به نام شهر الکترونیک در دستور کار سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران هست؟
اصلی ترین ماموریت ما همین است.
- چه کارهایی در این زمینه انجام شده است.
تعریف شهرالکترونیک ارایه خدمات شبانه روزی مستقل از زمان و مکان است
- الان شما چند خدمت را الکترونیکی کرده اید؟
در حال حاضر 50 سرویس را الکترونیکی کرده ایم
- و قرار است چند سرویس دیگر را الکترونیکی کنید؟
قرار است 100 سرویس را الکترونیکی کنیم
- تا کی؟
تقریبا در نیمه راه هستیم ، ما یک برنامه پنج ساله داریم که الان در پایان سال سوم هستیم ، اما اگر بخواهم تخصصی تر پاسخ بدهم باید گفت سه فعالیت باید شکل بگیرد تا شهر الکترونیک محقق شود اول زیر ساختها است. زیر ساخت صرفا شبکه نیست.
- منظورتان زیر ساختهای کلان کشور است یا زیر ساختهای شهر تهران؟
منظورمان شهر تهران است البته در این چارچوب باید بتوانیم از زیر ساختهای کلان کشوری هم استفاده کنیم ، در این راستا اولین کار ما این بوده که مناطق و ادارات مختلف شهرداری تهران در سراسر شهر بزرگ تهران را به هم وصل کرده و شبکه بندی کنیم این کار انجام شده است اما زیبنده تر این است که شهروندان هم به این شبکه بپیوندند و از خدمات آن استفاده کنند. راه اندازی شبکه فیبر نوری شهر تهران به همین منظور صورت گرفته است. اینترانت شهرداری اکنون یکی از بزرگترین شبکه های اینترانتی در تهران است.
اما باید به سمت عمومی کردن این شبکه حرکت کنیم. به همین منظور در صدد هستیم هزار نقطه از شهر تهران را تحت پوشش چتر وای فای یا اتصال بی سیم به شبکه اینترانت شهرداری در بیاوریم تا هر شهروندی در این هزار نقطه دسترسی به این شبکه داشته باشد و بتواند سایت تهران دات آر را بدون اتصال به اینترنت ببیند و به خدمات اینترانتی شهرداری دسترسی داشته باشد.
- فقط به صورت وای فای خواهد بود یا با استفاد از کیوسک های الکترونیکی و انواع و اقسام سخت افزارهای دیگر هم امکان دسترسی شهروندان به این شبکه اینترانت فراهم می شود.
فعلا وای فای است اما در حال توسعه آن هستیم
- چند نقطه از این هزار نقطه الان اجرایی و تمام شده است؟
400 نقطه
- شهروندان تهرانی چگونه می توانند مطلع شوند که این 400 نقطه یا آن هزار نقطه کجاها هست؟
آدرس این نقاط به زودی روی وب سایت شهرداری تهران قرار می گیرد.
- یعنی به زودی مردم تهران در هزار نقطه به خدمات الکترونیک شهرداری تهران دسترسی خواهند داشت؟
دقیقا.
- پس مقداری در باره این هزار نقطه بیشتر توضیح بدهید تا من شهروند بدانم نزدیکترین نقطه وای فای به منزل یا محل کار من کجاست؟
این نقاط دقیقا نقاطی هستند که به شهرداری تهران تعلق دارند مانند فرهنگسراها ، سراهای محلات ، کتابخانه ها ، پارکها ، سالن های همایش ، سینماها و اماکن تفریحی و سرگرمی و ادارات شهرداری .
- بقیه این هزار نقطه تا کی راه اندازی می شود؟
تا آخر سال 91
- فکر کنم در پارک گفتگو مدتی پیش چنین پروژه ای برای دسترسی به کتابخانه راه اندازی شد درست است؟
بله پارک گفتگو ، اولین نمونه آزمایشی بود که شروع این پروژه محسوب می شود .
- پشت این شبکه وای فای هزار نقطه ای چه خدمات دیگری ارایه می شود؟
قرار است خدمات الکترونیک بسیاری از دستگاه های دولتی نیز از این طریق به مردم ارایه شود. به تعبیر خیلی ساده این یک گام اولیه در راستای شبکه ملی اطلاعات است. البته ما الزامی به ارایه اینترنت روی این شبکه وای فای نداریم.
- دیگر پروژه های زیر ساختی شما چیست؟
شبکه امن داده و دیتا سنتر شهرداری نیز در حوزه زیر ساخت اجرا شده است. همچنین ستاد شهرداری تهران در یک شبکه یکپارچه فعالیتهای خود را انجام می دهند به این مساله بک آفیس می گویند اما در آن سوی ماجرا فرانت آفیس هم داریم که نقاط دسترسی مردم به این شبکه است و مانند نوک کوه یخی است.
- شما در بخش یک آفیس چه نمره ای به خودتان می دهید؟
در مقایسه با سایر دستگاه ها می توانیم نمره 80 از 100 بدهیم
- در بخش فرانت آفیس چه نمره ای به خودتان می دهید؟
در مقایسه با دیگر کشورها ضعیف هستیم اما در مقایسه با دیگر سازمانهای ایران رتبه برتر را داریم که سندش هم کسب رتبه اول در دو دوره پیاپی در جشنواره وب گاه های حاکمیتی ایران است.
- مهندس! چرا در سومین جشنواره وب گاه های حاکمیتی شرکت نکردید؟ آیا واقعا بروکراسی بود یا فراموش کردید شرکت کنید؟
ما هم شرکت کردیم و به شورای عالی اطلاع رسانی نامه کتبی زده ایم. بعد از اینکه اعلام کردند وب سایت شهرداری تهران در جشنواره شرکت نکرده است ما نامه اعتراض به آنها زدیم و معترض شدیم که چرا چنین مساله ای را اعلام کرده اند. حتی اسناد ثبت نام و پرینت کپچر ثبت نام را داریم به آنها ارایه کردیم و این ثبت نام هم در موعد مقرر و قانونی خودشان انجام شده است.
- پس چه چیزی بود پشت قضیه؟
من نمی دانم
- آیا چون شهرداری تهران در هر دو دوره رتبه اول وب گاه های ایران را کسب کرده بود این دفعه خواستند صورت مساله را پاک کنند؟
من قضاوتی در این باره نمی کنم اما وقتی اطلاعیه شورای عالی اطلاع رسانی را از صدا وسیما دیدم اعتراض کردم.
- اما اعتراض شما مطرح نشد؟
خوب صورتی خوبی نداشت اعتراض ما . ولی بعد از اینکه آقای .....
- شهریاری؟
نه معاونشان
- سالاریان؟
بله آقای سالاریان بعد از اینکه گفت شهرداری شرکت نکرده ، فردای آن روزش ما نامه ای نوشتیم و گفتیم چنین چیزی نیست و کپی اسناد خود را به آنها ارایه دادیم اما پاسخی به این اعتراض ما داده نشد.
- البته این از ارزش های سایت شهرداری چیزی کم نمی کند.
بله ما هر سال وب سایتهای داخلی خودمان را ارزیابی می کنیم و تا کنون 4 دوره این ارزیابی انجام شده است. سه دوره از این داوری ها به دانشگاه تهران و یک دوره به دانشگاه صنعتی شریف سپرده شده است . ما زیاد دنبال کسب رتبه نیستیم ما کار خودمان را انجام می دهیم
- در باره مقدار فیبر نوری در تهران بیشتر توضیح دهید
حدود 700 کیلومتر فیبرنوری برای ساختارهای مدیریت شهری در تهران اجرا کرده ایم که از همه شهرهای کشور بیشتر است و در مقایسه با شهرهای همطراز خودمان در خاورمیانه هم وضعیت خوبی داریم تنها شهر استانبول در منطقه از تهران به این لحاظ برتر است البته در مقیاس جهانی شهرهایی مانند سئول وضعشان از ما خیلی بهتر است .در کل حوزه مدیریت شهری تهران سه هزار نقطه اتصال فیبرنوری داریم.
- از دوربین های مستقر در تهران چه مقدار متعلق به شهرداری و چه مقدار متعلق به پلیس است؟
همه دوربین های سطح شهر تهران متعلق به شهرداری تهران است اما پلیس نیز از آن استفاده می کند.
- آیا این تعداد دوربین برای کنترل ترافیک تهران کفایت می کند؟
هر چه شهر توسعه می یابد نیازها هم بیشتر می شود اما در حد قابل قبولی هستیم. با اجرای 110 معبر ورودی منطقه کنترل ترافیک حجم زیادی ازنیروی انسانی پلیس کاسته شد.
- در مورد پارکومترهای مکانیزه تهران هم مقداری توضیح بدهید
سابق بر این فقط در حوزه دریافت بلیط مترو ، کارت الکترونیک وجود داشت اما بعد به حوزه اتوبوسرانی هم تعمیم یافت. 7 هزار اتوبوس به دستگاه کارت خوان تجهیز شد که پروژه بزرگی بود و وجود 5 میلیون کارت الکترونیکی مترو که در دست مردم باعث شد که از این کارتها در حوزه های دیگری هم فعال شود. با لحاظ کردن دستور العمل های بانک مرکزی در مورد دریافت پول های خرد از مردم این کارتها در حوزه پارکومترهای هوشمند نیز به کار گیری شد که باعث خلوت شدن خیابانهای مرکزی تهران شد.
- در مورد دفاتر خدمات الکترونیک شهر خواستم این سوال را مطرح کنم که آیا شما ترافیک مراجعات مردم به ادارات شهرداری را به این دفاتر منتقل کرده و خیال خود را راحت کرده اید؟ شهرداری را خلوت کرده و مردم را به این دفاتر ارجاع می دهید ؟
ما 123 دفتر داریم که نزدیک 5 برابر مناطق 22 گانه تهران است.
- نواحی را حساب نمی کنید؟
به ازای هر ناحیه یک دفتر داریم. البته در صدد هستیم این دفاتر به صورت یکپارچه شده و به زودی این دفاتر قادر خواهند بود هر نوع خدمتی را در هر دفتر ارایه بدهند.
- سیستم 137 و 1888 چگونه کار می کند؟
این سامانه ها یک نوع کال سنتر است. شهروند از هر کانالی چه تلفن ، چه سایت چه اینترنت چه فاکس با ما تماس بگیرد درخواستش ثبت شده و به ناحیه مربوطه ارجاع می شود و پیگیری و قابل گزارش گیری است
- در حوزه موبایل چه خدماتی ارایه می دهید؟
راه اندازی صفحه موبایلی سایت شهرداری تهران و ارایه نقشه شهر تهران از این جمله است. همچنین نرم افزار شهرداری همراه روی سیستم های اندروید ارایه شده که شما را از اتصال دائمی به شبکه بی نیاز می کند و به زودی نسخه IOS آن ارایه می شود
- چند نفر آن را دانلود کرده اند؟
حدود 10 هزار نفر
- دیگر چه؟
نسخه موبایل نقشه شهر تهران را ارایه داده ایم.
- ولی ظاهرا با مجری قراردادش اختلاف داشتید؟
چه اختلافی؟
- نرم افزار جابین مدتها با آرم شهرداری ارایه می شد بعد متوقف شد
خوب اختلاف ما همین بود دیگر که آنها نباید از آرم شهرداری تهران استفاده می کردند و این اجازه را نداشتند صرفا از ما اطلاعات گرفتند که نرم افزار خودشان را کامل کنند
پس نسخه شما همانی است که روی وب شهرداری است. بله؟
بله دقیقا
- من دیدم که تبلیغی در شهر هست که به مردم می گوید اگر می خواهید از وضعیت ترافیک بزرگراه صدر مطلع شوید به فلان شماره پیامک بزنید آیا این را هم شما طراحی کرده اید؟
این مربوط به شرکتهای خصوصی است که از نقشه های آنلاین تولید شده در سازمان ترافیک استفاده می کنند
- روی نقشه های GIS و GPS سامانه های نویگیتور چه کارهایی انجام داده اید؟
در حوزه نویگتور کار خاصی نکرده ایم اما در همینجا اعلام آمادگی می کنیم که اگر بخش خصوصی آمادگی دارد حاضریم همکاری و تعامل داده ای داشته باشیم.
- آشنایی با دیتا سنتر سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران
دیتا سنتر شهرداری تهران در طبقه همکف ساختمان سازمان سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار دارد . در این دیتا سنتر 10 گیگا بیت بر ثانیه برای شبکه اینترانت در لایه اصلی اس فراهم شده اس ت و دسترسی در لایه های فرعی مقداری کمتر می شود.
همچنین 130 مگابیت بر ثانیه ظرفیت اینترنت در این مرکز وجود دارد و یک پتا بایت ظرفیت نگهداری داده در آن وجود دارد که 700 ترابایت آن پر است. در سه ردیف رک این دیتا سنتر 600 سرور قرار دارند شاید بشود گفت این مرکز قلب در حال تپش شهر الکترونیک تهران استف به گفته مهندس قائمی ی تولید برق این مرکز به صورت پارالل یک مگاوات است که علاوه بر آن یو پی اس برای ذخیره 4 ساعت برق و 2 دستگاه ژنراتور قدرتمند آماده به کار نیز وجود دارد.