هر چند که این مسئله از سوی سخنگوی اخضر ابراهیمی نماینده ویژه سازمان ملل، تکذیب شده اما گمانه‌زنی‌ها در این رابطه برای حل و فصل بحران سوریه همچنان ادامه دارد. در این رابطه و وضعیت آینده سوریه با محی الدین ساجدی، کارشناس مسائل خاورمیانه گفت‌وگو کرده‌ایم.
- اساساً اعزام نیروی صلحبان به سوریه عملی هست؟
شکی نیست که برای استقرار آرامش و آتش بس در سوریه باید نیروی ناظری در این کشور مستقر شود. نیروهای نظامی اما باید در ابتدا تضمین پیدا کنند که مورد حمله قرار نخواهند گرفت. به‌دست آمدن چنین تضمینی منوط به توافقی سیاسی است. چنین توافقی فقط بین دولت و مخالفان نیست بلکه باید خارج از مرزهای سوریه هم توافقی صورت بگیرد تا سلامت این نیروها تضمین شود. این نیروها نمی‌توانند نقش تهاجمی داشته باشند و به یکی از دو طرف درگیری حمله کنند. به‌نظر نمی‌رسد در حال حاضر چنین توافق بین‌المللی‌ای برای اعزام چنین نیرویی وجود داشته باشد. اعزام این نیروها بیشتر معلول شرایط سیاسی در آینده خواهد بود و شاید هنوز زود باشد که بتوان درباره موفقیت چنین طرحی درصورت اجرا قضاوت کرد.
- تنش‌های منطقه‌ای آنقدر زیادشده که گاهی تمرکز از اوضاع داخلی در سوریه دور می‌شود. اوضاع در این شرایط چطور پیش خواهد رفت ؟
به‌نظر می‌رسد که گرایشی در سطح منطقه و جهان برای حل بحران سوریه از راه سیاسی به‌وجود آمده است. نشانه‌هایی وجود دارد که کمک‌های تسلیحاتی به مخالفان محدودتر شده است. به‌نظر می‌رسد دولت‌هایی مانند ترکیه و قطر که حمایت‌کننده اصلی برای ایجاد جنگ در سوریه هستند همچنان سعی می‌کنند که فضا را متشنج نگه دارند؛ مخصوصاً ترکیه که رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر آن سقوط بشار اسد و تغییر نظام در سوریه را با حیثیت سیاسی خود گره زده و بیش از همه نگران اجرای راه‌حل سیاسی است.
- فرود اجباری هواپیماها توسط ترکیه را هم در راستای همین افزایش تنش می‌بینید؟
این مسئله بارز است. کسی در سطح بین‌المللی عملاً از اقدام ترکیه حمایت نمی‌کند. در بیانیه‌ها حرف از حمایت زده شده ولی در عمل کسی مانند ترکیه حاضر به تکرار چنین کاری نیست. ترکیه از یک سال و نیم پیش به‌صورت عملی جنگ خود را با سوریه شروع کرده و به مقر اصلی نیروهای خارجی، شورشیان و گذرگاه اصلی سلاح تبدیل شده است. ترکیه در جنگ با سوریه است اما به‌علت اینکه ناتو از گسترش درگیری‌ها حمایت نمی‌کند و انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیش روست، مواجهه مستقیم ترکیه و سوریه در شرایط فعلی دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.
- در چنین وضعیتی و با توجه به گسترش بحران سوریه به تنش‌های منطقه‌ای، طرح آتش بس اخضر ابراهیمی مثمر ثمر خواهد بود ؟
فکر نمی‌‌‌کنم چنین آتش‌بسی موفق شود. آتش‌بس موقت در یک روز مشکلی از سوریه حل نخواهد کرد و باید به سراغ راه‌حل‌های سیاسی برای حل بحران نظامی در سوریه رفت. این آتش بس هم جنبه نمادین دارد و هم یک آزمایش است که ببینند گروه‌های مخالف و دولت حاضرند این تجربه را به‌مدت یک روز به اجرا بگذارند و تکرار کنند یا نه؟
توافق برای این راه‌حل ممکن است در خارج از سوریه به دست آید، اما در داخل سوریه جنگ به حالت فرسایشی درآمده است. فرسایشی شدن جنگ به معنی ضربه به اقتصاد سوریه و کشته شدن جوانان این کشور از هر دو طرف به‌حساب می‌آید؛ کسانی که باید آینده این کشور را بسازند. این به نفع رژیم صهیونیستی است که امنیت بیشتری را از جانب سوریه در آینده حس می‌کند چون هر دولتی که در این کشور برسر کار بیاید باید چندین دهه را صرف ترمیم خسارات این جنگ داخلی کند.