دیروز حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه کشورمان طرح فراگیر ایران و تلاشهای اخضر ابراهیمی برای برقراری آتشبس فوری در سوریه را گامی مهم در کمک به آرامش مردم این کشور عنوان و بر این موضع تأکید کرد.این دیدگاه روز چهارشنبه از سوی رئیسجمهور کشورمان با پیشنهاد آتشبس میان نیروهای دولتی و مخالفان سوریه در روز عید قربان مطرح و گفته شد هرکس دوستدار مردم سوریه است باید تلاش کند تا زمینههای برگزاری انتخابات آزاد مردم سوریه فراهم شود. نماینده ویژه سابق سازمان ملل در حل بحران سوریه در سفری که پس از این اظهارات احمدینژاد به آمریکا داشت بر این نیت ایران مهر تأیید زد و گفت که ایران با کنارهگیری رئیسجمهور سوریه درصورتی که مردم این کشور در انتخابات خواستار شوند، موافق است.
مقامات کشورمان تاکنون از تصمیمات و راهکارهایی که دو نماینده سازمان ملل در حل بحران سوریه دادهاند حمایت کردهاند و این درحالی است که که کوفی عنان نماینده قبلی این سازمان نیمه مردادماه درحالی مجبور به استعفا از مأموریت خود شد که به انتقاد از اتهامزنیها در شورای امنیت و اعلامیه تیرماه وزیران خارجه پنجکشور عضو دائم شورای امنیت، دبیران کل سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب، نمایندگان قطر، کویت، عراق، ترکیه و اتحادیه اروپا در ژنو پرداخت.
نشست ژنو آنگونه که بهرغم همه اصرارهای عنان بدون حضور ایران برگزار شد و گذشت چهارماه بینتیجه بودن آن را مشخص کرد حالا بحث پیرامون بحران سوریه را به چهار کشور صاحب نفوذ در تحولات این کشور یعنی ایران، مصر، ترکیه و عربستان واگذار کرده است. از این چهار کشور، آخری در همان دومین گام یعنی نشست نیویورک که قرار بود وزرای امورخارجه هر چهار کشور در آن حضور داشته باشند پا پس کشید تا نشان داده باشد که مرغ همان یک پای سقوط دولت بشار اسد بدون نیاز به هیچگونه مذاکرهای را دارد.
پیشنهاد تشکیل یک گروه چهارجانبه برای حل بحران سوریه نخستینبار توسط محمد مرسی رئیسجمهور مصر در اجلاس همکاریهای اسلامی که قبل از اجلاس سران کشورهای عدمتعهد تهران در مکه تشکیل شده بود داده شد و این پیشنهاد خیلی زود با استقبال ایران، ترکیه و عربستان مواجه و به چارچوبی جدید برای دستیابی به راهحلی متعادل و فراگیر تبدیل شد. این جلسات اگرچه به پیشنهاد مرسی برگزار میشوند و معاون وزیر خارجه عربستان در جلسه تدارکاتی آن در قاهره حضور داشت اما بعد از آن نمایندهای به نشستهای وزیران خارجه فرستاده نشد.
مقامات مصر و ترکیه نیز مشابه آنچه رئیسجمهور مصر در اجلاس عدمتعهد تهران گفت بهصورت علنی از مخالفان حکومت بشار اسد حمایت میکنند و ترکیه میگوید دوره زمامداری اسد به پایان رسیده است. با این همه نشانههایی از تمایل مقامات ترکیه به پیگیری مسائل سوریه از زاویه نقطه نظرات مقامات کشورمان نیز دیده میشود، همچنان که داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه همان چهارشنبه گذشته که رئیسجمهور پیشنهاد خود را مطرح کرد کشورش را حامی این طرح خواند و تأکید کرد که ایران، ترکیه و اتحادیه عرب خواستار برقراری آتشبس در سوریه همزمان با عید قربان هستند. اردوغان نخستوزیر ترکیه نیز که در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) با محمود احمدینژاد، رئیسجمهور ایران دیدار کرده بود، در بازگشت به کشورش پیشنهاد تشکیل یک مکانیسم با مشارکت ایران، ترکیه و مصر را مطرح کرد.
این پیشنهاد بهدنبال طرح فراگیری است که ایران با لحاظ طرح ششمادهای کوفی عنان و افزودهشدن دیدگاهها و نظرات کشورهای عضو گروه تماس و نیز نشست ژنو تهیه و اعلام کرده که میتواند تأمینکننده خواستههای همه کشورهای درگیر در موضوع سوریه باشد و امکان دستیابی به یک توافق همه جانبه را فراهم آورد. آنچنان که پیش از این صالحی به همشهری گفته بود نخستین قدم برای حل بحران سوریه که در این طرح پیشبینی شده توقف خونریزی و خشونت است. همچنین در این طرح چارچوبی برای گفتوگوی معارضین و دولت سوریه ارائه شده که براساس آن مسیر مشخصی برای انتخابات آزاد و تشکیل پارلمان تا بحث انتخابات ریاستجمهوری و تعیین رئیسجمهور قانونی این کشور پیشبینی شده است.