در این کنگره تأکید شد که با تولید محتوا و خردجمعی در داخل کشور می‌توانیم تهدید‌های شبکه‌های اجتماعی را خنثی و آنها را به فرصتی برای خود تبدیل کرده و به راحتی افکار عمومی را هدایت کنیم. این کنگره با پخش زنده مراسم افتتاحیه در اینترنت در سالن همایش‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آغاز به‌کار کرد. معاون رسانه مجازی سازمان صداوسیما نتوانست سیستم فنی شبکه ای‌پی‌‌مدیا را به‌طور زنده در سالن کنگره ارائه دهد که نشان‌دهنده ضعف فنی شبکه و زیر‌ساخت ارتباطی در ایران است. وقتی در یک کنگره علمی که از مدت‌ها قبل روی آن برنامه‌ریزی شده امکان پخش آی‌پی‌مدیا فراهم نمی‌شود چگونه مردم عادی می‌توانند در منزل به آن دست یابند؟ اگر چه به گفته سیاهکلی، معاون رسانه‌های مجازی صداوسیما، دریافت این سرویس نیازمند پرداخت 10هزار تومان در هر‌ماه از سوی متقاضی است.
***
لطف‌الله سیاهکلی، معاون رسانه‌های مجازی صداوسیما اظهار داشت: این سازمان سرویس آی‌پی مدیا را از مدتی پیش راه‌اندازی کرده است. آی‌پی مدیا یعنی رسانه‌هایی که بر پروتکل اینترنت فعالیت می‌کنند. ما امروز دوست داشتیم که آن را اینجا نمایش بدهیم اما مثل اینکه دوستان نتوانستند! در اینجا یک انباره بسیار زیادی از تولیدات صداوسیما و دیگر نهاد‌ها و ارگان‌ها و مردم می‌تواند وجود داشته باشد.
وی گفت: برای دریافت آی‌پی‌مدیا دومگا بیت بر ثانیه پهنای باند لازم دارید. اگر کمتر باشد تصویر دریافت نمی‌شود؛ خودش اتومات خودش را چک می‌کند و اگر دومگ به 1/5 مگ برسد تصویر دریافت نمی‌کنید.
معاون رسانه‌های مجازی صداوسیما افزود: آی‌پی‌مدیا روی خطوط تلفن با همان هزینه ای‌دی‌اس‌ال که حدود 10هزار تومان در ماه است به منازل می‌آید. در اینجا دو مگ پهنای باند با تمام سرویس‌ها و خدماتی که بسیار فراوان هستند ارائه می‌شود. مثلا ده‌ها کانال رادیو تلویزیونی، سیستم خدمات عمومی، بازی‌های رایانه‌ای و سرویس‌ها و سایت‌های مختلف از این طریق قابل ارائه هستند و مردم می‌توانند از آن استفاده کنند.
یک استاد دانشگاه و مسئول پانل تخصصی این کنگره نیز اظهار داشت: حضور و گسترش شبکه‌های اجتماعی در جوامعی که مانند ما در حال گذار محسوب می‌شوند جزئی از تغییرات اجتماعی است، به همین دلیل نخبگان و افرادی که در فضاهای تصمیم‌گیری عمل می‌کنند و اشخاص حقیقی و افرادی که در این حوزه مسئول هستند باید تکلیفشان را مشخص کنند. ما بدون تعارف با هر پدیده نویی که در کشورمان وارد شده ابتدا به‌ساکن مخالفت کرده‌ایم؛ دلیل مخالفتش هم نگاه سنتی ما به این پدیده‌ها بوده است.
دکتر محمد سلطانی‌فر افزود: از زمانی که برق، ویدئو یا هر تکنولوژی جدیدی که آمد ابتدا ما با آن مقابله کرده و بعد وارد فضای استفاده از آن شده‌ایم. پدیده فضای مجازی و رسانه‌های جدید یکسری خصوصیات خاص خودش را دارد که منتظر تعلل و مخالفت‌های ما نمی‌ماند و خودش را برفضای ما تحمیل می‌کند و همانطور که می‌بینید خود را بر ما تحمیل کرده است.
وی افزود: آقای زاکربرگ، خالق فیس‌بوک، اشاره می‌کند که من رهبر سومین کشور پرجمعیت دنیا بعد از هند و چین هستم وبا عبور از مرز یک میلیارد کاربر حدود دو‌ماه قبل می‌تواند این ادعا را داشته باشد که از این مرز و از این فضا عبور کرده است و ادعا می‌کند که طی دوسال آینده رهبر نخستین کشور پرجمعیت دنیا خواهد شد چون سالی 200میلیون نفر به کاربران فیس‌بوک اضافه می‌شود. وی اظهار کرد: در فضایی که ما زندگی می‌کنیم در هر 60ثانیه، یعنی هر یک دقیقه در اینترنت امکانات متعددی شکل می‌گیرد، به هر حال ما بخشی از این فضا و دنیا هستیم. طبق آمار سال2011 در هر 60ثانیه 694445هزار جست‌وجو با موتور گوگل صورت گرفته است. در سایتی که فقط عکس هست حدود 6600عکس در هر یک دقیقه آپلود می‌شود.
یک سایت که مخصوص عکس است حدود شش میلیارد عکس را تا الان دسته‌بندی کرده. 600 ویدئو با محتوای 25ساعت روی یوتیوب آپلود می‌شود، در فیس‌بوک حدود 700هزار پروفایل به روز می‌شود، حدود 80هزار پست گذاشته می‌شود و 510هزار کامنت در 60ثانیه اداره می‌شود. 70دامین جدید ثبت می‌شود و حدود 168میلیون ای‌میل ارسال می‌شود. در هر 24ساعت حدود 272میلیارد ای‌میل ارسال می‌شود؛ یعنی اگر این رقم را تقسیم بر هفت میلیارد جمعیت دنیا کنیم به ازای هر نفر در 24ساعت حدود40 ای‌میل رد و بدل می‌شود. در سایت آسوشیتد کانتنت، در هریک‌دقیقه یک‌مقاله جدید در حد مقاله علمی و پژوهشی در بزرگ‌ترین منبع جهانی جامعه محتوایی گذاشته می‌شود. 25درصد از جامعه امروز دنیا ارتباطات تلفنی خود را از شبکه اسکایپ تأمین می‌کنند.
وی گفت: در بحث اشتراک‌گذاری 325میلیون عکس در یک روز در شبکه‌های اجتماعی گذاشته می‌شود. در فضای کار روزانه 89میلیارد ای‌میل تجاری ارسال می‌شود؛ این غیر از ای‌میل‌هایی است که به‌صورت عام ارسال می‌شود. در آمریکا فقط در شبکه‌های اجتماعی بیش از شش هزار نفر از طریق شبکه‌سازی ارتزاق می‌کنند. 143هزار کسب‌وکار جدید مبتنی بر اینترنت در 30کشور دنیا شکل می‌گیرد و حدود 30درصد افراد از طریق تلفن‌های هوشمند خود به شبکه‌های اجتماعی متصل می‌شوند. تعداد فروش آیفون در 24ساعت از تعداد زاد و ولد انسان‌ها بیشتر است؛ 371هزار نفر متولد می‌شوند، 388هزار نفر آیفون می‌خرند.
وی افزود: تصمیم‌گیرندگان ما باید واقعیت‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی را برای مردم ما مشخص کنند و صرفا به آثار زیانبار اینها نپردازند. البته این شبکه‌ها آثار زیانبار بسیار زیادی دارند اما اگر ما فقط و فقط یک بعدی به این تکنولوژی‌ها نگاه کنیم تیغ دولبه برنده‌ای خواهند شد که هم دست ما را می‌برند و هم کار ما را راه می اندازند. وی اظهار کرد: براساس این تکنولوژی، نسلی به نام نسل c به‌وجود آمده است. از میانگین سنی 1985به بعد اسمشان را می‌گذارند نسل c. اینها افرادی هستند که عمده اطلاعات و نیاز‌های خود را(که همان نسل جدید خودمان هستند) از طریق شبکه‌های اجتماعی کسب می‌کنند. نسل c بیشترین باور و اعتماد را به فضای اینترنت دارند و به خانواده، معلمان و اساتید خود آن اعتمادی که به شبکه‌های اجتماعی دارند را ندارند. این ازجمله خصوصیات نسلc است. میزان صرف‌کردن وقت نسلc به این فضا بیش از زمانی است که به کار‌های مختلف می‌پردازند. آمار نشان می‌دهد که بیش از 46درصد کاربران فیس‌بوک زیر 25سال هستند؛ یعنی جزو همین نسل؛ 20درصد آنها زیر 17سال هستند و 22درصد آنها افراد 16تا 24ساله که اطلاعاتی را با افرادی مبادله می‌کنند که آنها را نمی‌شناسند. این تحقیقات باید در کشور ما هم انجام شود. اینکه بچه‌ها اعتماد زیادی به این شبکه‌ها می‌کنند جزو نقاط ضعف این شبکه‌هاست. حدود هشت میلیون نفر از کسانی که در فیس‌بوک هستند زیر 13سال هستند. نسل c این خصوصیت را دارد که اطلاعات خود را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک می‌گذارد.
سلطانی‌فر افزود: این شبکه‌ها کارکردهای مختلفی می‌توانند برای ما داشته باشند؛ کارکرد تبلیغاتی، محتوایی و یادگیری. ما باید یاد بگیریم چگونه می‌توانیم از این شبکه‌های اجتماعی در جهت کارکرد یادگیری استفاده بکنیم، اینجاست که بحث سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی پیش می‌آید. در این شبکه‌های اجتماعی خردجمعی شکل می‌گیرد. آیا این خردجمعی درست عمل می‌کند یا نه؟ بله اگر ما تولید محتوا نکنیم این خردجمعی می‌تواند علیه ما استفاده شود و اگر ما تولید محتوا کنیم این خردجمعی می‌تواند سرمایه‌ای اجتماعی باشد برای ما که بتوانیم از آنها استفاده بکنیم؛ می‌تواند بهبود عملکرد را داشته باشد، می‌تواند هویت‌سازی بکند. امروزه بچه‌ها در شبکه‌های اجتماعی به‌دنبال هویت خود می‌گردند. به‌طوری که نسل قبلی در واقعیت به‌دنبال هویت بودند. بچه‌ها امروزه فیس‌بوکی می‌شوند به‌جای اینکه در هویت‌های دیگر خودشان را پیدا کنند.
وی در مورد آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز اظهار داشت: اعتماد بیش از حد افراد به شبکه‌های اجتماعی مجازی، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی، انحراف‌های پورنوگرافی و جعل هویت از مهم‌ترین آسیب‌های این شبکه‌ها هستند؛ افراد می‌توانند به‌راحتی هویت شخص دیگری را برای خود به‌وجود بیاورند. وی اظهار کرد: با به‌کار‌گیری ظرفیت‌های این شبکه‌ها ما می‌توانیم شبکه‌های مشابهی را که داریم مثل کلوپ، تریا یا آپارات تقویت کنیم، به جذاب‌سازی آنها بپردازیم، از خلاقیت آنها استفاده کنیم و جوان‌های خود را به سمت این شبکه‌ها سوق بدهیم و این شبکه‌ها هم باید نیاز‌های بچه‌های ما را پاسخ بدهند. متأسفانه آن قابلیت‌هایی که شبکه‌های معادل خارجی دارند در شبکه‌های داخلی و جود ندارد. گفتنی است در ادامه این کنگره به‌طور همزمان در سه سالن جداگانه پانل‌های تخصصی برگزار شد که طی آن ده‌ها مقاله به‌صورت سخنرانی یا پوستر ارائه شد.