آیا حرکات بدن یک فرد در هنگام یک مصاحبه کاری، بستن یک قرارداد، مذاکره یا مشاوره با یک پزشک، صحبت با یک دوست یا اعضای خانواده و... مشابه هستند؟
می دانید که زبان یا به عبارتی صدای بدن ما می تواند، بلندتر از کلماتی باشد که از زبان ما خارج می‌شوند. در تمام سال‌های رشد و تکامل یک انسان، حرکات و صدای بدن او هم بزرگ‌تر،معنا دارتر، گویا تر و نیز خاص شخصیت همان فرد می‌شود.
گذشته از افرادی که متظاهر هستند و یا افرادی که با آگاهی کامل از این مسئله به حرکات بدنی خود جهت و هدف می‌دهند بیشتر افراد از این حرکات و صدای بدن خود آگاه نیستند.
همه می‌دانند که یک عمل بهتر از صد گفتار است. این گفته در باره صدای حرکات بدن، بسیار صحت دارد. "حرکات بدن یا به عبارتی صدا و زبان بدن" نوعی ابزار ارتباطی قدرتمند انسان است. ابزاری که با توسط آن می‌توان روابط اجتماعی را قوی یا ضعیف کرد. می‌توان یک دوست یا یک دشمن پیدا کرد و یا اینکه می توان با آن دیگران را به انجام کاری متقاعد ساخت و...
آشنایی با حرکات یا زبان بدن به ارتباطات شما کمک می‌کند. جذابیت، حقیقت، اعتمادبه نفس و شرم شما تنها با این وسیله نشان داده می‌شود. شما با آگاهی و دقت در حرکات طرف مقابل می‌توانید به حقایق زیادی در مورد او پی ببرید.
به عبارت دیگر، تمام افراد آگاهانه یا ناآگاهانه از زبان بدن استفاده می کنند. حال چگونه می‌توان از این مسئله بهره برد؟ ما به شما می‌گوییم:
ظاهر آراسته و ساده
قبل از هر چیز یک فرد با ظاهر آراسته و نظیف خود می‌تواند این پیام را به اطرافیان منتقل کند که سادگی، نظافت و آراستگی نشان یک انسان سالم و بالغ است. ساختن ظاهر عجیب و غریب، فکر و نگاه مردم را به سوی ذهن مغشوش شما می کشاند. آنها شما را فردی عادی و معمولی نخواهند دانست. همچنین ظاهر نامناسب و کثیف نیز شخصیت خوب و سالمی از یک فرد در ذهن سایرین بوجود نمی‌آورد.توجه به اراستگی ظاهر بسیار مهم است.
چشم آینه تمام نمای انسان
شاید این مسئله به نظر شما ساده و عادی باشد. ولی بدانید، تماس چشمی بسیار مهم است. تماس چشمی در فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف تعاریف و برداشت‌های گوناگونی دارد
اجتناب از نگاه کردن به چشمان دیگران و یا تغییر ناگهانی مسیر نگاه یا زل زدن در چشمان فردی نشان از پنهانکاری، دروغگویی و یا خیره سری دارد و یا حتی می تواند نشان از شرم یا عدم اعتماد به نفس فرد باشد.
ابرو‌ها
تا حالا با چند نفر هم صحبت شدید که هنگام تعریف مطلبی، شنیدن خبری یا دادن خبری و... شما از حرکات ابرو آنها زودتر به مطلب آگاه شده‌اید. وقتی فردی غمگین، عصبانی، شاد، متفکر و... است قبل از هر چیز ابرو‌های فرد است که این احساس را به شما القا یا به نوعی فریاد می‌زند. بنابراین کنترل ابرو‌های خود را در دست داشته باشید.
لب‌ها
لبخند بزنید. هیچ چیز بهتر از یک لبخند احساس خوب را منتقل نمی‌کند. خندیدن در طول مکالمه تمام مشکلات و سختی یک گفتگوی پیچیده را آسان می‌سازد. لبختد می‌تواند تنش خود و طرف مقابل را ازبین ببرد. لبخند صورت را زیباتر و کلام شما را نافذتر می‌سازد.
لبخند زدن هنگام ارتباط چه رو در رو چه غیر از آن می تواند نشانه اعتماد به نفس، دوستی و رفتار مثبت باشد. لبخند شما باعث می‌شود، مردم در کنار شما بودن را دوست داشته باشند.
البته لبخند ظاهری، زورکی، ساختگی و با دستپاچگی کاملا عکس تمام احساسات بالا را در طرف مقابل بوجود می‌آورد. لبخند از روی صمیمیت و علاقه بزنید.
دست و پاها
می دانید که دست و پا هر دو از زبان گویای حرکات بدنی محسوب می‌شوند. شما با دستان خود سلام، خداحافظی، جواب مثبت، منفی، دعوت و... می‌دهید. بدو اینکه کلامی به زبان بیاورید. حتی بازوان شما با در آغوش گرفتن یک فرد یا حتی یک کودک احساس شما را منتقل می کنند.
نفرت، کینه، خشم و شادی خود را می توان با ضربه دست و پا، دویدن، پای بر زمین کوبیدن، مشت بسته نشان دادن و یا.... نشان داد.
دست به سینه بودن می تواند حالت تدافعی یا پایان مکالمه باشد. اگر دست به سینه باشید در حالی که پاها را بر روی یکدیگر قرار داده اید سدی میان شما و دیگران ایجاد می شود.
قراردادن دست‌ها بر روی کمر هم نشانه خوبی نیست، این حرکت آمادگی برای واکنش و حتی پرخاشگری را نشان می‌دهد و دوستانه نیست. غالباً افراد برای نشان دادن مخالفت یا حالت تهاجمی از آن استفاده می‌کنند.
افرادی که هنگام نشستن پاهای خود را بر روی هم می اندازند و با یکی از پاها به آرامی ضربه می زنند. به گونه‌ای نشان می‌دهند که غمگین، منتظر و ناشکیبا هستند. همگونه برعکس این حرکت هم وجود دارد، نشستن با پاهای جدا از هم، آرامش را القا می‌کند.
معمولا افراد عصبی و منتظر نمی‌توانند در یک جا آرام بمانند و مدام قدم می‌زنند. وقتی شما منتظر خبر یا چیزی در پشت در یا در خانه هستید معمولا شروع به قدم زدن می‌کنید و...
تمامی اینها سلاح‌های هستند که اگر ناآگاهانه از آنها استفاده شود، بسیار خطرناک می‌شوند. بنابراین در هنگام خشم، عصبانیت، شادی و... به حرکات دست و پای خود توجه و کنترل داشته باشید. بیشتر اوقات زبان شما یک چیز می‌گوید ولی حرکات بدنی شما کاملا آن را انکار می کند. دقت کنید آگاهانه و هماهنگ با گفتارتان از حرکات بدن استفاده کنید.
گوش کردن
گوش کردن در یک ارتباط دو نفره یا چند نفره بسیار مهم است. زمانی که شما تظاهر به شنیدن می‌کنید زبان بدن شما کاملا این حس را منتقل خواهد کرد. دقت کنید زبان بدن پنهان کردنی نیست. برای حفظ ارتباطاتی که به آن علاقمند هستید، دست از تظاهر بردارید.
وقتی به جلو خم می شوید چه نشسته و چه ایستاده معلوم می شود که به مسئله علاقمند هستید به عبارت دیگر، یک شنونده علاقمند به سوی گوینده خم می شود. برعکس دور شدن از گوینده نشانه عدم علاقه به موضوع بحث است.
سر
حرکت سر گویای خیلی از کلمات نگفته است. کلماتی چون تاسف، پاسخ مثبت یا منفی و...بیشتر افراد بسیار ناآگاهانه از این حرکات سر استفاده می‌کنند. به طوری که طرف مقابل را درچار سردرگمی می کنند.
شما می‌توانید موافقت یا مخالفت خود را نسبت به مسئله تنها با حرکت سر نشان دهید. ولی همین حرکت بایت آگاهانه باشد. حرکت سر از بالا به پایین یعنی موافقت، آری، خوبه و... هنگام مخالفت یا تاسف و نه، سر از چپ و راست حرکت می‌دهید.
خم کردن سر به سمتی نشان از علاقه فرد به موضوع را دارد. وقتی فردی سرش را به یک طرف خم می کند شما می فهمید که به مسئله ای علاقمنداست.
تماس یا لمس
دقت کنید! تماس و لمس طرف مقابل با دست هنگام گفتگو زمانی جایز است که حامل پیام روشنی چون نشان دادن علاقه، آرام کردن و یا اطمینان دادن، باشد. در غیر این صورت از هر گونه تماس و یا لمسی از روی عادت خوداری کنید. این حرکت ممکن است از سوی طرف مقابل توهین و سوء تعبیر شده و آن رابطه و ارتباط را خدشه دار سازد.
دست دادن
دست دادن معانی زیادی دارد. غالباً دست دادن افرادی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند محکم است، برعکس افراد دستپاچه و خجالتی و کسانی که احساس ناامنی می کنند، بسیار سریع و شل دست می‌دهند. گاهی هستند افرادی که با محکم فشردن دست شما قصد ترساندن تان را دارند! این حرکت اگر ناآگاهانه صورت گیرد، باعث رنجش طرف مقابل خواهد شد. دقت کنید.
خاراندن گوش یا بینی
لمس یا خواراندن گوش یا بینی غالباً دقت کنید "غالبا"، نشان تردید یا دروغگویی است. گرفتن نوک بینی که غالباً با چشمان بسته انجام می شود، معمولا به منظور پاسخ منفی به درخواست طرف مقابل است. آگاهانه حرکات بدن خود را انجام و کنترل کنید.
ضربه با انگشتان
ضربه زدن با انگشتان، نیز نشانه ناشکیبایی است. با این حرکت شما به طرف مقابل می فهماند که باید کاری انجام دهد!یا صحبتش را تمام و یا قطع کند. اگر این حرکت از روی عادت باشد که دیگر پیام تغییر خواهد کرد.
بازی با مو
بازی با موی سر نشانه احساس عدم امنیت یا اعتماد به نفس پایین فرد را نشام می‌دهد. افراد عصبی این کار را زیاد انجام می‌دهند. البته ممکن است حرکت اغوا گرانه نیز تعبیر شود. به هر حال اگر این حرکت نیز نا آگاهانه انجام شود. ممکن است پیام‌های اشتباهی از طرف شما به طرف مقابل مخابره شود، بنابراین دقت کنید.
جویدن ناخن
جویدن ناخن نشانه دستپاچگی، استرس، ترس یا عدم احساس امنیت است. شاید بار‌ها دیده باشید که افراد هنگام ترس، تماشای یک فیلم مهیج یا مسابقات ورزشی و... ناخن های خود را می‌جوند. آنها به این حرکت به نوعی می خواهند بر این لحظه‌های تنش‌زا و پر اضطراب غالب شوند.
لحن صدا
لحن و تن صدا هنگام گفتگو بسیار مهم است. نحوه ادای کلمات، کشش کلمات، آوای کلمات، سکوت یا تاکید بر روی یک کلمه خاص، فریاد، یا با صدای بسیار پایین حرف زدن و...همیشه نشان از احساس یک فرد در آن زمان دارد. نشانی از خشم، غم، شادی، نفرت، عشق و....هنگام صحبت و گفتگو به لحن و تن صدای خود دقت کنید.
نکته مهم:
هر چند برخی از رفتارها و حرکات پیام های روشنی دارند ولی به آسانی نمی توان این حرکات را تفسیر کرد. بیشتر حرکات از روی عادت ممکن است انجام شود. اگر شما از‌آن دسته افرادی هستید که تمام حرکات بدنی یک فرد را زیر ذربین قرار می‌دهید، بهتر است بدانید،قضاوت کردن یک فرد از روی حرکات بدنی صرف شما را گمراه خواهد ساخت.
به عنوان مثال دست به سینه بودن لزوماً به مفهوم گرفتن حالت تدافعی نیست بلکه گاهی صرفا علامت احساس سرما می باشد! بنابراین در خواندن و شناسایی رفتار و حرکات بدنی افراد زیاده روی نکنید. همانگونه که ممکن است خود شما هم گاهی دچار یک سری عادات و رفتارهای نسنجیده شوید.
پیشنهاد می‌کنیم دست از تجزیه تحلیل حرکات بدنی افراد بخصوص دوستان و آشنایانتان بردارید. با آنها مهربان و با اغماض رفتار کنید و هنگام تماشای چهره آنها ظریف و با انصاف باشید.