حدود 70 درصد از بیماران نیازمند دریافت سلول‌های بنیادی خون ساز فاقد خویشاوند مناسب ازنظر آنتی ژن‌های سازگاری بافتی هستند و ممکن است نیازمند دربافت این سلول‌ها از مراکز اهداکنندگان غیرخویشاوند در بانک‌های اطلاعاتی اهداکنندگان کشور یا در سطح جهان باشند.
شانس پیدا کردن دهنده غیرخویشاوند با شباهت HLA درافراد یک نژاد یا قوم بیشتر می‌باشد که در موفقیت پیوند موثراست. این امر اهمیت تاسیس یک مرکز ملی را مورد تاکید قرار می‌دهد. از طریق مراکز ملی امکان پیوستن به مجمع جهانی اهداکنندگان نیز مقدور می‌گردد. لذا وجود یک مرکز ملی برای جلب، آموزش، ثبت نام، تعیین HLA و نگه داری اطلاعات اهداکنندگان داوطلب مشکل گشا می‌باشد تا در صورت نیاز، پزشکان معالج بیماران فاقد اهداکننده خویشاوند، با معرفی بیمار خود به این مرکز ملی پذیره نویسی(Registry) شانس ادامه حیات وی را افزایش دهند.
مسئولیت سازمان انتقال خون ایران
1- طبق اساسنامه سازمان انتقال خون ایران؛ این مرکز مسئول تهیه خون و سلول های خونی است. با توجه به آن که سلول‌های بنیادی خون ساز هم نوعی از محصولات سلولی خون هستند. لذا سازمان انتقال خون ایران درحیطه وظایف تعیین شده، اقدام به تاسیس مرکزملی سپاس نموده است.
2- سازمان انتقال خون ایران در جذب و آموزش اهداکنندگان خون دارای تجربیاتی است که می‌تواند از آن‌ها در آموزش و جلب اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون ساز بهره برداری نماید.
3- سازمان انتقال خون ایران دارای ارتباطات مناسبی با مراکز مختلف درمانی است و از این طریق می‌تواند هماهنگی‌های لازم را در این رابطه انجام دهد.
با توجه به وظایف سازمان انتقال خون ایران و پیگیری‌های این سازمان جهت تاسیس مرکز ملی پذیرش و ثبت نام داوطلبان اهدا سلول‌های بنیادی خون ساز از سال 1386 سرانجام ماموریت ایجاد بانک اطلاعات سلول‌های بنیادی خون ساز مردم ایران و خون بند ناف از سوی معاونت فناوری و تحقیقات ریاست جمهوری به سازمان انتقال خون ایران محول گردید. مرکز پذیرش اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون ساز (مرکز سپاس)، برای اهدا به غیر خویشاوند از اول اسفند 1387 تاسیس و فعالیت رسمی خود را از 24/3/89 در سازمان انتقال ایران آغاز نمود.
اهداف مرکز سپاس
تمرکز اطلاعات HLA اهداکنندگان غیرخویشاوند در کشور به نفع بیماران
آموزش و جذب تعداد کافی اهداکننده بالقوه سلول های بنیادی خون ساز
افزایش شانس یافتن اهداکننده مناسب غیر خویشاوند در بین ایرانیان
هماهنگی و کاهش زمان جستجو برای یافتن اهداکننده مناسب
راه‌های تماس با مرکز سپاس:
- نشانی پستی: تهران؛ بزرگراه شهید همت، جنب برج میلاد، سازمان انتقال خون ایران، بلوک C - طبقه چهارم
- تهران- صندوق پستی : 1157- 14665
- تلفن‌ها: مستقیم: 82052370 , 88067338 / از طریق تلفن سازمان انتقال خون: 30- 88601501 (داخلی 2370)
- دفتر آموزش و جذب اهداکنندگان خون : 88601565
منبع مورد استفاده: iscdr.ibto