پیش فروش سکه و اعلام نرخ یک میلیون تومان برای‌آن حواشی بسیاری را ایجاد کرده است که همین امر سبب شده خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها به آن بپردازند.
ایسنا در این زمینه نوشت: در حالی که هنوز نحوه فروش و قیمت پیش‌فروش سکه رسما از سوی بانک مرکزی اعلام نشده است، رییس‌کل بانک مرکزی جزئیاتی از این طرح را اعلام کرده و از نرخ یک میلیون تومان برای هر سکه خبر داده است.
بر اساس این طرح قرار است علاوه بر فروش سکه‌های پیش‌فروشی به صورت علی‌الحساب، قیمت یک میلیون تومان در زمان پیش فروش از مشتریان دریافت و مابقی در سررسید 6 ماهه با قیمت نهایی دریافت خواهد شد.
بهمنی اظهار امیدواری کرده است که قیمت این سکه‌ها کمتر از نرخ روز بازار باشد و مهم‌تر از آن این طرح بتواند بخشی از تقاضاهای موجود در بازار را پاسخ دهد.
پیش فروش سکه از هفته آینده و از طریق شعب بانک ملی آغاز می‌شود و به گفته رییس کل بانک مرکزی در مورد قیمت پایه سکه پیش فروشی رایزنی‌ها همچنان در حال انجام است.
تفاوت‌ها با دوره پیش
در دوره گذشته که زمستان 90 آغاز شد، 5.7 میلیون قطعه سکه تحویل متقاضیان شد و 3.2 میلیون قطعه نیز به ابزارهای مختلف تبدیل شد.
بانک مرکزی در آن دوره با اعلام قیمت قطعی برای فروش سکه‌ها تنها اعلام کرد که در زمان سررسید نرخ مالیات بر ارزش افزوده از متقاضیان دریافت خواهد شد اما در این دوره علاوه بر مالیات مبلغی نیز به عنوان مابه‌تفاوت قیمت روز و قیمت پیش‌فروشی دریافت خواهد شد.
از دیگر تفاوت‌های این دوره محدودیت در سقف تعداد سکه است چرا که در دوره قبل همه به شکل نامحدود می‌توانستند اقدام به پیش خرید سکه کنند.
فارس هم در این زمینه گزارش داده است: رئیس کل بانک مرکزی برای دور جدید پیش فروش سکه شرایط جدیدی مانند دریافت یک میلیون تومان برای هر سکه به صورت علی‌الحساب و تعیین قیمت تحویل با فاصله‌ای از نرخ‌های روز بازار را مطرح کرده است که در صورت قطعیت به نظر می‌رسد استقبال از این طرح همچون دوره‌های قبل نباشد.
رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته با اشاره به برخی زوایای طرح پیش‌فروش سکه اعلام کرد که قیمت سکه در این طرح به صورت علی‌الحساب یک میلیون تومان خواهد بود و قیمت اصلی سکه بر اساس پیش بینی سود متعارف و نرخ تورم، در 6 ماه آینده تعیین می‌شود.
به گفته وی، در زمان تحویل مابقی قیمت سکه که قطعاً کمتر از قیمت روز بازار خواهد بود تعیین و از خریدار اخذ می شود.
این صحبت‌های بهمنی ابهامات و تفاوت‌های طرح جدید پیش‌فروش سکه با طرح قبلی را نمایان کرد. به طوری که در دوره قبل قیمت سکه به صورت قطعی از مشتری دریافت می‌شد و البته دور نمای بازار برای خریداران مناسب بود.
در دوره قبل که استقبال خوبی از پیش‌فروش شد، فاصله قیمتی بازار و قیمت پیش‌فروشی مشخص بود و با توجه به سایر شرایط و جوانب بازار حاشیه سود مناسبی برای خریداران متصور بود در حالی که در این دوره، امکان پیش‌بینی سود برای متقاضیان وجود ندارد که به نظر می‌رسد این مساله یکی از موانع اقبال به پیش‌فروش باشد.
در شرایط فعلی که بانک مرکزی نرخ تورم بهمن ماه را 28.7 درصد اعلام کرده و طبق پیش‌بینی‌ها این نرخ تا پایان سال به 32 درصد می‌رسد، مشوق افراد برای پرداخت یک میلیون تومان علی‌الحساب برای هر سکه و انتظار 6 ماهه برای دریافت آن، که به گفته رئیس کل بانک مرکزی قیمت کمتری نسبت به بازار دارد، چیست؟
با توجه به کاهش قدرت خرید و روند قیمتی بازار سکه و ارز، ورود دارندگان نقدینگی به طرح پیش‌فروش سکه تا حدودی بعید به نظر می‌رسد زیرا حتی اگر قیمت سکه تا 6 ماه آینده 10 درصد رشد داشته باشد و بانک مرکزی بخواهد 10 تا 15 درصد کمتر از این قیمت به پیش‌خرید کنندگان سکه‌ها را تحویل دهد، شرکت در این طرح مزایای چندانی برای آنها نخواهد داشت.
حال با توجه به تورم 32 درصد ارزش پول متقاضیان در این طرح حداقل 15 درصد کاهش خواهد یافت و با این تفاسیر حداقل حاشیه سود باید 15 درصد باشد. در صورتی که قیمت سکه تا زمان تحویل یک میلیون و 500 هزار تومان باقی بماند، بانک مرکزی باید حداقل 200 هزار تومان کمتر از قیمت بازار سکه‌ها را به پیش‌خرید کنندگان تحویل دهد تا فقط ارزش پول این افراد حفظ شود.
همه این پیش‌بینی‌ها در شرایطی است که بانک مرکزی از اجرای طرح جدید ارزی و هدفگذاری برای کاهش 1600 تومانی ارز خبر داده است. بنابراین در صورت اجرای این طرح و کاهش دلار مطمئناً قیمت سکه در بازار به شدت کاهش خواهد یافت. در صورت کاهش هزار تومانی ارز، قیمت سکه حداقل 300 تا 400 هزار تومان کاهش خواهد یافت و با توجه به عرضه سکه‌های پیش‌فروشی باز هم بهای سکه کاهش می‌یابد که در این صورت بانک مرکزی برای وجود حداقل حاشیه سود برای خریداران سکه، باید در نرخ یک میلیون تومانی علی‌الحساب هم تجدید نظر کند.
براین اساس، با توجه به شرایط فعلی بازار ارز و سکه و ماه پایانی سال که معمولاً نقدینگی بیشتر صرف خرید پوشاک، سفر و سایر هزینه‌ها می‌شود و از طرف دیگر با توجه به صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی، در طرح پیش‌فروش سکه ابهاماتی برای خریداران بالقوه وجود دارد که به نظر می‌رسد استقبال چندانی از این طرح صورت نگیرد.
مهر از زاویه‌ای دیگر به این موضوع پرداخته و شرعی یا غیرشرعی بودن این نوع پیش فروش را بررسی کرده است.
عضو کمیته بانکداری بدون ربا با بیان اینکه برخی ابهامات شرعی درباره پیش فروش مرحله جدید سکه (به صورت علی‌الحساب و نه قیمت قطعی) وجود دارد، گفت: اگر منظور بانک مرکزی قرارداد سلف باشد، از نظر شرعی اشکال دارد چرا که در این قراردادها مبالغ یکجا و به صورت نقدی تحویل داده می‌شود.
سید عباس موسویان در ارتباط با طرح جدید پیش فروش سکه (به صورت علی الحساب و نه قیمت قطعی) از سوی بانک مرکزی و احتمال وارد بودن برخی اشکالات شرعی به این شیوه پیش فروش گفت: از جهت شرعی اگر پیش فروش سکه در قالب قرارداد سلف باشد باید کل مبلغ قرارداد در ابتدا به صورت کامل و نقدی تحویل گرفته شود و نمی‌توان در قرارداد سلف بخشی را امروز و بخشی را در آینده تحویل گرفت.
عضو کمیته بانکداری بدون ربا اظهار داشت: واقعیت این است که در پیش فروش سکه مطلب خیلی شفاف نیست و رئیس کل بانک مرکزی هم به صورت مبهم و مجمل مباحث را مطرح کردند و ماهیت قرارداد و اینکه چگونه انجام شود، چه مقدار بگیرند و چه قدر در آینده باشد، ابهام وجود دارد.
موسویان ادامه داد: اگر قرارداد پیش فروش سکه که مدنظر بانک مرکزی است، به صورت سلف باشد از نظر شرعی اشکال دارد، چون باید کل مبلغ در روز معامله پرداخت شود.
وی بیان داشت: اما اگر قرارداد دیگری مدنظر بانک مرکزی باشد، هنوز مشخص نیست و تا به امروز توضیحات بانک مرکزی درباره پیش فروش سکه و دریافت علی الحساب کافی نبوده است.
عضو کمیته بانکداری بدون ربا افزود: در دور جدیدی که بانک مرکزی پیش فروش سکه را مدنظر قرار داده است با دوره های قبلی تفاوت دارد و هنوز از شفافیت لازم برخوردار نیست اما من به صورت کلی موافق پیش فروش سکه نیستم.
موسویان با تاکید بر اینکه بانک مرکزی اشکالات پیش فروش‌های قبلی را تاحدودی برطرف کرده است، اظهار داشت: 25 بهمن ماه در جلسه شورای فقهی بانک مرکزی این موضوع مطرح می شود و در آنجا باید ابعاد مختلف کار روشن شود.
وی با تاکید دوباره بر اینکه در قراردادهای سلف مبالغ یکجا و به صورت نقدی تحویل داده می شود، گفت: بانک مرکزی باید در ارتباط با این شیوه پیش فروش سکه توضیحات کامل و روشنی ارائه کند.
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی در یک گفتگوی تلویزیونی جزئیات طرح جدید پیش فروش سکه از ابتدای اسفندماه سال جاری را اعلام کرد و گفت: از یکم اسفندماه سال جاری هر قطعه سکه پیش فروشی به قیمت علی الحساب 1 میلیون تومان آغاز خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: قیمت اصلی سکه بر اساس پیش بینی سود متعارف و نرخ تورم، در 6 ماه آینده تعیین می شود. بهمنی با اعلام اینکه در این مرحله پیش فروش سکه به صورت 6 ماهه خواهد بود، تصریح کرد: در صورت وجود تقاضا، بانک مرکزی پیش فروش را برای مدت بیشتری در نظر خواهد گرفت.
وی بیان داشت: مبلغ 1 میلیون تومان برای هر قطعه سکه در زمان پیش فروش به صورت علی الحساب است و در زمان تحویل مابقی قیمت آن که قطعا کمتر از قیمت روز بازار خواهد بود تعیین و از خریدار اخذ می شود.