به گزارش ایرنا، علم گاهشماری فصول و محاسبه سالها و ماهها در فرهنگهای مختلف سابقه طولانی دارد؛ هرچند نوروز ایرانیان به عنوان جشن آغاز سال نو سابقه دیرینه دارد اما گذر تاریخ، سایه خود را بر این آیین کهن افکنده است.
یکی از این تاثیرات، نامگذاری سال ها به نام حیوانات است که نتیجه ورود فرهنگ مغولان و ترکان آسیای میانه به ایران میباشد، زیرا حیوانات در فرهنگ و معیشت این اقوام اهمیت بالایی داشته و بنابراین هر سال را به نام یک حیوان می خواندند و از آن خوش یمنی و بدیمنی آن سال را استنباط میکردند.
تقویم مغولی دارای دورههای دوازده ساله به نام اسب، گوسفند، میمون، مرغ، سگ، خوک، موش، گاو، پلنگ، خرگوش، سوسمار و مار است.
استفاده از این نامگذاریها بویژه در طالع بینیها بویژه برای آنهایی که ˈپیشانی نوشتˈ آدمیان اعتقاد دارد، جایگاه ویژه ای دارد تا از این طریق بدانند کودکانی که در آن سال به دنیا می آیند چه خصوصیات و آینده ای خواهند داشت.
نامگذاری به تقویم مغولی حتی در سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار نیز دیده میشود و تا چند سال پیش در تقویم هایی که در کشور به چاپ میرسید، این نامگذاریها وجود داشت.
تاثیرپذیری فرهنگ عامه از گاهشماری مغولی به نحوی است که هنوز در بین عوام و مردم عادی،اینکه هر سال به نام چه حیوانی نامگذاری شود، اهمیت دارد و حتی برخی فروشگاهها با الهام از این نامگذاری اقدام به فروش عروسکها و نمادهای آن میکنند.
بنگاه های بزرگ اقتصادی و تولیدکنندگان نیز این نمادها را در تبلیغات محیطی و یا تلویزیونی خود جای می دهند تا با استفاده از آن هم ورود سال نو را به هموطنان تبریک گفته باشند و هم محصول خود را تبلیغ کنند.
چند سال پیش که پخش ˈجُنگ های نوروزیˈ در تلویزیون رواج داشت، سازندگان این برنامهها از نماد حیوانات برای پخش میان برنامهها و پخش موسیقی سال نو استفاده می کردند امااز وقتی که سریالهای نوروزی جای این جنگ های طنز را گرفت، استفاده از این نمادها نیز کمرنگ شد.
البته نمی توان اعتراض دوستداران میراث فرهنگی را در کمرنگ شدن استفاده از نمادهای تقویم ایغوری در نوروز باستانی و تقویم جلالی ایرانیان بی تاثیر دانست.
با این حال، در آستانه نوروز امسال یکی از تولیدکنندگان اقلام خوراکی در تبلیغات محیطی که در بیلبورد بزرگراه های پایتخت نصب شده بود، از این نمادها استفاده و به مردم یادآوری کرد که سال 92 خورشیدی، مقارن با سال مار مغولی است.
در این تبلیغات، نماد این شرکت در حالی که نی در دست دارد و با صدای نی مار را از سبد خارج می کند، به تصویر کشیده شده است.
اما این تبلیغات به همین نکته ختم نشد و نسخه انیمیشنی آن نیز به تبلیغات بازرگانی تلویزیون راه یافت و در نوروز از شبکه های سیما پخش شد که نشان میدهد دست اندرکاران بخش بازرگانی صدا و سیما همچنان به نظارت کیفی آگهی های تجاری بیاعتنا هستند.
سال گذشته نیز در ایام نوروز آگهی تجاری یکی از بانک های کشور در رسانه ها خبرساز شد که کپی برداری محض از موزیک ویدیو یکی از خوانندگان غربی بود و پس آنکه اینکه آگهی چندبار از تلویزیون پخش شد، مسوولان صدا و سیما تازه به اشتباه صورت گرفته پی بردند.
در آغاز سال نو انتظار می رود که دست اندرکاران بخش آگهی های بازرگانی تلویزیون به همان میزان که به رعایت موازین اسلامی و شئونات اخلاقی در محتوای این آگهیها پایبند هستند،نظارت کیفی آن را نیز در دستور کار قرار دهند تا فرهنگ ایرانی - اسلامی با بی توجهی دست اندرکاران و متولیان فرهنگ خدشه دار نشود.