فاطیما عفیف زن مسلمان فرانسوی، پنج سال پیش از محل کارش در یک مهدکودک اخراج شد. دلیل اخراج او حجابش بود و مسئولان مهدکودک بهدلیل اینکه حجاب این زن بنیادهای سکولاریسم را در فرانسه به خطر میاندازد، او را از کارش اخراج کردند. اما اخیرا دادگاهی در فرانسه در رسیدگی به شکایت چندین ساله این زن، به نفع او حکم داده و اعلام کرده که چون مهدکودک مرکزی خصوصی است نه عمومی و در فرانسه حجاب زنان ممنوع است، اخراج او به این خاطر کار درستی نبودهاست. این دادگاه مهدکودک را محکوم به پرداخت جریمهای معادل 2500یورو به این زن کردهاست.
صدور این حکم روزهاست که در فرانسه خبرساز شده و در اقدامی کمسابقه، وزیر کشور فرانسه از این حکم قضایی انتقاد کردهاست. او در پارلمان فرانسه گفت: میخواهم برای چند ثانیه فارغ از جایگاه شغلیام درباره این حکم اظهارنظر کنم و بگویم که بهنظر من این تصمیم قضایی بسیار تأسفآور است. زیرا سکولاریسم را به چالش میگیرد و زیر سؤال میبرد.
در یک دهه گذشته فرانسه برای محدود کردن نمادهای مذهبی در اماکن عمومی، بهویژه حجاب اسلامی برای زنان، قوانین جنجالی تصویب کردهاست. در سال 2004، فرانسه با تصویب قانونی مسلمانان را از داشتن حجاب در اماکن عمومی منع کرد. این اقدام فرانسه موجی را در دیگر کشورهای اروپایی به راه انداخت و یکی پس از دیگری با تصویب قوانینی حتی برای پوشش زنان جریمه نقدی مشخص کردند. در سال 2011فرانسه پوشش صورت یا نقاب را برای زنان مسلمان ممنوع کرد. توجیه تصویب این قوانین و محدودیتها، جلوگیری از به خطر افتادن اصول و پایههای سکولاریسم اعلام شدهاست.
فرانسه شش میلیون مسلمان دارد که این بیشترین تعداد مسلمانان در کل اروپاست. در یک دهه گذشته بعد از حملات 11سپتامبر و بحران اقتصادی در اروپا، موضعگیری علیه مهاجران در این کشور شدت گرفته و این به بهانهای برای ستیز با مسلمانان و نمادهای دینی و مذهبی آنها در این کشورها شدهاست. بهطوری که نظرسنجیها نشان میدهد در کشور فرانسه اصلیترین نگرانی مردم مهاجرت است. همین نگرانی موجب شده که آنها با حجاب زنان مسلمانی که لزوما مهاجر نیستند اما به نمادی از مهاجران تبدیل شدهاند، ضدیت شدیدی پیدا کنند.
در فرانسه در دولت نیکولا سارکوزی رئیسجمهور پیشین، تدابیر و قوانین سختی برای محدودکردن آزادیهای مسلمانان به تصویب رسید. سارکوزی با وجود اینکه خود یک مهاجر بود اما برای جلب آرای راستگرایان افراطی، علیه مهاجران موضعگیری میکرد و قانون به تصویب میرساند. راستگرایان افراطی در سالهای اخیر در سراسر اروپا و ازجمله در فرانسه قدرت زیادی گرفتهاند. مقابله راستگرایان افراطی با مهاجران، اقلیتها و بهویژه مسلمانان به خشونت هم کشیده شده و به اقدام فیزیکی علیه آنها منجر شده است.
سارکوزی برای جلب آرای رایدهندگان طیف راست افراطی در انتخابات سال گذشته فرانسه، قوانین سختگیرانهای برای محدود کردن مسلمانان تصویب کرد. ازجمله این قوانین و تدابیر، ممنوعیت برگزاری نماز جماعت در خیابانها و همچنین محدود کردن ساخت مسجد برای مسلمانان بود.
با وجود این تدابیر و محدودیتها علیه مسلمانان، سارکوزی در انتخابات شکست سختی خورد. فرانسوا اولاند سوسیالیست که در انتخابات اخیر با پیروزی بر سارکوزی رئیسجمهور فرانسه شد نیز ازتلاشهای احزاب این کشور برای افزایش محدودیت استفاده از حجاب اسلامی، حمایت کرده است. در پی صدور حکم اخیر دادگاه به نفع زن مسلمان محجبه فرانسوی، دولت سوسیالیست فرانسه بدون فوت وقت در مورد «خطری که اصل سکولاریسم در کشور را تهدید میکند» هشدار داد و گفت رعایت این اصل نباید در مقابل درب ورودی یک کودکستان متوقف شود.
استفاده از نمادهای آشکار مذهبی ازجمله حجاب اسلامی، هماکنون در مدارس دولتی فرانسه ممنوع است و استفاده از برقع و نقاب که تمام صورت را میپوشاند در اماکن عمومی قدغن است.مخالفان حکم اخیر دادگاه به نفع زن محجبه، میگویند که فرانسه بدون توجه به فشارهای خارجی و بدون توجه به اتهام تبعیض نژادی و نقض حقوق اقلیتها، باید تنها به فکر حفظ ارزشها و اصول خود و اصل سکولاریسم باشد. این گروه میگویند برای حفظ شیوه زندگی فرانسوی، حتی باید برای شرکتهای خصوصی هم مانند نهادهای دولتی و عمومی، قانون جداگانهای وضع شود تا در بخش خصوصی هم حجاب اسلامی برای زنان ممنوع شود.
گروه دیگری از مخالفان حجاب و پوشش اسلامی، دلیل این مخالفت را دفاع از حقوق زنان میدانند و میگویند که بهخاطر حفظ و دفاع از حقوق خود زنان باید این نوع پوشش برای آنها ممنوع شود! این در حالی است که بعد از ممنوعیت استفاده از حجاب برای زنان در کشورهای اروپایی مانند فرانسه، سوئیس و بلژیک، اخبار و گزارشهایی از درگیری زنان محجبه با نیروهای پلیس و پافشاری آنها بر حجاب به قیمت پرداخت جریمه چندصد یورویی آن منتشر شدهاست. این اخبار نشان میدهد که ادعای مخالفان حجاب در کشورهایی مانند فرانسه ادعایی ساختگی است.
مخالفان حجاب در فرانسه که بهدنبال سختگیرانهتر کردن قوانین ممنوعیت حجاب هستند، میگویند که برای دفاع از آزادیهای فردی بر این تلاش خود پافشاری میکنند. این در حالی است که زنان محجبه اکنون آزادی خود را در کشوری مانند فرانسه در خطر میبینند و بهخاطر انتخاب این پوشش، از محل کار خود اخراج میشوند. خبرگزاری فرانسه اخیرا در گزارشی با چند نفر از این زنان محجبه فرانسوی گفتوگو کردهاست. یکی از این زنان که 37ساله است به این خبرگزاری گفتهاست: چرا این کار (پوشیدن روسری) مردم را ناراحت میکند؟ این کار نه نشاندهنده تقاضایی است و نه اقدامی تحریکآمیز.
با این حال تلاش برای ممنوعیت حجاب زنان در فرانسه اکنون بیش از هر زمان دیگری تشدید شده و جنبهای کاملا سیاسی گرفتهاست. نمایندگان حزب اتحاد برای یک جنبش مردمی، در پارلمان فرانسه طرحی را پیشنهاد کردهاند که براساس آن هر شرکت یا سازمانی خواهد توانست مقررات خود را در زمینه استفاده از نمادهای مذهبی یا انجام فرایض دینی تعیین کند.فرانسوا اولاند، درخواست کرده که مقررات حاکم بر کودکستانهای دولتی، مشابه مقرراتی باشد که در مدارس رعایت میشود. او گفت که به عقیده او قانون باید مداخله کند.